Academic Scientific JournalsLandscape elements in design. Introductory course for students of Spatial Management at the University of Gdańsk
DOI:
https://doi.org/10.26881/jpgs.2025.1.09Keywords:
landscape, spatial composition, urban design, spatial management, teaching landscape, teaching methodsAbstract
The landscape has many meanings: intangible - associating it, for example, with art, culture or politics, and material as ‘a part of the land, as perceived by local people or visitors, which evolves through time as a result of being acted upon by natural forces and human beings’ (European Landscape Convention, 2000 - Dz.U. 2006 No. 14, item 98). The landscape, as well as cityscape, is a common good that is recognised in legal documents not only at the local, regional and national levels, but also at the European level. Interdisciplinary teams consisting of planners, architects, landscape architects, sociologists, geographers and representatives of other professions are involved in shaping the landscape. These issues are of interest to graduates of Spatial Management. There are many different institutions that employ them, which are directly involved in the assessment and shaping of the landscape, as well as spatial design.
The article describes the teaching methods used for first-year students of Spatial Management at the University of Gdańsk. It presents the classes carried out as part of the Architectural and Urban Basics of Spatial Management (AUBSM) module. The methods adopted at the university have been selected to sensitise students to the values of the surrounding landscape. They aim to guide the student from observing the surrounding landscape, through analysis and valorisation, to acquiring the skills to creatively shape it. The article is supplemented with examples of student work carried out during classes and as individual homework assignments.
Downloads
References
Abbott M., Bowring J., 2019, The DesignLab approach to teaching landscape. [in:] Jørgensen K., Karadeniz N., Mertens E., Stiles R. (eds.), The Routledge Handbook of Teaching Landscape, Routledge, New York, 291-299.
Balasiński M. & Maluga L., 2018, Kompozycja w procesie kształcenia architekta na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej (Eng. Composition in the education of architects at the Faculty of Architecture, Wrocław University of Technology), Architectus, 2 (54), 61–70.
Banet K., 2019, Urban planning marathon – 24-hour workshops as a new way to learn project development, INTED2019 Proceedings, 6892-6897.
Bernat S., 2019a, Budżet obywatelski jako narzędzie kształtowania krajobrazu na przykładzie miast uzdrowiskowych (Eng. Citizens’ budget as a tool for shaping the landscape on the example of spa towns), Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, No. 41 (1) 2019, 25–42.
Bernat S., 2019b, Budżet obywatelski jako narzędzie poznania preferencji społecznych w zakresie kształtowania krajobrazu(Eng. Citizens’ budget as a tool for identifying social preferences in landscape design), Acta Scientiarum Polonorum Administratio Locorum, 18, No. 18 (3) 2019, 237-250.
Blazy R. & Łysień M., 2021, Teaching spatial planning using elements of design thinking as an example of heuristic in urban planning. Sustainability, 13(8), 4225.
Bogdanowski J., 1976, Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu (Eng. Composition and planning in landscape architecture), Ossolineum. Wrocław.
Bogdanowski J., 1994, Metoda jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych (JARK-WAK) w studiach i projektowaniu, Pomoce dydaktyczne (Eng. The method of architectural and landscape units and interiors (JARKWAK) in studies and design, Teaching aids), Politechnika Krakowska, Kraków.
Bogdanowski J., Łuczyńska-Bruzda M., Novák Z., 1979, Architektura krajobrazu (Eng. Landscape architecture), PWN, Kraków.
Bolueaue Ch., 1963, The Painter’s Secret Geometry: A Study of Composition in Art, Dover Publication, New York.
Chmielewski T.J., Myga-Piątek U., Solon J., 2015, Typologia aktualnych krajobrazów Polski (Eng. Typology of current landscapes in Poland), Przegląd Geograficzny, Przegląd Geograficzny Vol. 87, nr 3 (2015), s. 377-408.
Churski P., 2013, Modułowy program kształcenia – szansa na podniesienie jakości kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna (Eng. Modular education programme – an opportunity to improve the quality of education in spatial management), Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, z. 251, Warszawa, 9-23.
Colwill S., 2019, On-site learning. [in:] Jørgensen K., Karadeniz N., Mertens E., & Stiles R.(eds.), The Routledge Handbook of Teaching Landscape, Routledge, New York, 359-372.
