To wszystko i sto innych czynności, i sto tysięcy innych czynności. Codzienność w poezji Tadeusza Różewicza
DOI:
https://doi.org/10.26881/jk.2021.12.09Słowa kluczowe:
everyday life, faith, human, death, writing, poetryAbstrakt
The main topic of the article is everyday life depicted in the poetry by Tadeusz Różewicz. Its reference point is the concept of everyday life constructed by Bernhard Waldenfels. He distinguishes three ways of perceiving it – it entails regular order, embraces everything that is palpable and tangible, as well as is closed-in-itself and restricted. According to Grażyna Borkowska, everyday life is synonymic to both daunting prose of life and heart-warming familiarness. Thus, everyday life embraces a wide range of human experiences and is valuated both positively and negatively. The category of everyday life understood as above functions as a frame for interpretation of selected Różewicz’s poems which represent different topics – religion and faith, humanity, death, and writing. Everyday life functions in Różewicz’s poetry as a space for religious experience; it enables formulating diverse universal conclusions about humanity and their relations with the world, allows the subject to speak about human mortality, and is the platform for self-referential deliberation about poetry and creating. Interpreting selected poems from the perspective of everyday life lets the reader capture deeper, ambiguous meaning of faith, perceive human existence in its double sense – both ordinary and extraordinary, bind everyday life with death and present it as a space for creating poetry. Those measures make discussed issues clearer and more concrete and combine them with human experience. Showing a specific tension between them and everyday life makes the interpretation richer and opens perspectives for discovering new meanings.
Downloads
Bibliografia
Borkowska G., Codzienność i wzniosłość w poezji Tadeusza Różewicza, [w:] Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości w literaturze polskiej XX wieku, red. H. Gosk, Izabelin 2002.
Borkowska G., Życie codzienne jako kategoria literacka i badawcza (rekonesans), [w:] Codzienność w literaturze XIX (i XX) wieku. Od Adalberta Stiftera do współczesności, red. G. Borkowska, A. Mazur, Opole 2007.
Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości w literaturze polskiej XX wieku, red. H. Gosk, Izabelin 2002.
Codzienność w literaturze XIX (i XX) wieku. Od Adalberta Stiftera do współczesności, red. G. Borkowska, A. Mazur, Opole 2007.
Fiut A., Po śmierci Boga, [w:] tegoż, Pytanie o tożsamość, Kraków 1995.
Fiut A., Pytanie o tożsamość, Kraków 1995.
Gutowski W., Aluzje biblijne i symbolika religijna w poezji Tadeusza Różewicza, [w:] tegoż, Wśród szyfrów transcendencji. Szkice o sacrum chrześcijańskim w literaturze polskiej XX wieku, Toruń 1994.
Gutowski W., Wśród szyfrów transcendencji. Szkice o sacrum chrześcijańskim w literaturze polskiej XX wieku, Toruń 1994.
Jaspers K., Sytuacje graniczne, przeł. M. Skwieciński, [w:] R. Rudziński, Jaspers, Warszawa 1978.
Nycz R., Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.
Nycz R., Tadeusza Różewicza „tajemnica okaleczonej poezji”, [w:] tegoż, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.
Różewicz T., Poezja, t. 1–2, Kraków 1988.
Nycz R., Tadeusza Różewicza „tajemnica okaleczonej poezji”, [w:] tegoż, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.
Różewicz T., Poezja, t. 1–2, Kraków 1988.
Różewicz T., Poezja, t. 4, Wrocław 2006.
Różewicz T., Poezje wybrane. Selected poems, przeł. A. Czarniawski, posł. T. Paulin, J. Osborne, Kraków 1995.
Rudziński R., Jaspers, Warszawa 1978.
Szczukowski D., Tadeusz Różewicz wobec niewyrażalnego, Kraków 2008.
Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne, zebrali i wstępem opatrzyli Z. Krasnodębski i K. Nellen, słowo wstępne K. Michalski, Warszawa 1993.
Waldenfels B., Pogardzana doxa. Husserl i trwający kryzys zachodniego rozumu, tłum. D. Lachowska,
[w:] Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne, zebrali i wstępem opatrzyli Z. Krasnodębski i K. Nellen, słowo wstępne K. Michalski, Warszawa 1993.
Wyka K., Zaległe tomy Różewicza, [w:] tegoż, Różewicz parokrotnie, oprac. M. Wyka, Warszawa 1977.
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Rozewicz-Tadeusz;3969606.html [dostęp: 25.02.2021].