Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRola praktyki psychologiczno-pedagogicznej w kształceniu przyszłych nauczycieli języka angielskiego – propozycja zadań praktycznych
DOI:
https://doi.org/10.26881/bp.2019.3.05Słowa kluczowe:
kształcenie nauczycieli, praktyka psychologiczno-pedagogiczna, praktykant, portfolio, zadaniaAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przyjrzenie się wartości istocie praktyki psychologiczno-pedagogicznej w kształceniu przyszłych nauczycieli języka angielskiego. W pierwszej części artykułu dyskusja rozpoczyna się krótkim przeglądem wybranych kluczowych pojęć związanych z zawodem nauczyciela, kształceniem nauczycieli oraz praktyką pedagogiczną. Główne funkcje praktyk nauczycielskich, ze szczególnym uwzględnieniem praktyki psychologiczno-pedagogicznej, są przeanalizowane w świetle Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. sprawie standardów edukacyjnych w przygotowaniu do zawodu nauczyciela. Ponadto, przedstawiono wybrane modele i koncepcje organizacji praktyki pedagogicznej w różnych polskich instytucjach kształcących nauczycieli. Druga część artykułu poświęcona jest przedstawieniu ram organizacyjnych praktyki psychologiczno-pedagogicznej w Instytucie Anglistyki i Amerykanistyki na Uniwersytecie Gdańskim. Przedstawiono propozycję szeregu zadań związanych z tym typem praktyki oraz sugestie dotyczące zawartości portfolio dokumentującego doświadczenia praktykantów. Artykuł kończy się zaleceniami dotyczącymi poprawy jakości programów praktyk uniwersyteckich.
Downloads
Bibliografia
Aleksandrowska, Olga (2015). The Educational Potential of Texts of Culture in Teaching English to Senior Secondary School Students. Frankfurt am Main: Peter Lang.
Andrzejewska, Ewa, Magdalena Wawrzyniak-Śliwska (eds.) (2017). Nauczyciele języków obcych: Konteksty pracy – kształcenie – doskonalenie. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Beltman, Susan, Christine Glass, Judith Dinham, Beryl Chalk, Bich Nguyen (2015). “Drawing identity: Beginning pre-service teachers’ professional identities”. Issues in Educational Research 25/3: 225-245. Available at <http://www.iier.org.au/iier25/beltman.html>. Accessed 20.05.2019.
Bourn, Douglas (2016). “Teachers as agents of social change”. International Journal of Development Education and Global Learning 7. 10.18546/IJDEGL.07.3.05.
Brown, Douglas (2007). Teaching by Principles: An Interactive Approach to Language Pedagogy. New York: Pearson Education.
Darling-Hammond, Linda (2006). “Constructing 21st-century teacher education”. Journal of Teacher Education 57/3: 300-314. Available at <https://doi.org/10.1177/0022487105285962>. Accessed 27.06.2019.
Derenowski, Marek (2015). “Wpływ praktyk nauczycielskich na rozwój refleksyjności studentów filologii angielskiej oraz na ich dalsze decyzje związane z wyborem zawodu nauczyciela”. Neofilolog 45/1: 27-41.
Dewey, John (1998) [1933]. How We Think: A Restatement of the Relation of Reflective Thinking to the Educative Process. Boston: Houghton Mifflin.
Gołębniak, Bogusława Dorota (1998). Zmiany edukacji nauczycieli: Wiedza – biegłość – refleksyjność. Toruń – Poznań: Edytor.
Hill, Grant, Kristi L. Brodin (2004). “Physical education teachers perceptions of the adequacy of university course work in preparation for teaching”. Physical Educator 61/2: 74-87.
Jakowicka, Maria (1991). “Funkcje praktyk pedagogicznych w procesie kształcenia nauczycieli”. In: Maria Jakowicka (ed.). Relacje między teorią i praktyką w kształceniu nauczycieli. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 34-37.
Jodłowiec, Maria, Niżegorodcew Anna (eds.). (2007). Dydaktyka języków obcych na początku XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kolb, David A. (1984). Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Kuźma, Józef (2002). “Refleksyjna i innowacyjna rola praktyk w procesie kształcenia nauczycieli”. In: Józef Kuźma, Ryszard Wroński (eds.). Kształcenie praktyczne przyszłych nauczycieli nowoczesnej szkoły. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 8-15.
Kuźma, Józef (2000). Nauczyciel przyszłej szkoły. Kraków: Wydawnictwo Akademii Pedagogicznej.
Lonergan, Noel, Lee Andresen (1988). “Field-based education: Some theoretical considerations”. Higher Education Research & Development 7/1: 63-77.
Northfield, Jeff, Richard Gunstone (1997). “Teacher education as a process of developing teacher knowledge”. In: John Loughran, Tom Russel (eds.). Teaching about Teaching: Purpose, Passion and Pedagogy in Teacher Education. The Falmer Press, 48-57.
Nowy Program Praktyki Ogólnopedagogicznej (nd.). Projekt: „www.praktyki.wh.umcs” – Przygotowanie i realizacja nowego programu praktyk pedagogicznych na Wydziale Humanistycznym UMCS współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet III, Poddziałanie 3.3.2 „Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli”. Available at . Accessed 3.06.2019.
