Ars Educandi

Logika systemu i szukanie nieobecności. Wprowadzenie do specjalnego tomu „Ars Educandi”

Tomasz Szkudlarek — 2021-11-14

Wstęp do Ars Educandi nr 18 / 2021

O edukację jako podmiot samoregulacji społecznej

Zbigniew Kwieciński — 2021-11-14

Tekst zawiera analizę związków masowego wybuchu społecznego protestu w sierpniu 1980 roku, jego przyczyn oraz implikacji dla demokratycznych przemian społeczeństwa polskiego oraz dla zmiany funkcji edukacji z instrumentu autorytarnej władzy na ważny podmiot samoregulacji społecznej. Próba jego wydania w książce „Konieczność – niepokój – nadzieja” skończyła się niepowodzeniem. Najpierw tekst ten został okrojony przez cenzurę, a następnie na początku stanu wojennego w styczniu 1982 roku wydawca prawie cały nakład książki (ponad 10 tysięcy egzemplarzy) przekazał na zniszczenie.

Powrót do systemu? Dyskusja redakcyjna wokół tekstu Zbigniewa Kwiecińskiego z 1980 roku

Joanna Rutkowiak — 2021-11-14

Dyskusja zorganizowana przez redakcję „Ars Educandi” dotyczy aktualności diagnoz społecznego kryzysu w czasie upadku systemu komunistycznego w Polsce. Wydany w 1980 roku tekst Zbigniewa Kwiecińskiego stał się pretekstem do rozważań na temat podobieństw i różnic tamtego systemu do obecnej formy autorytaryzmu w Polsce, do pytań o logikę kryzysu, o relacje społecznych emocji do struktury społecznego systemu oraz o to, czy posługiwanie się figurą systemu społecznego nadal jest zasadne.

Czy pedagogika religii daje się sekularyzować? O ortodoksjach, herezjach i religioznawczych perspektywach rozwoju subdyscypliny

Monika Humeniuk — 2021-11-14

Rekonstruowanie znaczeniowych i funkcjonalnych kontekstów zastosowania kategorii ortodoksji i herezji w wybranych koncepcjach socjologicznych pozwala budować i włączać ich teoriotwórczy potencjał w obszar pedagogiki ogólnej i pedagogiki religii. Uprawiana w Polsce pedagogika religii bywa zwykle rezerwowana dla myślenia pedagogiczno-teologicznego w ramach tradycji chrześcijańskiej. Ujęcie tego typu silnie rezonuje z klasycznymi teoriami religioznawczymi sytuującymi się w nurcie tzw. ,,rewaloryzacji religii”, nie wyczerpuje jednak, jak się wydaje, spektrum możliwości, jakie przed pedagogiką religii stawia współczesne krytyczne religioznawstwo, które nie wiąże już tak ściśle problemów religii z problemami teologii. Przeciwnie, odrywa fenomen religii od teologii, ,,sekularyzuje” go, co skutkuje niezwykłą różnorodnością teorii religii wiążąc je często z tak ,,niereligijnymi” tematami jak ekologie, ideologie, sport czy ruchy miejskie. W przygotowanym referacie, wychodząc od zaprezentowania wybranych ustaleń z zakresu badań własnych nad kategoriami ortodoksji i herezji, spróbuję zarysować ów niedoszacowany przez pedagogikę religii, inspirowany krytycznym religioznawstwem teoretyczny potencjał jej rozwoju.

Dyskursy katastrofy klimatycznej

Lucyna Kopciewicz — 2021-11-14

Celem artykułu jest omówienie najistotniejszych dyskursów definiujących katastrofę klimatyczną: denializm, zrównoważony rozwój, ekologię głęboką, dyskursy apokaliptyczne oraz koncepcję głebokiej adaptacji. Dyskursy te analizowane są jako narracje o tożsamości ludzi żyjących w czasch globalizacji zagrożeń środowiskowych.

Autoetnografia trudów macierzyństwa

Colette Szczepaniak — 2021-11-14

Artykuł jest autoetnograficznym badaniem społeczno - kulturowej perspektywy po- nowoczesnego macierzyństwa. Macierzyństwa jakich wiele: uwikłanego w stereotypy, osądy i przekazy medialne oraz rady, dostępne od ręki w każdej telewizji, radiu, na forach dla rodziców. Stosując przyjętą metodę kieruję się w stronę indywidualnego i subiektywnego doświadczenia życiowego kobiety, które zdaje się wymykać jakimkolwiek ustaleniom naukowym. Chcąc ukazać środowisko, w którym się wychowałam i kulturę, w której funkcjonuję jako matka przeanalizowałam doświadczenia, które były najtrudniejsze w początkach macierzyństwa. Treści odnoszące się do perspektywy społeczno - kulturowej zapisane są w tekście kursywą. Sytuacje trudne opisane w artykule nie dają powodów do tego, żeby definciować moje macierzyństwo jako trudne ale przedstawiają codzienność wielu innych, zwykłych, kochających, zmęczonych, wątpiących w siebie matek. A każda z nich zasługuje na pomoc ze strony systemu, zasugerowaną w ostatniej części artykułu.

Kształcenie jako wydarzenie

Oskar Szwabowski — 2021-11-14

To jest manifest. Manifest dotyczący kształcenia i dydaktyki. Manifest przeciwstawiający się unaukowieniu kształcenia. Manifest nawołujący do otwarcie się na zdarzające się wydarzenia.

Ku inżynierii społecznej

Piotr Kowzan — 2021-11-14

Artykuł proponuje odejście od kultywowania wiedzy ogólnej w pedagogice na rzecz inżynierii społecznej. Rozważane są w nim propozycje transformacji wiedzy pedagogicznej w celu uczynienia jej komunikatywną poza obszarem humanistyki. Celem tych transformacji jest optymalizacja i uproszczenie wiedzy do poziomu umożliwiającego adeptom majsterkowanie. Zaproponowane rozwiązanie polega na: 1) wyprowadzaniu naukowych uzasadnień z tego, co pedagogicznie niemożliwe; 2) matematyzacji języka opisu; 3) tworzeniu zestawów procedur wymagających minimalnej wiedzy i do minimum ograniczającej działania osób dorosłych.

Instrumentality after Radical Lack, Education, and Populism as Co-Prosthetic

Abdellatif Atif — 2021-11-14

This contribution refuses two positions: one defends education against instrumentality, and the other reduces education to a political instrument. Alternatively, it recognizes instrumentality as precarious but necessary. Thus, with focus on populist articulations, education is instrumentalized as a demand to fix the people's incompleteness. However, both education and the people are lacking totalities, and it is through their articulation as prosthetic bodies one to the other that they help each other to be, however without fully being

Recenzja książki Martyny Pryszmont pt. Metodologia jako sztuka wyjścia. Podejścia badawcze i praktyki edukacyjne w andragogicznych studiach nad macierzyństwem

Edyta Zierkiewicz — 2021-11-14