O symbolice wiosny w zapomnianym dramacie Tadeusza Konczyńskiego

Autor

  • Ewa Chojnacka Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Słowa kluczowe:

drama, spring, love, vitalism

Abstrakt

This article refers to the tradition of the ‘spring’ motif in art and literature, especially in the Young Poland period. The issue the author brings under close scrutiny is how the symbolism of spring is used in the dramatic work The Return of Spring by Tadeusz Konczyński. She draws out attention to the portrait of the female protagonist, who shows reminiscence of mythological Venus as well as embodiment of youth, simplicity and spontaneity. Then she proceeds to analyse the symbolism of spring as the time that stimulates the birth of feelings and initiates long-lasting and genuine bonds, which counterbalance “the parlour love” with its pragmatic dimension. The key notion of the symbolics of spring is also incorporated into the opposition: nature-culture. Here it is linked to the vision of the world returning to nature, the world deeply rooted in the traditional system of values, where man may experience spiritual rebirth and regain faith in their existence after a period of life turbulence. After all, spring symbolises creative inspiration. The latter reveals itself both in the context of creating a literary work by the protagonist and in the universal dimension – the act of moulding of one’s self and one’s life. The deliberations lead the dialogue of the the writer’s dramatic work with the tradition of the Young Poland movement.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Battistini M., Symbole i alegorie, tłum. K. Dyjos, Warszawa 2005.

Berent W., Ozimina, oprac. M. Głowiński, Wrocław 1974.

Botticelli, [tekst S. Malaguzzi; tłum. D. Łąkowska], Warszawa 2006.

Botticelli, [aut. tekstu M.L. Rizzatti, przeł. B. Toeplitz-Kaczmarek], Warszawa 1989.

Dżelaledina Rumi M., Newbehara dżani maji dżihanra taze kun, tłum. T. Miciński, [w:] T. Miciński, Poezje, oprac. J. Prokop, Kraków 1980, s. 333-334.

M. Dżelaledina Rumi, Amed behar ёi dostan mensil sui bostan kunim, tłum. T. Miciński, [w:] T. Miciński, Poezje, oprac. J. Prokop, Kraków 1980, s. 357.

Eliade M., Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, wyb. M. Czerwiński, wstęp B. Moliński, przeł. A. Tatarkiwicz, Warszawa 1970.

Eustachiewicz L., Dramaturgia Młodej Polski. Próba monografii dramatu z lat 1890-1918, Warszawa 1982.

Horacy, Pieśń IV, [w:] tegoż, Dzieła, t. 1: Pieśni. Pieśń stulecia, przekł. i wstęp S. Gołębiowski, Warszawa 1980, s. 42-45.

Igliński G., Magiczne widzenie świata. Spotkanie tradycji śródziemnomorskiej ze wschodnioeuropejską w „Narodzinach wiosny” Kazimierza Przerwy-Tetmajera i malarskie realizacje tematu odrodzenia przyrody, ,,Przegląd Wschodnioeuropejski” 2010, nr 1, s. 351-360.

Jachimecki Z., Z Teatru Miejskiego, ,,Głos Narodu” 1916, nr 534, s. 2.

Juszczak W., Młody Weiss, Warszawa 1979.

Konczyński T., Twórczość Henrika Ibsena, „Słowo Polskie” 1898, nr 91, s. 4.

Konczyński T., Józef Szujski jako teoretyk i twórca dramatyczny, „Ateneum” 1900, t. 1, s. 85-111; 335-360.

Konczyński T., Śladem tęsknoty. Powieść, Warszawa [1911].

Konczyński T., Powrót wiosny. Komedia, Kraków 1916.

Konczyński T., Blaski miłości. Powieść, Warszawa [1926].

Konczyński T., Gabriel DʼAnnunzio, [w:] Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Wrocław 1973, s. 45-53.

Kopaliński W., Czerwień, [w:] tegoż, Słownik symboli, Warszawa 2006, s. 51-53.

Kopaliński W., Fiolet, [w:] tegoż, Słownik symboli, Warszawa 2006, s. 89-90.

Kopaliński W., Taniec, [w:] tegoż, Słownik symboli, Warszawa 2006, s. 424-427.

Kopaliński W., Wenus, [w:] tegoż, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 2011, s. 1402-1403.

