Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweLitwa w strefie euro. Proces wejścia i skutki inflacyjne wprowadzenia nowej waluty
Słowa kluczowe:
poziom cen, Litwa, euro, inflacja, ekonomia konsumenckaAbstrakt
Celem artykułu jest zbadanie procesu wstąpienia Litwy do eurostrefy w 2015 r. oraz inflacji po wprowadzeniu euro. Dane statystyczne odnośnie wielkości inflacji w latach 2015–2016 nie dawały powodów do niepokoju, jednak ceny na poszczególne towary odnotowały w tym okresie wzrost, co wywołało duże niezadowolenie mieszkańców Litwy. W artykule przeanalizowano inflację oraz zmiany cen na poszczególne dobra (m.in. dla 40 najczęściej kupowanych produktów). W analizie zastosowano metodę porównawczą oraz zbadano zmiany wag, obliczając średnioroczne stopy zmian dla klas towarów w zharmonizowanym indeksie cen (HICP) i wykorzystując dane statystyczne Eurostatu, Departamentu Statystyki Litwy, Banku Światowego i Europejskiego Banku Centralnego z lat 2013–2016. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że po wprowadzeniu euro nastąpił wzrost cen na poszczególne towary i usługi, jednak spadek cen ropy naftowej na rynkach światowych zniwelował te wzrosty w koszyku, dlatego też inflacja pozostała na niskim poziomie.
Downloads
Bibliografia
Dauguma ṭmoniř mano, kad kainos ávedus eurŕ pakilo, 2015 (2015.11.03), http://www.ve.lt/naujienos/ekonomika/euras/dauguma-zmoniu-mano-kad-kainos-ivedus-eura-pakilo-1409288/ [dostęp: 17.03.2017].
Decyzja Rady z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie przyjęcia przez Litwę euro w dniu 1 stycznia 2015 r. (2014/509/UE), http://www.lex.pl/serial-akt/-/akt/dz-u-ue-l-2014-228-29 [dostęp: 17.03.2017].
Departament, 2015, Dane na temat zmian cen towarów i usług najczęściej kupowanych w roku 2015.
Departament, 2016a, http://osp.stat.gov.lt/statistiniu-rodikliu-analize?id=11446&status=A [dostęp: 10.03.2017].
Departament, 2016b, http://osp.stat.gov.lt/statistiniu-rodikliu-analize?id=11445&status=A [dostęp: 10.03.2017].
Departament, 2016c, http://osp.stat.gov.lt/temines-lenteles38 [dostęp: 10.03.2017].
Economic and Social Development in Lithuania 2009/5, Lietuvos ekonominë ir socialinë raida, 2009, Lietuvos Statistikos Departamentas, Vilnius.
European Central Bank, 2010, http://www.ecb.europa.eu/stats/ecb_statistics/escb/html/table.en.html?id=JDF_ICP_COICOP_ANR&period=index [dostęp: 10.03.2017].
European Central Bank, 2016, http://www.ecb.europa.eu/stats/ecb_statistics/escb/html/table.en.html?id=JDF_ICP_COICOP_ANR&period=index [dostęp: 17.03.2017].
Eurostat, 2010, http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tec00118&plugin=1; http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submit-ViewTableAction.do [dostęp: 10.03.2017].
Eurostat 2016a, http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&pcode=tec00118&language=en [dostęp: 10.03.2017].
Eurostat, 2016b, http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/setupModifyTableLayout.do [dostęp: 17.03.2017].
Eurostat, 2016c, Metodologia obliczania zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych, http://osp.stat.gov.lt/documents/10180/586325/SVKI_metodika20140317.pdf [dostęp: 17.03.2017].
Hall R., Taylor J., 2009, Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kurs dzienny walut na Litwie 1994–2002, http://www.lb.lt/exchange/default.asp [dostęp: 17.03.2017].
Marciniak S., 2013, Makro- i mikroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Miesięczny stosunek lita do zagranicznych walut, 1993–2014, https://www.lb.lt/lt/stat/exchange_fact_dayl.html [dostęp: 17.03.2017].
Radom ir palyginom: kainos prieš eurą ir dabar, 2016 (2016.05.03), http://verslas.lrytas.lt/mano-pinigai/radom-ir-palyginom-kainos-pries-eura-ir-dabar.htm [dostęp: 17.03.2017].
Solow M.R., Taylor J., 2002, Inflacja, bezrobocie a polityka monetarna, CeDeWu, Warszawa.
Sprawozdanie Komisji z dnia 16.05.2006, Sprawozdanie o konwergencji z 2006 r. dotyczące Litwy, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1479495198597&uri=CELEX:52006DC0223 [dostęp: 17.03.2017].
