Academic Scientific JournalsSustainable regeneration through art? Artistic colonisation in the post-shipyard area of Gdańsk, Poland
DOI:
https://doi.org/10.26881/jpgs.2025.4.10Keywords:
post-industrial transformation, gentrification, cultural function, art-based regeneration, post-socialist city, Gdańsk ShipyardAbstract
In Western European and North American cities, cultural functions are often deployed in the restructuring of former industrial and harbour sites. When introduced through top-down strategies aimed at domestication and revitalisation, such interventions tend to be temporary, frequently disappearing once an area becomes attractive for commercial redevelopment. In post-socialist contexts, however, the symbolic legacy of formerly collective spaces adds an additional layer that may enable the longer-term continuity of artistic activity. This paper examines the post-shipyard area in Gdańsk, Poland, tracing the induced artistic colonisation that has unfolded since 2001 and identifying factors that support the sustained, independent proliferation of cultural functions grounded in pro-common orientations. The analysis demonstrates that, through evolving adaptive strategies, emerging community-oriented initiatives have increased their capacity to anchor themselves within a rapidly transforming urban landscape.
Downloads
References
Błotnicka-Mazur E., 2021, Art and Artists in City Space. Political and Economic Conditions of Art-based Revitalisation/Gentrification in Poland in both the Communist and Neoliberal Reality: Elbląg Biennale of Spatial Forms and Gdańsk Shipyard Case Studies, Roczniki Humanistyczne, 69, 425–445. doi:10.18290/rh21694-19
Borén T., Grzyś P., Young C., 2021, Spatializing authoritarian neoliberalism by way of cultural politics: City, nation and the European Union in Gdańsk’s politics of cultural policy formation, Environment and Planning C: Politics and Space, 39, 1211–1230. doi:10.1177/2399654420965239
Borrup T., 2015, Protecting Cultural Space or Urban Recolonization: When Do Cultural Districts Cross the Line?, Journal of Urban Culture Research, 11, 38–57. doi:10.58837/CHULA.JUCR.11.1.3
Chomicka E., 2010, Antropolog wobec mitu. Refleksje na temat badań w Stoczni Gdańskiej (Eng. An anthropologist confronts myth. Reflections on research at the Gdańsk Shipyard), Prace Etnograficzne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, 38, 113–120.
Golinowska K., 2021, Post-Industrial sites and the clash of narratives: The case of the Gdańsk shipyard, Analele Universitatii din Bucuresti – Stiinte Politice, 23, 245–269. doi:10.54885/TOKT1449
Grabkowska M., 2023, Post-socialist Cities and the Urban Common Good: Transformations in Central and Eastern Europe, Routledge, London.
Hudak K., 2021, Urban Art in Montreal’s Creative City: Intersections of Street Art, Graffiti, and Gentrification in the Plateau-Mont-Royal, Canvas Journal. https://www.canvasjournal.ca/read/urban-art-montreal-plateau
Karta Stoczniowca. Teksty przepisów szczegółowych i wykonawczych opracowane na podstawie obowiązujących aktów prawnych wg stanu na dzień 1 stycznia 1969 roku (Eng. Shipyard Worker Card), 1969, Głos Stoczniowca, Gdańsk. https://www.mystocznia.pl/p/dokumenty.html
Knera J., 2017, Nowe przychodzi oddolnie (Eng. New ideas come from the bottom up), Nowe Idzie od Morza. https://noweidzieodmorza.com/pl/9655-nowe-przychodzioddolnie-znajomi-znad-morza/
Kolonia, n.d., Kolonia Artystów / Artist Colony. https://www.kolonia-artystow.pl/article/kolonia/319
Kosmala K., Sebastyanski R., 2013, The roles of artists’ collective in the Gdańsk Shipyard’s heritage protection, Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 3, 116–129. doi:10.1108/JCHMSD-10-2012-0050
Kozik A., 2018, The Artists’ Colony in the former Gdańsk Shipyard, Baltic Worlds, 11, 4–16.
Lorens P., 2005, Rewitalizacja terenów postoczniowych w Gdańsku – projekt Młode Miasto jako centrum kształtującej się metropolii trójmiejskiej (studium przypadku) (Eng. Revitalisation of post-shipyard areas in Gdańsk), Biuletyn PAN. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, 223, 270–289.
