Academic Scientific JournalsTax avoidance and the ethical status of state’s actions in the fight against it
DOI:
https://doi.org/10.4467/22996834FLR.18.016.9306Keywords:
ethical status of tax avoidance, general anti-avoidance rule, analogy in tax lawAbstract
The article delineates the ethical value of tax avoidance and, contrastingly, the regulations towards preventing such actions. Presenting this phenomenon, the author seeks its assessment and evaluates the actions of the state and its organs aiming at tax avoidance. The general anti-abuse clause is crowning the anti-tax avoidance methods; its character is – simplistically put – similar to legal analogy. Moreover, zasada władztwa daninowego (the principle according to which the state has the possibility to impose taxes by way of legislation) regulated by Article 217 in conjunction with Article 84 of the Polish Constitution allows the tax obligation to be expressed statutorily – it refers to the subject, object and tax rates. Tax provisions may be used to tax some occurrences (subjectively, the provisions are used by tax authorities) by legal fiction; it is possible by employing the aforementioned clause. Essentially, tax law is perceived a field of law in which applying analogy is impermissible. There is a common view according to which it is non-allowable to use analogy to the taxpayer’s disadvantage, even if it led to the infringement of the principle of fair taxation. Tax avoidance is the use of legal methods which are not accepted by the state, whereas the negative assessment of tax avoidance results from the taxpayer’s actions, that is purposeful decrease of financial contribution to the common good, i.e. the state. Simultaneously, the state uses all available methods of countering tax avoidance, at the same time leaving the taxpayer’s interest and other ethical values in the background.
Downloads
References
Baier, K.: The Moral Point of View, Ithaca, NY: Cornell University Press, 1958.
Błaś, A.: Zasada zaufania obywatela do państwa, in: Mastalski, R. (ed.): Księga Jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza. Studia z dziedziny prawa finansowego, prawa konstytucyjnego i ochrony środowiska, Wrocław: Oficyna Wydawnicza „Unimex”, 2001.
Brzeziński, B.: Anglosaskie doktryny orzecznicze dotyczące unikania opodatkowania, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1996.
Brzeziński, B.: Szkice z wykładni prawa podatkowego, Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, 2002.
Brzeziński, B.: Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika jako zasada wykładni prawa podatkowego. Próba analizy, in: Gomułowicz, A., Małecki J. (eds.) Ex iniuria non oritur ius. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Wojciecha Łączkowskiego, Poznań: UAM, 2003.
Brzeziński, B.: Podstawy wykładni prawa podatkowego, Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, 2008.
Brzeziński, B.: Przyczynek do analizy formalizmu prawa podatkowego, KPP no. 2 (2009).
Brzeziński, B.: Zagadnienie konstytucyjności klauzuli normatywnej zapobiegającej unikaniu opodatkowania in: Wróbel, W., Kardas, P., Sroka, T.: Państwo prawa i prawo karne. Księga Jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2012.
Cicero, M. T.: Pisma filozoficzne, v. 2, O państwie. O prawach. O powinnościach. O cnotach, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960.
Drywa, A.: Prawotwórcza rola sądu administracyjnego – sposób na eliminowanie niedoskonałości prawa podatkowego, in: ed. Tarno, J., Bąkowski, T.: Prawotwórstwo sadów administracyjnych, Warszawa: LEX a Wolters Kluwer Business, 2015.
Dymek, M.: Optymalizacja podatkowa, czyli jak oszczędzić na podatku dochodowym od osób prawnych, Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, 2006.
Filipczyk, H.: Stosowanie klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania – zagadnienia wybrane, Monitor Podatkowy no. 7 (2016)
Filipowicz, A.: Chrześcijanin wobec podatków, Przegląd Powszechny no. 3 (1997)
Gliniecka, J.; Harasimowicz, J.: Z zagadnień teorii podatku, Glosa no. 5 (1997)
Gołuchowski, J.: Sprawiedliwość opodatkowania – założenia teoretyczne i możliwości aplikacyjne, in: Mujżel, J. (ed.).: System podatkowy. Stan, kierunki reformy, wpływ na wzrost gospodarczy, Warszawa: Rada Strategii Społ.-Gosp. przy Radzie Ministrów, 1999.
Gołuchowski, J.: Teoretyczne przesłanki podatku oraz systemu podatkowego w Polsce, Glosa, no. 1 (1997)
Gomułowicz, A., Małecki, J.: Podatki i prawo podatkowe. Dla studentów i praktyków, Poznań: Ars boni et aequi,1998.