Korab Brzozowski S., Kiedy wiosna..., [w:] tegoż, Poezje zebrane, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1978, s. 48.

Korab Brzozowski W., Wiosna, [w:] tegoż, Utwory zebrane, oprac. M. Stala, Kraków 1981, s. 141.

Lagercrantz O., Od piekła do raju. Dante i „Boska Komedia”, przeł A.M. Linke, Warszawa 1970.

Leśmian B., Poezje wybrane, oprac. J. Trznadel, Wrocław 1974.

mre, Z teatru, ,,Gazeta Lwowska” 1917, nr 5, s. 4-5.

Nietzsche F., Jutrzenka. Myśli o przesądach moralnych, przeł. S. Wyrzykowski, Warszawa 1907.

Nietzsche F., Wiedza radosna (La gaya scienza), przeł. L. Staff, posł. K. Matuszewski, Kraków 2003.

Ostrowska B., Biała godzina. Wybór poezji, wybór i oprac. S. Lichański, Warszawa 1969.

Owidiusz, Metamorfozy, przeł. A. Kamieńska i S. Stabryła, oprac. S. Stabryła, Wrocław 1995.

Podraza-Kwiatkowska M., Pustka – otchłań – pełnia. Ze studiów nad młodopolską symboliką inercji i odrodzenia, [w:] tejże, Somnambulicy – dekadenci – herosi. Studia i eseje o literaturze Młodej Polski, Kraków 1985, s. 29-78.

Podraza-Kwiatkowska M., Wolność i transcendencja. Studia i eseje o Młodej Polsce, Kraków 2001.

Przerwa-Tetmajer K., Narodziny wiosny, [w:] tegoż, Poezje wybrane, oprac. i wstęp J. Krzyżanowski, Wrocław 1968, s. 21-22.

Przerwa-Tetmajer K., Na wiosnę, [w:] tegoż, Poezje wybrane, oprac. i wstęp J. Krzyżanowski, Wrocław 1968, s. 85.

Reymont W. S., Chłopi, t. 2, oprac. F. Ziejka, Wrocław 1999.

Rousseau J. J., Umowa społeczna oraz Uwagi o rządzie polskim, Przedmowa do ,,Narcyza”, List o widowiskach, List o Opatrzności, Listy moralne, List do arcybiskupa De Beaumont, Listy do Malesherbesa, tłum. B. Baczko, W. Bieńkowska, M. Pawłowska, A. Peretiatkowicz, J. Rogoziński, M. Staszewski, B. Strumiński, oprac. i wstęp B. Baczko, Kraków 1966.

Sikora I., Przyroda i wyobraźnia. O symbolice roślinnej w poezji Młodej Polski, Wrocław 1992.

Sikora I., „Asfodele – Liany – Tuberozy...” O młodopolskiej egzotyce florystycznej, [w:] tegoż, Łabędź i lira. Studia i szkice o literaturze Młodej Polski, Zielona Góra 2001. s. 25-42.

Strzelczyk J., Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 2007.

Szyjewski A., Re 42. Tadeusz Konczyński 1875-1944, oprac. M. Piwińska, [w:] Literatura okresu Młodej Polski, t. 2, zespół red. K. Wyka, A. Hutnikiewicz, M. Puchalska, Warszawa 1967, s. 495-511.

Trznadel J., Twórczość Leśmiana (Próba przekroju), Warszawa 1964.

W. Pr. [W. Prokesch], Teatr miejski, „Nowa Reforma” 1916, nr 550, s. 1-2.

Wyka K., Młoda Polska, t. 1: Modernizm polski, Kraków 1987.

Wyspiański S., Noc listopadowa, oprac. J. Saloni, Warszawa 1930.

Wyspiański S., Achilleis. Powrót Odysa, oprac. J. Nowakowski, Wrocław 1984.

Wyspiański S., Akropolis, oprac. E. Miodońska-Brookes, Wrocław 1985.ligia Słowian, Kraków 2003.

Pobrania

Opublikowane

2015-10-26

Jak cytować

Chojnacka, E. (2015). O symbolice wiosny w zapomnianym dramacie Tadeusza Konczyńskiego. Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne, (4), 77–102. Pobrano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/JednakKsiazki/article/view/421