https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/issue/feedMedia Biznes Kultura2023-07-17T07:42:12+00:00Anna Ryłko-Kurpiewskam.rylko-kurpiewska@ug.edu.plOpen Journal Systems<p>„Media Biznes Kultura" to czasopismo naukowe o profilu medioznawczym wydawane przez Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Gdańskiego w partnerstwie z Komisją Etyki Komunikacji Polskiej Akademii Umiejętności. Tytuł czasopisma jest bezpośrednim nawiązaniem do nazwy międzynarodowej konferencji naukowej, cyklicznie organizowanej przez gdańskie dziennikarstwo zapraszające do interdyscyplinarnego dyskursu na temat mediów naukowców z kraju i za granicy.</p> <p>Umieszczane tu artykuły sytuują się na styku takich dyscyplin jak: nauki a mediach, nauki o komunikowaniu, marketing i zarządzanie, psychologia, językoznawstwo i komunikacja wizualna. Formuła czasopisma jest dwujęzyczna. Teksty publikowane są w języku polskim i języku angielskim.</p>https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9080Odbiorca medialny w erze Web 2.02023-07-14T11:56:47+00:00Jolanta Maćkiewiczj.mackiewicz@ug.edu.pl<p>Artykuł poświęcony jest nakreśleniu sylwetki nowego odbiorcy czy raczej użytkownika mediów. Zakłada się, że przyczyniły się do tego nowe technologie, a raczej nowy sposób używania tych technologii (Web 2.0). Nowy sposób używania to nieograniczony wybór treści, a także czasu, miejsca i sposobu docierania do nich, recepcja nielinearna i powierzchowna, interaktywność, możność modyfikowania i tworzenia przekazów. Nowy odbiorca jest głównie powierzchowny, niecierpliwy i impulsywny, odbierający nielinearnie i kompleksowo, nastawiony bardziej na obraz niż na słowo, aktywny.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9081Fandom Gry o tron. Władza i kultura w środowiskach fanowskich2023-07-14T12:08:03+00:00Katarzyna Pióreckam.rylko-kurpiewska@ug.edu.pl<p> </p> <p>Fani reprezentują zmianę w konsumowaniu mediów, a ich wzory zachowania są coraz częściej widoczne poza ich grupami, w innych środowiskach. Wraz z obserwowanym zwrotem ku społeczeństwu sieciowemu, którego emanacją są fandomy, zmienia się także pole konfliktu społecznego, funkcjonując w obrębie kultury. Władza kulturowa nad wytworami medialnymi należy już nie tylko do twórców, a wpływ mają na nią także użytkownicy, którzy przestają biernie konsumować produkty, twórczo je interpretując i angażując się w ich rozwój. Celem artykułu było ukazanie tego procesu na przykładzie przeprowadzonej analizy zawartości treści internetowych tworzonych wewnątrz środowiska fandomu serialu Gra o tron, w tym spekulacji, które wielbiciele marki toczyli w kontekście rozwoju fabularnego.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9082Dysfunkcje społeczne widziane z perspektywy dziecka. Analiza treści gier wideo studia Killmonday Games2023-07-14T12:23:27+00:00Adrianna Linertowiczm.rylko-kurpiewska@ug.edu.pl<p>W artykule zaprezentowano wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej w odniesieniu do dysfunkcji występujących w społeczeństwie na przykładzie dwóch gier wideo produkcji szwedzkiego studia Killmonday Games. Analizie treści poddano grę „Fran Bow” z 2015 roku oraz grę „Little Misfortune” z roku 2019. Na przykładzie obu produkcji wykazano, w jaki sposób dzieci mogą postrzegać negatywne zjawiska zachodzące w społeczeństwie. Podjęto też próbę udowodnienia, że gry wideo mogą wywierać skuteczny wpływ na uświadamianie odbiorców o problemach, z jakimi borykają się dzieci oraz o szkodliwości pewnych zjawisk społecznych.