Gomułowicz, A.: Podatki a etyka, Warszawa: LEX a Wolters Kluwer business, 2013.
Gronowski, W.: Język prawny i język prawniczy w polskim prawie podatkowym, in: Brzeziński, B. (ed.): Księga pamiątkowa ku czci Profesora Apoloniusza Kosteckiego. Studia z dziedziny prawa podatkowego, Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”, 1998.
Karolak, S.: Sprawiedliwość. Sens prawa: eseje, Kraków: Oficyna a Wolters Kluwer business, 2007.
Libicki, J.: Granice opodatkowania, Kraków: Towarzystwo Ekonomiczne, 1936.
Mastalski, R.: Polski system podatkowy oraz kierunki jego przekształceń in: Kostecki A. (ed.): Prawo finansowe i nauka prawa finansowego na przełomie wieków, Kraków: Kantor Wydawniczy „Zakamycze”, 2000.
Mastalski, R.: Prawo podatkowe a gospodarka, RPEiS no. 3 (2005).
Mastalski, R.: Stanowienie prawa podatkowego a jego wykładnia i stosowanie w ramach porządku prawnego Unii Europejskiej, Prawo i Podatki, no. 2 (2005).
Mastalski, R.: Stosowanie prawa podatkowego, Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business, 2008.
Modzelewski, W.: Patologie transformacji prawa podatkowego – refleksje dotyczące stanowienia prawa, in: Etel, L.,Tyniewicki, M. (eds.), Finanse publiczne i prawo finansowe. Realia i perspektywy zmian. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Eugeniuszowi Ruśkowskiemu, Białystok: TEMIDA2, 2012.
Morawski, L.: Wykładnia w orzecznictwie sądów, Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”, 2002.
Raz, J. Autorytet prawa. Eseje o prawie i moralności, Warszawa: Dom Wydawniczy ABC, 2000.
Sialanie, B.: The Ecomomics of Taxation, Massachusetts Institute of Technology, London: The MIT Press 2003.
Smoktunowicz, E.: Gloss to the judgement of the Supreme Administrative Court of 10 March 1994 (SA/Ka 1857/93), Glosa no. 3 (1997)
Sowiński, R.: Uchylanie się od opodatkowania – przyczyny, skutki i sposoby zapobiegania zjawisku, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2009.
Stiglitz, J.: Ekonomia sektora publicznego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, 2004.
Wróblewski, J.: Sądowe stosowanie prawa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988.
Zajadło, J. (ed.): Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa: 100 podstawowych pojęć, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2007.
Ziembiński, Z.: O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin: Daimonion, 1992.
Ziembiński, Z.: Związki między sprawiedliwością a równością, Etyka vol. 19 (1981)
Żuławska, C.: Gloss to the judgement of the Constitutional Tribunal of 14 December 1990, K 12/90, PiP no. 4 (1991)
Act on 29.08.1997 – Tax Ordinance Act (consolidated text: Journal of Laws of 2018, position 800 as amended)
Act on 13.05.2016 – amending the Tax Ordinance Act and certain other acts (Journal of Laws of 2016, position 846 as amended)
Judgement of the Polish Constitutional Tribunal of 13 February 2001, ref. no. K 19/99, Lex no. 46368
Judgement of the Polish Constitutional Tribunal of 22 May 2002, ref. no. K 6/02, Lex no. 56067
Judgement of the Supreme Administrative Court composed of additional judges of 24 November 2003, ref. no. FSA 3/03, Lex 110946
Judgement of the Polish Constitutional Tribunal of 3 January 1991, ref. no. K 11/90, Lex no. 25357
Judgement of the Polish Constitutional Tribunal of 14 September 2001, ref. no. K 11/00, Lex no. 49155
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Financial Law Review is an open access journal which means that all the articles published are freely available without charge to the reader or his/her institution.
The articles published in Financial Law Review are available under a licence Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported (CC BY-NC-ND 3.0)
The Author furnishes a non-exclusive and free-of-charge license to use the his Work without territorial limitations and for an unlimited period.
Archiving policy
All texts from the journal Financial Law Review are published in electronic version. We strive to archive texts in various databases. Archival issues are also available on the platform of the Academic Scientific Journals: https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/flr/index
Moreover articles published in the journal are archived at the Repository of the University of Gdansk.