Pankowska, Dorota (2011). Praktyczne przygotowanie do zawodu nauczyciela: Raport z analizy programów praktyk pedagogicznych. Zamość: Officina Simondis, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Szymona Szymonowica w Zamościu. Available at <https://wyszukiwarka.efs.men.gov.pl/product/praktyczne-przygotowanie-do-zawodu-nauczyciela-raport-z-analizy-programow-praktyk-pedagogicznych/attachment/93>. Accessed 20.05.2019.
Pearson, Allan T. (1994). Nauczyciel: Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Perry, Rosemary (2004). “Teaching practice for early childhood: A guide for students”. Available at <http://www.routledge.com.catalogues./0418114838.pdf>. Accessed 13.06.2019.
Praktyka psychologiczno-pedagogiczna dla studentów filologii angielskiej dla studentów filologii angielskiej w zakresie specjalności nauczycielskiej studia I stopnia (nd.). Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Anglistyki. Available at <http://wa.amu.edu.pl/wa/files/20140317_praktyki_1a_regulamin_praktyk_dla_pedagog_szkolnego_praktyka_psych_ped.pdf>. Accessed 8.07.2019.
Program praktyki nauczycielskiej (pedagogicznej 30-godzinnej oraz 120-godzinnej dydaktycznej) w szkole podstawowej dla studentów studiów I stopnia przygotowujących się do wykonywania zawodu nauczyciela (2012). Unpublished material. Gdańsk: Uniwersytet Gdański, Wydział Filologiczny, Instytut Anglistyki i Amerykanistyki.
Regulamin studenckich praktyk zawodowych na kierunku filologia, specjalność filologia angielska, specjalizacja nauczycielska w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Szymona Szymonowica w Zamościu (nd.). Available at <http://pwszzamosc.pl/data/file_ attachment/2121-10filologia-angielska-nauczycielska-regulamin-praktyk.pdf>. Accessed 1.07.2019.
Regulation of the Minister of Science and Higher Education of 17 January 2012 on the Educational Standards in Preparation for the Teaching Profession. Journal of Laws 2012, item 131, as amended. Available at <http://www.bip.nauka.gov.pl/roz.rzadzenia/rozporzadzenie-ministra-nauki-i-szkolnictwa-wyzszego-w-sprawie-standard-ksztalcenia-przygotowujacego-on-onkonywania-zawodu-cieuczlala.html>. Accessed 28.05.2019.
Richards, C. Jack, Charles Lockhart (1996). Reflective Teaching in Second Language Classroom. Cambridge: Cambridge University Press.
Richardson, Tony, Beverly Dann, Christopher Dann, Shirley O’Neill (2018). Formative assessment practices for pre-service teacher practicum feedback: emerging research and opportunities. Hershey: IGI Global Disseminator of Knowledge.
Samujło, Małgorzata (2011). Jakość i efektywność programów praktyk pedagogicznych w percepcji studentów specjalności nauczycielskiej i nauczycieli – opiekunów praktyk w szkołach: Raport z badań. Zamość: Officina Simondis, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Szymona Szymonowica w Zamościu. Available at <https://wyszukiwarka.efs.men.gov.pl/product/jakosc-iefektywnosc-programow-praktyk-pedagogicznych-w-percepcji-studentow-specjalnosci-nauczycielskiej-i-nauczycieli-opiekunow-praktyk-w-szkolach-raport-z-badan/attachment/97>. Accessed 20.05.2019.
Schön, Donald (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action. New York: Basic Books.
Schön, Donald (1987). “Educating the reflective practitioner: Toward a new design for teaching and learning in the professions”. Available at <http://educ.queensu.ca/~russellt/howteach/schon87.htm>. Accessed 21.06.2019.
Trotter, Robert (1986). “The mystery of mastery”. Psychology Today 20/7: 32-38.
Ure, Christine, Australian Learning and Teaching Council (2009). Practicum Partnerships: Exploring Models of Practicum Organisation in Teacher Education for a Standards Based Profession: Final Report. Australian Learning and Teaching Council, Strawberry Hills, N.S.W. Available at <https://pdfs.semanticscholar.org/5cf9/6494f35db32f562f0f73bcb0326cdebad966.pdf>. Accessed 28.06.2019.
Wallace, Michael J. (1991). Training Foreign Language Teachers: A Reflective Approach. Cambridge: Cambridge University Press.
Wolf, Kenneth, Mary Dietz (1998). “Teaching portfolios: purposes and possibilities”. Teacher Education Quarterly 25/1: 9-22.
Wysocka, Marzena (2003). Profesjonalizm w nauczaniu języków obcych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zaborowski, Zbigniew (1984). “Psychologiczne podstawy doradztwa”. Nowa Szkoła 5: 202-206.
Zarządzenie nr 100/2014 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 13 sierpnia 2014 Available at <http://www.ifa.uni.wroc.pl/site_media/uploads/documents/praktyki/Nr%20100_2014%20z%20dnia%2013.08.2014%20r.%20wpropw%20zmiany%20do%20zarz.%20Nr%201_2013.pdf>. Accessed 28.06.2019.
Zeichner, Ken, Susan Wray (2001). “The teaching portfolio in US teacher education programmes: what we know and what we need to know”. Teaching and Teacher Education 17: 613-621.
Zawadzka, Elżbieta (2004). Nauczyciele języków obcych w dobie przemian. Warszawa: Impuls.