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9083Dezinformacja. Próba ujęcia dyskursywnego2023-07-17T05:28:57+00:00Karina Stasiuk-Krajewskakstasiuk-krajewska@swps.edu.pl<p>Kategorie dezinformacji i fake newsów są jednymi z częściej przywoływanych pojęć w kontekście dyskusji o współczesności. Z jednej strony panuje powszechna zgoda co do szczególnej (negatywnej) roli zjawisk medialnych określanych w ten sposób, z drugiej strony prowadzi się wiele badań, które mają przybliżyć ich naturę i zasady funkcjonowania. Tymczasem z pojęciami tymi wiąże się zasadniczy – przynajmniej z punktu widzenia nauk społecznych – problem. Nie dysponujemy mianowicie ich precyzyjnymi definicjami. Prezentowany tekst ma z zadanie przeanalizować stan rzeczy w tym zakresie oraz zaproponować adekwatne ujęcie. Ujęcie to w istocie utożsamia kategorię dezinformacji z kategorią fake newsa (w sensie szerszym), wskazując jednocześnie na konstytutywne cechy obu tych zjawisk, związane z kategorią prawdy, intencji oraz formatu medialnego. Cechy te zostają przeanalizowane w kontekście kategorii gatunku medialnego, jakim jest informacja (ściślej zaś – funkcji informacyjnej rozumianej w sposób pragmatyczny) oraz dyskursywnych ram dziennikarstwa, w które – jak zostanie wykazane w tekście – próbuje wedrzeć się dezinformacja.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9084Rosyjska dezinformacja i wykorzystanie obrazów generowanych przez sztuczną inteligencję (deepfake) w pierwszym roku inwazji na Ukrainę2023-07-17T05:41:56+00:00Adam Majchrzakadam.majchrzak@ug.edu.pl<p>W artykule poruszono kwestię wykorzystania obrazów generowanych przy użyciu sztucznej inteligencji w ramach dezinformacji w pierwszym roku rosyjskiej inwazji na Ukrainę (24.02.2022–24.02.2023). Na podstawie przeglądu literatury, raportów oraz przekazów medialnych w językach polskim, angielskim, ukraińskim i rosyjskim wyróżniono przykłady użycia deepfake w rosyjskiej dezinformacji i oceniono, w jaki sposób użyto takiej technologii, a także jakie było jej znaczenie w teoretycznym kontekście.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9085Komunikacja z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w turbulentnych warunkach rynkowych2023-07-17T06:02:47+00:00Michał Makowskim.rylko-kurpiewska@ug.edu.pl<p>W artykule opisano zakres zastosowania sztucznej inteligencji w procesie komunikacyjnym. Szczególną uwagę poświęcono technologii botów wykorzystywanych w nowych mediach. Przybliżono funkcjonalność tych rozwiązań w turbulentnych warunkach rynkowych, wskazując zarówno ich działania pozytywne, jak i negatywne w burzliwych warunkach komunikacyjnych. Autor wskazał zalety i wady praktycznych zastosowań sztucznej inteligencji w nowych mediach oraz perspektywy doskonalenia tych rozwiązań komunikacyjnych.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9086Media w konflikcie interesów? Analiza deklaracji misji oraz sytuacji finansowej wybranych stacji radiowych2023-07-17T06:17:56+00:00Anna Telerm.rylko-kurpiewska@ug.edu.pl<p>W prezentowanej pracy poszukiwano nowych możliwości rozwiązania konfliktu interesów w branży medialnej. Uznano, według definicji Dennisa Thompsona, że konflikt interesów to szereg okoliczności i uzasadniona obawa, że cel drugorzędny będzie wpływał na pierwszorzędny. Główny interes odnosi się do podstawowych, wręcz statutowych celów działalności medialnej, czyli realizacji misji społecznej, interes drugorzędny zaś obejmuje korzyść osobistą. Zdaje się, że w mediach zysk nie powinien być prymatem – raczej winien być pewnym pryzmatem. Celem artykułu jest sformułowanie pewnej propozycji, na podstawie renegocjacji stanu aktualnego. Proponuje się tak zwaną trzecią drogę (względem działania non-profit i for-profit), którą warto poddać pod dalszą dyskusję. W tym celu została przeprowadzona analiza sytuacji finansowej oraz analiza deklarowanej misji wybranych podmiotów medialnych: stacji radiowych, takich jak Radio BBC, WWOZ, WRBH. Uważne prześledzenie tych dwóch wymiarów (misji i finansów) umożliwia pogłębianie dyskursu związanego z konfliktem