Model edukacji obywatelskiej w Republice Austrii
Słowa kluczowe:
Austria, edukacja obywatelska, partycypacja, PolskaAbstrakt
Edukacja obywatelska (politische Bildung) jest jednym z filarów państwa demokratycznego. Austria, wzorując się na niemieckich rozwiązaniach, stworzyła własny model kształcenia politycznego. W pierwszej części artykułu została zarysowana problematyka terminologiczna w świetle literatury polsko- i niemieckojęzycznej. W dalszej kolejności zostały przedstawione uwarunkowania, cele, założenia edukacji obywatelskiej w Austrii ze szczególnym uwzględnieniem jej roli w kształtowaniu kompetencji obywatelskich. Dalsza analiza modelu austriackiego pozwoliła na sformułowanie wniosków, które mogą być impulsami do dalszej dyskusji w obliczu internacjonalizacji nauki i ponadnarodowego transferu wiedzy i kompetencji oraz do wdrażania innowacyjnych rozwiązań systemowych z zakresu edukacji obywatelskiej.
Downloads
Bibliografia
Dachs H., Politische Bildung in Österreich – ein historischer Rückblick, [w:] 25 Jahre Universitätslehrgang Politische Bildung in Österreich, red. C. Klepp, D. Rippitsch, Wien 2008.
Dachs H., Politische Bildung, Wien 2005.
Depczyńska P., Rzecz o dojrzałym obywatelstwie. Edukacja obywatelska w Szwajcarii, Piotrków Trybunalski 2020.
Easton D., A System Analysis of Political Life, New York 1965.
Ehs T., Hans Kelsen und politische Bildung im modernen Staat, Wien 2007.
Erath M., Die Bedeutung der Politischen Bildung im österreichischen Schulsystem, Saarbrücken 2013.
Filzmaier P., Politische Bildung und Demokratie in Österreich: Trends, Problembereiche und Perspektiven, [w:] Demokratie-Bildung in Europa. Herausforderungen für Österreich. Bestandaufnahme, Praxis, Perspektiven, red. G. Diendorfer, S. Steininger, Schwalbach am Taunus 2006.
Germ A., Konzeptuelles Lernen in der Politischen Bildung, Wien 2015.
Glöckel O., Die Österreichische Schulreform. Einige Feststellungen im Kampfe gegen die Schulverderber, Wien 1923.
Glöckel O., Drillschule, Lernschule, Arbeitsschule, Wien 1928.
Glöckel O., Schule und Klerikalismus, Wien 1911.
Glöckel O., Selbstbiographie, Zürich 1938.
Hämmerle K., Lehrerkompetenz in der Politischen Bildung, „Ide. Informationen zur Deutschdidaktik. Zeitschrift für den Deutschunterricht in Wissenschaft und Schule“ 2008, nr 4.
Hellmuth T., Clepp C., Politische Bildung, Wien–Köln–Weimar 2010.
Hellmuth T., Das „selbstreflektierte Ich” – Beiträge zur Theorie und Praxis politischer Bildung, Innsbruck–Wien–Bozen 2009.
Hintersteiner M., Der Beitrag der Politikwissenschaft zu einer demokratischen Gesellschaft und zu einer bewussten Lebensgestaltung der Individuen, Wien 2011 (praca magisterska). https://alex.onb.ac.at/cgi-content/alex?aid=rgb&datum=1867&page=422&size=48.
Kapiszewski J., Prawo wyborcze dla szesnastolatków. W Austrii to działa, https://forsal. pl/artykuly/691343,prawo-wyborcze-dla-szesnastolatkow-w-austrii-to-dziala.html.
Kelsen H., Vom Wesen und Wert der Demokratie, Aalen 1981.
Kühberger C., Basiskonzepte der Politischen Bildung positionieren, „Informationen zur Politischen Bildung“ 2008, nr 29.
Reichenbach R., Das Soziale, das Politische und die politische Bildung, [w:] Die Wirklichkeit lesen. Political Literacy und politische Bildung in der Migrationsgesellschaft, red. L. Gensluckner i in., Bielefeld 2021. Richter D. (red.), Politische Bildung von Anfang an. Demokratie-Lernen in der Schule, Schwalbach am Taunus 2007.
Sander W., Politische Bildung als fachübergreifende Aufgabe, [w:] Handbuch politische Bildung, red. W. Sander, Schwalbach am Taunus 2005.
Tylor C., Nowoczesne imaginaria społeczne, Kraków 2010.
Ucakar K., Gschiegl S., Das politische System Österreichs und die EU, Wien 2012.
Verdross A., Die immerwährende Neutralität Österreichs, Wien 1977.
Zentrum polis – Politik Lernen in der Schule, https://www.politik-lernen.at/ueberuns.