Polityczna bliskość natury w "Chłopach" Władysława Reymonta
DOI:
https://doi.org/10.26881/jk.2024.18.05Słowa kluczowe:
Reymont, The Peasants, nature, land, nationalismAbstrakt
This article analyses the meaning of human-nature relationship in Reymont's The Peasants for the Polish nationalist cause. Closeness between the characters and nature is underlined in the novel by their alleged spiritual attachment to the land, which, however, seems to stem from economic reasons. The inhabitants of Lipce live among the animals and often have warm feelings towards them, but this relationship is marked by human dominance. By presenting the attachment of his characters to the land and their depiction as keepers of the ancient, universal values, Reymont presents the Polish peasants as ready to participate in politics, although under the protection of the elites. The article presents how the class conflict in Chłopi is appeased and through that the awakening of national consciousness is exposed.
Downloads
Bibliografia
Birkenmajer J., Ideologia „Głosu” w pismach Reymonta, „Myśl Narodowa”, 20, 1928, s. 307.
Budrecka A., Zagadnienie natury i cywilizacji w twórczości Reymonta, „Prace Polonistyczne / Studies in Polish Literature”, 24, 1968, s. 43—61.
Budrewicz T., „Status Rocha w «Chłopach»”, w: „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą, red. M. Bournake, R. Okulicz-Kozaryn, A. Sell, M. Wedemann, Poznań 2017, s. 169—187.
Brzozowska S., Człowiek — zwierzę — rzecz w Chłopach Władysława Reymonta, „Porównania”, 2, 29, 2021, s. 97-116.
Fiedorczuk J., Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki, Gdańsk 2015.
Gloger M., „Nowy pozytywizm narodowy. Roman Dmowski wobec twórczości Władysława Reymonta” w: „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą, red. M. Bournake, R. Okulicz-Kozaryn, A. Sell, M. Wedemann, Poznań 2017, s. 337-348.
Klekot E., Samofolkloryzacja. Współczesna sztuka ludowa z perspektywy krytyki postkolonialnej, „Kultura Współczesna”, 81, 2014, s. 86-99.
Koc B., Reymont: opowieść biograficzna, Warszawa 2000.
Koziołek R., „Bierność polityczna Chłopów”, w: idem, Wiele tytułów, Wołowiec 2019.
Leszczyński A., Ludowa historia Polski: historia wyzysku i oporu: mitologia panowania, Warszawa 2020.
Linker, Tadeusz, Zainteresowanie Młodej Polski epopeją a „Chłopi” Reymonta, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska” 2002, nr. 1, s. 87-109.
Mazurek S., „Mużyk i cham. Obraz chłopa w kulturze rosyjskiej i polskiej”, w: Chłopska (nie) pamięć. Dziedzictwo chłopskości w polskiej literaturze i kulturze, red. G. Grochowski, D. Krawczyńska, G. Wołowiec, Kraków 2019, s. 47-56.
Pobłocki K., Chamstwo, Wołowiec 2021.
Rurawski J., Władysław Reymont, Warszawa 1988.
Reymont W., Chłopi, oprac. E. Ziejka, Wrocław 1999.
Tatarowski L., Człowiek, kultura, sacrum: O „Chłopach” Reymonta, Wrocław 2002.
Wielgosz P, Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić, Kraków 2021.
Wyka K., Reymont, czyli ucieczka do życia, oprac. B. Koc, Warszawa 1979.
Żeromski S., „Rozdzióbią nas kruki, wrony”, w: idem, Pisma Stefana Żeromskiego, Warszawa 1927.