interesów. Stanowi także propozycję renegocjacji przekonań na temat biznesu medialnego w ogóle. Na potrzeby realizacji celu artykułu i celu badawczego sformułowano pytanie badawcze: Czy media muszą wybierać między zyskiem a misją społeczną? Otrzymane wyniki badawcze oraz dyskusja nad wynikami nie pozwalają odpowiedzieć na pytanie badawcze twierdząco. Dzięki temu można przyjąć, że organizacje medialne nie muszą wybierać między zyskiem a misją społeczną. Zmieniająca w najbliższych latach sytuacja BBC, w tym także BBC Radio, wymaga dalszych obserwacji i weryfikacji, czy brytyjski nadawca radiowo-telewizyjny stanie się uznanym i rozpoznawanym przypadkiem łączenia zysku z misją, być może nawet w sposób zrównoważony i inkluzywny.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9087Reklama i promocja piwa w nowych mediach w świetle przepisów prawa polskiego2023-07-17T06:36:14+00:00Maria Szajnym.rylko-kurpiewska@ug.edu.plJulia Molibogm.rylko-kurpiewska@ug.edu.pl<p> </p> <p>Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób marki browarnicze przedstawiają swoje produkty na Facebooku oraz Instagramie oraz czy ich praktyki są zgodne z obowiązującym prawem w Polsce. W części teoretycznej przybliżono wybrane zagadnienia prawne w zakresie reklamy i promocji napojów alkoholowych. W części empirycznej wykorzystano metodologię badań jakościowych. Jako pierwszą zastosowano technikę analizy zawartości mediów polegającą na wykorzystaniu klucza kategoryzacyjnego. Następnie przeprowadzono wywiad zogniskowany z pięcioma osobami w różnym wieku, różnej płci na temat skojarzeń, jakie wywołuje u nich identyfikacja graficzna wybranych marek piwowarskich. Połączenie tych dwóch metod zapewniło lepsze zrozumienie danego problemu badawczego. Udowodniono, że marki browarnicze jedynie częściowo przestrzegają zasad ustanowionych przez polski porządek prawny w zakresie reklamy i promocji na platformach społecznościowych.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9088Dziadziuś z YouTube’a, felietonista czy siewca nienawiści? Wizerunek Jerzego Urbana na Twitterze2023-07-17T06:51:47+00:00Martyna Siudakmartyna.siudak@uwm.edu.pl<p>Celem artykułu jest analiza wizerunku Jerzego Urbana na Twitterze. W artykule zastosowano metody ilościowe i jakościowe. Głównie posłużono się analizą zawartości treści. Wsparcie w procesie analizy stanowiło narzędzie Twitonomy. Autorka przedstawia sylwetkę Jerzego Urbana. Powiązanego z medium tradycyjnym (prasa drukowana) redaktora naczelnego Tygodnika „Nie” sytuuje również w przestrzeni sieciowej, opisując jego „drugie życie” w internecie. Następnie podejmuje się analizy jego wizerunku w sieci. Punktem wyjścia do podjęcia analizy była dyskusja zarejestrowana w serwisie Twitter po śmierci Jerzego Urbana. Niektórzy internauci żegnali „wybitnego felietonistę”, inni „obrzydliwego sługusa zbrodniczego systemu”. Autorka postanowiła sprawdzić, jaki wizerunek dziennikarza dominuje w przestrzeni mikrobloga. Analiza tweedów wykazała, że użytkownicy Twittera postrzegają Jerzego Urbana w sposób niejednoznaczny. Pośród używanych określeń opisujących sylwetkę redaktora naczelnego „Nie” znajdziemy wiele skrajności: od pozytywnego „fenomenu”, przez neutralnego „felietonistę”, aż do „komunistycznego zbrodniarza”. Z analizowanego materiału wyłania się głównie neutralny wizerunek Urbana. To postać kontrowersyjna, wzbudzająca emocje, a to jak go odbieramy, w głównej mierze zależy od generacji, do której należymy.