Miler A., 2019, Odkrywając ukryte. Spacery po mieście jako narzędzie animacji tożsamości (Eng. Discovering the hidden), Miscellanea Anthropologica et Sociologica, 20, 152–154.
Modernizacja i rozbudowa Stoczni Gdańskiej im. Lenina (Eng. Modernisation and expansion of the Lenin Shipyard in Gdańsk), 1974, Biuro Rozwoju Stoczni, Gdańsk.
Nasza misja (Eng. Our mission), n.d., 100cznia. https://100cznia.pl/
Nazewnictwo na Młodym Mieście i Polskim Haku (Eng. Nomenclature in Młode Miasto and Polski Hak), 2021, Rada Interesariuszy Młodego Miasta i Polskiego Haka, Gdańsk. https://www.gdansk.pl/urzad-miejski/biuro-architekta-miasta/rada-interesariuszy-mlodego-miasta-i-polskiego-haka
Plony Ogród Społeczny (Eng. Yields Community Garden), 2021, Stocznia Cesarska. https://stoczniacesarska.pl/pl/newstories/plony-2/
Pruszyńska J., 2011, Subiektywna linia autobusowa w Gdańsku (Eng. Subjective bus route in Gdańsk), iBedeker. https://ibedeker.pl/spacery/subiektywna-linia-autobusowa-w-gdansku/
Sacco P.L., Tartari M., Ferilli G., Tavano Blessi G., 2019, Gentrification as space domestication. The High Line Art case, Urban Geography, 40, 529–554. doi:10.1080/02723638.2018.1502515
Samól P., 2018, Młode Miasto Gdańsk (1380–1455) i jego patrymonium (Eng. The Young City of Gdańsk), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Sebastyański R., 2006, Tożsamość lokalna w działaniach kolonii artystów na terenach postoczniowych w Gdańsku (Eng. Local identity in the activities of artists’ colonies), [in:] M. Czepczyński (ed.), Przestrzenie Miast Postsocjalistycznych, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk–Poznań, 99–108.
Stankiewicz M., 2025, Meteoryt na Młodym Mieście (Eng. Meteorite in Młode Miasto), Magazyn Prestiż, 8(176), 16–27.
Szczypior J., n.d., B90: klub koncertowy (Eng. B90: Concert club), Gedanopedia. https://gdansk.gedanopedia.pl/gdansk/?title=B90,_klub_koncertowy
Szlaga M., 2021, Stocznia (Eng. Shipyard), Instytut Fotografii Fort, Warszawa.
Szyłak A., n.d., NOMUS Manifest: Deklaracja programowa (Eng. NOMUS Manifesto). https://nomus.gda.pl/pl/manifest
Śliwiński P., n.d., MLECZNY PIOTR, karczma, kawiarnia (Eng. MLECZNY PIOTR, inn, café), Gedanopedia. https://gdansk.gedanopedia.pl/gdansk/?title=MLECZNY_PIOTR,_karczma,_kawiarnia
Teatr Znak, 2013. https://teatr.pomorzekultury.pl/teatr-znak/
Toto R., Grabkowska M., Nientied P., Smirnova V., Dragović S., 2023, The Uncommonness of Urban Commons in Central and Eastern European Countries, International Journal of the Commons, 17, 155–173. doi:10.5334/ijc.1189
Trend D., 2022, Artists as “Shock Troops” of Gentrification?, [in:] E. González Romero et al. (eds.), Gentrification, Displacement, and Alternative Futures, Routledge, New York, 119–130. doi:10.4324/9780429341809-9
Trivin C., 2025, Disappearance ‘in motion’: exploring the negative politics of culture-led regeneration in the Gdańsk Shipyard (Poland), Social & Cultural Geography, 1–20. doi:10.1080/14649365.2025.2541831
Tunalı T. (ed.), 2023, Art and gentrification in the changing neoliberal landscape, Routledge, New York.
Westphal M., 2016, Produkcja okrętów podwodnych w stoczni Schichaua i w Danziger Werft w latach 1939–1945 (Eng. Submarine production), Europa Orientalis, 7, 131–159.
Wroniszewski M., 2022, Galeria Wyspa (1990–2022) (Eng. Wyspa Gallery), Sztuka i Dokumentacja, 19, 213–225.
Zakrzewska-Duda M., 2020, Memory of Water. Stocznia od Nowa. Raport: Dialog w procesie, Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku, Gdańsk.