Statistical Yearbook of Lithuania 2008, Lietuvos Statistikos Metraštis 2008, 2008, Lietuvos Statistikos Departamentas, Vilnius.
Statistical Yearbook of Lithuania 2010, Lietuvos Statistikos Metraštis 2010, 2010, Lietuvos Statistikos Departamentas, Vilnius.
Statistical Yearbook of Lithuania 2011, Lietuvos Statistikos Metraštis 2011, 2011, Lietuvos Statistikos Departamentas, Vilnius.
Statistical Yearbook of Lithuania 2013, Lietuvos Statistikos Metraštis 2013, 2013, Lietuvos Statistikos Departamentas, Vilnius.
Statistical Yearbook of Lithuania 2014, Lietuvos Statistikos Metraštis 2014, 2014, Lietuvos Statistikos Departamentas, Vilnius.
Statistical Yearbook of Lithuania 2015, Lietuvos Statistikos Metraštis 2015, 2015, Lietuvos Statistikos Departamentas, Vilnius.
Statistical Yearbook of Lithuania 2016, Lietuvos Statistikos Metraštis 2016, 2016, Lietuvos Statistikos Departamentas, Vilnius.
Szyszko M., 2009, Prognozowanie inflacji w polityce pieniężnej, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Uchwała Komitetu Lita o wprowadzeniu waluty narodowej i wycofaniu z obiegu talonów z dnia 14 czerwca 1993 roku, https://www.e-tar.lt/portal/lt/legalAct/TAR.2A77859AFFA3 [dostęp: 17.03.2017].
Uchwała rządu Litwy i zarządu Banku Litwy nr 461 z dnia 16 czerwca 1993 roku o zatwierdzeniu porządku i warunków wycofania z obiegu talonów w Litewskiej Republice https://www.e-tar.lt/portal/lt/legalAct/TAR.B446A5B488F4 [dostęp: 17.03.2017].
Uchwała rządu Litwy nr 213 z dnia 30 czerwca 1994 roku O bazowej walucie i ustaleniu kursu Lita, https://www.e-tar.lt/portal/lt/legalAct/TAR.274CB40D4836 [dostęp: 17.03.2017].
Uchwała rządu Litwy nr 1050 z dnia 29 września 2005 roku O zatwierdzeniu planu wprowadzenia euro i strategii informowania ludności, https://eseimas.lrs.lt/portal/legalAct/lt/TAD/TAIS.262737?positionInSearchResults=0&searchModelUUID=4c89c120-f7d7-4f6d-8ecd-13270ad98e32 [dostęp: 17.03.2017].
Uchwała rządu Republiki Litewskiej nr 604 z dnia 26 czerwca 2013 roku O zatwierdzeniu planu wprowadzenia euro i strategii informowania ludności, https://www.e-tar.lt/portal/lt/legalAct/TAR.113E85AF912F [dostęp: 17.03.2017].
Uchwała Sejmu Republiki Litewskiej z dnia 13 grudnia 2012 roku nr XII-51 O programie rządu Republiki Litewskiej, https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalAct/lt/TAD/TAIS.439761 [dostęp: 17.03.2017].
Uchwała Zarządu Banku Litwy nr 60 O oficjalnym kursie lita, https://www.e-tar.lt/portal/lt/legalAct/TAR.072D61C8E65E [dostęp: 17.03.2017].
Uchwała Zarządu Banku Litwy nr 15 O bazowej walucie i oficjalnym kursie lita z dnia 1 lutego 2002, https://www.e-tar.lt/portal/lt/legalAct/TAR.52C0DE6D1886 [dostęp: 17.11.2016].
Ustawa o pieniądzach Litwy z dnia 1 lipca 1993 roku nr I-199, https://www.e-tar.lt/portal/lt/legalAct/TAR.03086D82AE1F [dostęp: 17.03.2017].
Ustawa Sejmu Litwy nr XII-828 z dnia 17 kwietnia 2014 roku, Ustawa o wprowadzeniu euro na Litwie, https://www.e-tar.lt/portal/lt/legalAct/78f45360cf9d11e3a8ded1a0f5aff0a9 [dostęp: 20.03.2017].
Wołkonowski J., 2016, Handel zagraniczny Litwy w latach 2012–2015 a sankcje gospodarcze przeciw Rosji, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Polityka Ekonomiczna, nr 450.
World Bank, 2010, http://data.worldbank.org/indicator/FP.CPI.TOTL.ZG?locations=LT&view=chart [dostęp: 10.03.2017].
World Bank, 2016, http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.DEFL.KD.ZG?locations=LT&view=chart [dostęp: 17.05.2017].