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9089Polaryzacja medialna na przykładzie kryzysu migracyjnego na granicy polsko-białoruskiej latem 2021 roku w relacjach trzech polskich telewizyjnych serwisów informacyjnych2023-07-17T07:09:49+00:00Monika Kożdoń-Dębeckam.kozdon@uw.edu.pl<p>W artykule przedstawiono telewizyjny obraz kryzysu migracyjnego na polskim odcinku granicy Unii Europejskiej i Republiki Białorusi na przełomie sierpnia i września 2021 roku ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska polaryzacji w polskich mediach audiowizualnych. Badanie analizuje przekaz newsowy serwisów informacyjnych trzech polskich nadawców telewizyjnych: Wiadomości TVP, Wydarzeń Polsatu i Faktów TVN. Do analizy zawartości materiałów newsowych w badanym okresie wykorzystano metody: jakościową, ilościową i porównawczą. Badanie pozwoliło na zidentyfikowanie różnic w przekazach informacyjnych najważniejszych polskich serwisów informacyjnych poświęconych tej sprawie przy wykorzystaniu teorii framingu i agenda setting. Zidentyfikowane przez autorkę różnice w badanych materiałach newsowych ujawniły się przede wszystkim w podejściu redakcji do kolejności prezentowania wybranych treści, w warstwach werbalnej i wizualnej newsów dotyczących migrantów oraz sposobie komentowania materiałów konkurencyjnych stacji przez poszczególne konkurujące między sobą redakcje. Wyniki analizy zawartości pozwalają również uzyskać wgląd w rodzaj procesów polaryzacyjnych w mediach audiowizualnych w Polsce.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9091Kryzys wizerunkowy w serwisach społecznościowych – przykład Mamy Ginekolog2023-07-17T07:27:38+00:00Ilona Dąbrowskailona.dabrowska@mail.umcs.pl<p>Publikacja jest próbą opisu i analizy kryzysu wizerunkowego polskiej influencerki – Nicole Sochacki-Wójcickiej, który rozpoczął się w lutym 2023 roku. Zasadniczy przedmiot badań stanowi analiza profilu influencerki – szczegółowej analizie poddano treści publikowane na profilu @mamaginekolog w serwisie Instagram w latach 2022‒2023. W artykule postawiono pytania o sposoby wykorzystywania serwisów społecznościowych w celu budowy i realizacji strategii wizerunkowej, jak również o przyjęte działania (strategię) w czasie trwającego kryzysu. Na podstawie studiów przypadków ustalono, że proces zarządzania wizerunkiem Mamy Ginekolog ulegał stopniowej profesjonalizacji współmiernie do rozwijającej się działalności komercyjnej influencerki. Analiza e-aktywności Nicole Sochacki-Wójcickiej w czasie trwającego kryzysu wizerunkowego wskazuje na brak istnienia bądź zbyt powolne wprowadzenie strategii przeciwdziałania kryzysom. Dostrzegalne jest sięganie po rozwiązania mające na celu ograniczanie skutków zdarzenia poprzez częściowe wycofanie się z wirtualnego świata, a także próbę ocieplenia wizerunku w drodze publikowania postów dotyczących sfery prywatnej.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023 https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/MBK/article/view/9092Odcienie technologii VR. Zaburzenia odżywiania jako przykład psychospołecznych konsekwencji wykorzystania technologii wirtualnej rzeczywistości2023-07-17T07:42:12+00:00Gabriela Motylm.rylko-kurpiewska@ug.edu.pl<p>Współcześnie wraz z rozwojem przestrzeni wirtualnej można zaobserwować wzrost podatności społeczeństwa na treści i wzory kreowane w sieci. Co więcej, granica pomiędzy światem realnym a wirtualnym powoli się zaciera. Cyberprzestrzeń nie tylko tworzy dogodne warunki rozwoju, lecz także jest źródłem niebezpieczeństw w każdej dziedzinie życia. Celem pracy jest próba krytycznego spojrzenia na wykorzystanie technologii VR oraz analiza psychospołecznych konsekwencji korzystania z niej. Artykuł stanowi usystematyzowanie wiedzy na temat obszarów zastosowań i szans, jakie daje wirtualna rzeczywistość oraz zagrożeń, jakie ze sobą niesie. Problematyka zawarta w artykule dotyczy w szczególności psychospołecznych następstw wykorzystania wirtualnej rzeczywistości. Skupia się także na analizie wpływu korzystania z VR na nasilenie występowania niektórych zaburzeń odżywiania.</p>2023-06-30T00:00:00+00:00Prawa autorskie (c) 2023