Czarnecki W., 1968, Planowanie miast i osiedli. Tom III (Eng. Urban and residential planning, vol. III), PWN, Warszawa. Europejska Konwencja Krajobrazowa, sporządzona we Florencji dnia 20 października 2000 r. (Eng. European Landscape Convention, drawn up in Florence on 20 October 2000) (Dz.U. 2006 nr 14, poz. 98).
Fabris L. & Granello, G., 2019, Learning-by-filming: a method to introduce non-LA students to landscape reading. [in:] Jørgensen K., Karadeniz N., Mertens E., & Stiles R. (eds.), The Routledge Handbook of Teaching Landscape, Routledge, New York, 69-83.
Gralak A. & Wiśniewski M., 2023, Znaczenie uchwały krajobrazowej w kształtowaniu przestrzeni dużego miasta – przykład Krakowa i Poznania (Eng. The importance of landscape resolutions in shaping the space of large cities – the example of Krakow and Poznań), in:] Bogusz M., Piotrowska-Puchała A., Wojcieszak M., Mrozek M., (eds.), Poszerzamy Horyzonty - Tom XXXVI, Mateusz Weiland Network Solutions, Słupsk, 78-89.
Jezierska G., 2007, Zastosowanie wiedzy o sztuce w realizacji prac fotograficznych 313[01].O1.01 - Poradnik dla ucznia(Eng. Applying knowledge of art in photographic work 313[01].O1.01 – Student guide), Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom.
Jørgensen K., Karadeniz N., Mertens E., Stiles R. (eds.), 2019, The Routledge Handbook of Teaching Landscape, Routledge, New York.
Koperska-Kośmicka M., 2019, Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jako instrumenty chroniące krajobraz kulturowy. Przykład gminy Cedry Wielkie (Eng. Local spatial development plans as instruments for protecting the cultural landscape. The example of the municipality of Cedry Wielkie), Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 41(1), 91-110.
Kosiński W., 2016, Kompozycja urbanistyczno-architektoniczna na wybranych przykładach (Eng. Urban and architectural composition based on selected examples), Środowisko mieszkaniowe 2015, 15/2015, 70-83.
Kuśnierz-Krupa D. (2019), Education concerning historical cities as an example of an original curriculum taught to students of the architecture and spatial management courses, CBU International Conference Proceedings, Vol 7 (2019), 2019.
Langford M. (ed.), 1992, Fotografia od A do Z (Eng. Photography from A to Z), Muza, Warszawa.
Liu L., Chen R., Wolf R., Cohen-Or D., 2010, Optimizing Photo Composition, Computer Graphics Forum.
Maciejewska A., Bielska A., 2013, Kształcenie na kierunku Gospodarka Przestrzenna w Politechnice Warszawskiej (Eng. Education in spatial management at the Warsaw University of Technology), Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN 251/2013, 92-98.
Michalik-Śnieżek M., Chmielewski T.J., 2012, Analiza porównawcza kompozycji panoram widokowych Płaskowyżu Nałęczowskiego i Roztocza Zachodniego (Eng. Comparative analysis of the composition of panoramic views of the Nałęczów Plateau and Western Roztocze), Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXXIII. 253-266.
Misiak J., Cieślak-Arkuszewska A., 2020, Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako narzędzie ochrony i kształtowania krajobrazu kulturowego–wybrane zagadnienia (Eng. Local spatial development plan as a tool for protecting and shaping the cultural landscape – selected issues), {in:] Łużyniecka E. (ed.), Dziedzictwo architektoniczne, Ochrona i badania obiektów zabytkowych, Oficyna wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 83-94.
Niedźwiecka-Filipiak I., 2009, Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej (Eng. Distinctive features of the landscape and architecture of south-western Poland), WydawnictwoUniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
Niedźwiecka-Filipiak I., Ozimek P., Akincza M., Kochel L., Krug D., Sobota M., Tokarczyk-Dorociak K., 2017, Rekomendacje w zakresie prowadzenia analiz krajobrazowych na potrzeby wyznaczania stref ochrony krajobrazu (Eng. Recommendations for conducting landscape analyses for the purpose of designating landscape protection zones), Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 czerwca 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Eng. Announcement of the Marshal of the Sejm of the Republic of Poland of 21 June 2024 on the publication of the consolidated text of the Act on spatial planning and development) (Dz. U. 2024 poz. 1130).
