Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweGlobalny kryzys gospodarczy i subiektywny dobrobyt w Europie Południowej oraz Środkowo-Wschodniej
Słowa kluczowe:
globalny kryzys gospodarczy, paradoks Easterlina, zadowolenie z życia, szczęście, Europa Południowa i Środkowo-WschodniaAbstrakt
Od 2008 r. jesteśmy świadkami nowego zjawiska gospodarczego, które wstrząsnęło kapitalizmem, prowadząc do poważnych konsekwencji ekonomicznych, politycznych i społecznych. Pierwsza panika na rynkach finansowych, histeria medialna, rosnące bezrobocie, miliony ludzi wyrzuconych na bruk, łańcuchowa reakcja bankructw, demonstracje w Stanach Zjednoczonych wymierzone przeciwko Wall Street, odbywające się w wielu krajach protesty antyrządowe i przeciwko Unii Europejskiej, a następnie kryzys zadłużeniowy w niektórych państwach Europy Południowej i Środkowo-Wschodniej – jaki wpływ wywarły te wielkie wydarzenia gospodarcze na subiektywny dobrobyt południowych i środkowowschodnich Europejczyków? Paradoks Easterlina sugeruje, że nie istnieje powiązanie pomiędzy stopniem rozwoju gospodarczego społeczeństwa a jego poczuciem dobrobytu. Niniejszy artykuł dokonuje ponownej oceny wspomnianego paradoksu drogą analizy obszernych zestawów danych pozyskanych z dwóch Europejskich Badań Jakości Życia (EQLS 2007–2008 i EQLS 2011–2012). Ze wspomnianych danych wyselekcjonowano następujące kraje Europy Południowej i Środkowo-Wschodniej: Grecja, Hiszpania, Włochy, Portugalia, Bułgaria, Rumunia, Słowenia, Chorwacja, Macedonia, Łotwa i Litwa. Przy użyciu analizy regresji wielorakiej przeprowadzono badanie wpływu rozmaitych wskaźników gospodarczych (Produkt Krajowy Brutto w Standardzie Siły Nabywczej na mieszkańca, stopa bezrobocia, wskaźnik postrzegania korupcji, współczynnik Giniego, dochód bezwzględny i względny), wskaźników społecznych (udział w życiu religijnym i samoocena stanu zdrowia), zmiennych socjo-demograficznych (płeć, wiek, stan cywilny, wykształcenie, wielkość miejscowości) na komponent poznawczy (zadowolenie z życia) i hedoniczny (szczęście) dobrobytu. Z analizy wynika, że PKB na mieszkańca nie jest miarodajnym wyznacznikiem poziomu ani zadowolenia z życia, ani szczęścia. Głównym wyznacznikiem zadowolenia z życia jest postrzegany standard życia, stan zdrowia, stan cywilny, poziom wykształcenia i częstotliwość uczestnictwa w nabożeństwach kościelnych. Głównym wyznacznikiem szczęścia jest postrzegany standard życia, stan zdrowia, stan cywilny i poziom wykształcenia.
Downloads
Bibliografia
Bãltãtescu S., 2007, Banii n-aduc fericirea? Influenta venitului asupra bunãstãrii subiective în România post-decembristã, [in:] Culturã, dezvoltare, identitate. Perspective actuale, eds. F. Chipea, I. Cioarã, A. Hatos, M. Marian, C. Sas, Expert Publishing House, Bucharest.
Deaton A., 2012, The Financial Crisis and the Well-Being of Americans, Oxford Economic Papers, no. 64.
Di Tella R., MacCullogh R., Oswald A., 2001, The Macroeconomics of Happiness, Warwick Research Papers, no. 615.
Diener E., Tay L., Oishi S., 2013, Rising Income and the Subjective Well-Being of Nations, Journal of Personality and Social Psychology, no. 2.
Easterlin R., 1974, Does Economic Growth Improve the Human Lot? Some Empirical Evidence, [in:] Nations and Households in Economic Growth, eds. P. David, M. Reder, Academic Press, New York.
Easterlin R., 1995, Will Raising the Incomes of All Increase the Happiness of All, Journal of Economic Behavior & Organization, no. 1.
Easterlin R., 2004, The Economics of Happiness, Daedalus, no. 2.
Easterlin R., McVey L., Switek M., Sawangfa O., Zweig J., 2010, The Happiness-Income Paradox Revisited, PNAS, no. 52.
EUI, [n.d.], European University Institute, Constitutional Change through Euro Crisis Law, Romania, http://eurocrisislaw.eui.eu/romania/ [access: 12.08.2016].
Eurofound, [n.d.], European Quality of Life Surveys (EQLS), http://www.eurofound.europa.eu/areas/qualityoflife/eqls/index [access: 04.02.2016].
Fischer C., 2008, What Wealth–Happiness Paradox? A Short Note on the American Case, Journal of Happiness Studies, no. 9.
Hagerty M., Veenhoven R., 2003, Wealth and Happiness Revisited: Growing National Income Does go with Greater Happiness, Social Indicators Research, no. 1.
Inglehart R., Foa R., Peterson C., Welzel C., 2008, Development, Freedom, and Rising Happiness: A Global Perspective (1981–2007), Perspectives in Psychological Science, no. 4.
Olah Ô., 2013, Oameni Õi organizaÛii. O introducere în studiul comportamentului organizaÛional, Eikon Publishing House, Cluj-Napoca.
Reinhart C., Rogoff K., 2009, This Time is Different: Eight Centuries of Financial Folly, Princeton University Press, Pricenton.
Samuelson P., Nordhaus W., 2000, Economie politicã, Teora Publishing House, Bucharest.
Stevenson B., Wolfers J., 2008, Economic Growth and Subjective Well-Being: Reassessing the Easterlin Paradox, National Bureau of Economic Research, Working Paper no. 14282.
Sacks D., Stevenson B., Wolfers J., 2012, The New Stylized Facts about Income and Subjective Well-Being, IZA Discussion Paper no. 7105.
UKDS, [n.d.], UK Data Service Discover, European Quality of Life Survey, https://discover.ukdataservice.ac.uk/series/?sn=200013 [access: 12.08.2016].
Veenhoven R., Hagerty M., 2006, Rising Happiness in Nations 1946–2004: A reply to Easterlin, Social Indicators Research, no. 79.
Voinea L., 2009, SfârÕitul economiei iluziei. Crizã Õi anticrizã. O abordare heterodoxã, Publica Publishing House, Bucharest.
