Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweGadające groby. "Zygmuntowska" Zbyluta Grzywacza
DOI:
https://doi.org/10.26881/jk.2023.17.09Słowa kluczowe:
polish painting of the 80’s, art under martial law, supporters of solidarity, romanticism and postromanticism (forefathers ritual named Dziady, the world of spirits, sleeping hero legends, royal graves and the graves of national heroes in Wawel Cathedral as a cult site)Abstrakt
The paper seeks to explore the message of Stage II – Plank Bed (Sigismund Chapel), painted by Zbylut Grzywacz in 1982. shortly after his deliverance from the Wiśnicz Retreat. Ke scene depicted in the painting is interpreted as an allegory of the days of the Solidarity and presented in the context of painter’s interests in geology (he was an amateur stone collector). Ke paper emphasizes the affinities between the painting and Romantic tradition by showing how the visual elements of the scene are related to the literary theme of Dziady (pre-Christian All Souls ritual) and the cult of the royal graves of Wawel Hill.
Downloads
Bibliografia
Bałus W., „«Pomoc» Zbyluta Grzywacza. O metaforze i metonimii w «czasie marnym»”, w: Artysta wobec siebie i społeczeństwa. Twórczość Zbyluta Grzywacza i jej konteksty, red. J. Boniecka, materiały z konferencji naukowej w Muzeum Narodowym w Krakowie 7-8 maja 2009, Kraków 2010.
Bogusław Sonik odwiedził wiśnicki zakład karny, Czas bocheński, htrps://www.czasbochenski. pl/portal/bochnia-wydarzenia/bogusaw-sonik-odwiedzi-wisnicki-zakad-karny/15221/ [dostęp: wrzesień 2020].
Boniecka J., „Zbyluta Grzywacza rozmowa z mistrzami na przykładzie obrazu «Kolejka (Siedem etapów życia kobiety)»”, w: Zbylut Grzywacz. 1939-2004, red. nauk. J. Boniecka i J. Waltoś, katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie marzec— czerwiec 2009, Kraków 2009.
Brzezina K., „«Pukam do drzwi kamienia». Geologiczne pasje Zbyluta Grzywacza”, w: Artysta wobec siebie i społeczeństwa. Twórczość Zbyluta Grzywacza i jej konteksty, red. ]. Boniecka, materiały z konferencji naukowej w Muzeum Narodowym w Krakowie 7-8 maja 2009, Kraków 2010.
Gogola Z.W. OFM Conv., Dzieje klasztoru Karmelitów bosych w Nowym Wiśniczu w latach 1630-2009, „Folia Historica Cracoviensina” vol. XIX, 2013.
Goszczyński S., Król zamczyska, Poznań 1842. Również opracowanie J. Tretiaka z wydania z 1922 roku (Kraków).
Goszczyński S., „Proroctwa ks. Marka”, w: Dzieła zbiorowe. T. 1: Poezje liryczne, wydał. Z. Wasilewski, Lwów 1910.
Grzęda M., „Uwagi o sensie ideowym figury nagrobnej Zygmunta I Starego”, w: Śmierć, pogrzeb i upamiętnienie władców w dawnej Polsce, red. H. Rajfura, P. Szwedo, B. Świadek, M. Walczak, P. Węcowski, Warszawa 2020.
Grzywacz Z., „Kamienie i obrazy, czyli świat wg ZG [marzec-kwiecień 2002]”, w: Memłary i inne teksty przy życiu i sztuce, wybrał i oprac. T. Nyczek, Kraków 2009.
Grzywacz Z., ,Galimatias [Powroty: 26 maja 2003]”, w: Memłary i inne teksty przy życiu i sztuce, wybrał i oprac. T. Nyczek, Kraków 2009.
Grzywacz Z., Sztukowane życie, fragmenty odpowiedzi na ankietę „Znaku” pr. Sens sztuki (1983), za: Zbylut Grzywacz. Malarstwo, katalog wystawy, Kielce 1991.
Janion M., „Romantyzm polski wśród romantyzmów”, w: Gorączka romantyczna, Gdańsk 2007.
Kalinowski K., Polska korona (Legenda z ust ludu tatrzańskiego), „Polak” 1898, nr 12.
Kalinowski L., Tresci artystyczne i ideowe Kaplicy Zygmuntowskiej, „Studia do Dziejów Wawelu” 1961, t. 2.
Kantorowicz E.H., Dwa ciała króla. Studium ze średniowiecznej teologii politycznej, przeł. M. Michalski i A. Krawiec, red. nauk. J. Strzelczyk, Warszawa 2007.
Kolberg O., Dzieła wszystkie, t. 39, Pomorze, z rękopisów opracowali J. Kądziołka i D. Pawlakowa, red. tekstów gwarowych M. Gruchmanowa i Z. Zagórski, red. J. Burszta, Wrocław—Poznań 1965.
Korespondencja Juliusza Słowackiego, t. I-11, oprac. E. Sawrymowicz, Wrocław 1962—1963.
Mickiewicz A., Dziady, oprac. K. Masłoń, Warszawa 1990.
Opis obrazu Zygmuntowska, za: Muzeum Narodowe w Kielcach, Zbiory online, https://mnki. pl/pl/o_ muzeum/zbiory online/7.sztuka_wspolczesna/pokaz/38.zygmuntowska, 1?s a=g [dostęp: wrzesień 2020].
Pigoń S., „Do źródeł «Dziadów» kowieńsko-wileńskich”, w: Studia literackie, Kraków 1951.
Panofsky E., Hercules am Scheidewege und andere antike Bildstoffe in der neueren Kunst, „Studien der Bibliothek Warburg” 18, Leipzig—Berlin 1930.
Pol W., Obrazy z życia i podróży, Wrocław 1846.
Rosiek S., Zwłoki Mickiewicza. Próba nekrografii poety, Gdańsk 1997.
Rymkiewicz M., „Co to jest klasycyzm?”, w: Czym jest klasycyzm?, Warszawa 1967.
Rymkiewicz M., „Dwór nad Narwią. Komedia serio w 3 aktach”, w: Dwie komedie, Warszawa 1980.
Rymkiewicz M., „Ludzie dwoiści (Barokowa struktura postaci Słowackiego)”, w: Problemy polskiego romantyzmu, seria trzecia, red. M. Żmigrodzka, Wrocław 1981.
Słownik gwar polskich, ułożył ]. Karłowicz, Kraków 1900-1911, t. 6.
Sonik B., Rekolekcje wiśnickie, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach”, r. 27, 2012.
Wasilewski E., Katedra na Wawelu. Poemat w trzech pieśniach, Poznań 1846.
Wasilewski E., „Pielgrzymi”, w: Wybór poezji, Kraków 1955.
Wasielewski Z., Z życia poety romantycznego, Seweryn Goszczyński w Galicji. Nieznane pamiętniki, utwory i listy z lat 1832—1843, Lwów 1910.
Wojciechowski A., Czas smutku, czas nadziei. Sztuka niezależna lat osiemdziesiątych, Warszawa 1992.
Wyspiański S., „Wernyhora”, w: Dzieła zebrane, red. zespołowa pod kier. L. Płoszewskiego, t. 11: Rapsody. Hymn. Wiersze, Kraków 1961.
Zakład Karny w Nowym Wiśniczu. Opis jednostki, Służba więzienna, https://www.sw.gov.pl/ strona/opis-zaklad-karny-w-nowym-wisniczu [dostęp: wrzesień 2020].
Ziejka E, „Śpiący rycerze”, w: Złota legenda chłopów polskich, Warszawa 1984.