Pluta K., 2019, Teaching the creation of spatial form of contemporary cities. World Transactions on Engineering and Technology Education, 17, 385–391.
Pluta K., 2021, Nurt krajobrazowy w dydaktyce na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, na przykładzie działalności Katedry Projektowania Urbanistycznego i Krajobrazu Wiejskiego (Eng. The landscape trend in teaching at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology, as exemplified by the activities of the Department of Urban Design and Rural Landscape), [in:] Ozimek A. & Sykta I. (eds.), Forum architektury krajobrazu: praktyka zawodowa, badania naukowe, dydaktyka, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, 287–307.
Poore H., 1967, Composition in art, Dover Publication Print, New York.
Rachwał T., 2021, Kształcenie w zakresie geografii społecznoekonomicznej na kierunkach geografia oraz gospodarka przestrzenna – szanse i wyzwania w świetle opinii studentów Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (Eng. Education in socio-economic geography in geography and spatial management programmes – opportunities and challenges in the opinion of students at the Pedagogical University of Krakow), [in:] Kołodziejczka A., Mierzejewska L., (eds.), Geografia społeczno-ekonomiczna: doświadczenia, szanse i wyzwania w procesie kształcenia, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 57-76.
Racoń-Leja K., 2020, Modelling the process of teaching engineers, architects and spatial planners in the field of urban design in co-operation with small municipalities. Global Journal of Engineering Education, 22, 2/2020.
Raszeja E., Szczepańska M., Gałecka-Drozda A., de Mezer E., Wilkaniec A., 2022, Ochrona i kształtowanie krajobrazu kulturowego w zintegrowanym planowaniu rozwoju (Eng. Protection and shaping of cultural landscape in integrated development planning), Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 17.
Rembeza M., 2021, Miasto w kontekście uchwał krajobrazowych (Eng. The city in the context of landscape resolutions), Zawód: Architekt, 46-50.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (Eng. Regulation of the Council of Ministers of 11 January 2019 on the preparation of landscape audits) (Dz.U. 2019 poz. 394).
Schneider-Skalska G., 2020, Housing environment in teaching architecture and spatial management students – methodology and effects, World Transactions on Engineering and Technology Education, 18(2), 170–176.
Szulczewska B., 2010, Urzędnik czy projektant – zasadniczy dylemat kierunku Gospodarka Przestrzenna (Eng. Civil servant or designer – the fundamental dilemma of the Spatial Planning programme), Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, z. 244.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Eng. Act of 16 April 2004 on nature conservation) (Dz.U. 2004 nr 92, poz. 880).
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Eng. Act of 24 April 2015 amending certain acts in connection with the strengthening of landscape protection tools) (Dz.U. 2015 poz. 774).
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Eng. Act of 27 April 2001 Environmental Protection Law) (Dz.U. 2001 nr 62, poz. 627).
Wang Y., Ke Y., Wang K., Guo J., Qin F., 2022, A compositionoriented aesthetic view recommendation network supervised by the simplified golden ratio theory, Expert Systems with Applications, Volume 195.
Węcławowicz-Bilska E., 2019, Innovative teaching of spatial planning at Cracow University of Technology. World Transactions on Engineering and Technology Education, 17 3/2019.
Wejchert K., 1984, Elementy kompozycji urbanistycznej (Eng. Elements of urban composition), Arkady, Warszawa.
Wiśniewski J., 2021, Audyt krajobrazowy jako „Nowy instrument ochrony krajobrazu” (Eng. Landscape audit as a «New instrument for landscape protection»), Tutoring Gedanensis, 6(3), 80–85.
Wiszniowski J., 2019, Krajobraz jako dobro wspólne w: Krajobrazy Europy. Krajobraz jako wyraz idei i wartości (Eng. Landscape as a common good in: Landscapes of Europe. Landscape as an expression of ideas and values), Oficyna wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Wojtas L., 2022, Od czego zacząć nauczanie architektury? Badania w zakresie procesu kształcenia architektów - kompozycja (Eng. Where to start teaching architecture? Research on the process of educating architects – composition), Builder, 26(7), 10–13.
