Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweKoncepcje reformy formuły reprezentacji realizowanej w Senacie II RP w pracach Komisji Konstytucyjnej Sejmu w latach 1928–1930 wobec rozwiązań ustrojowych innych państw europejskich
Słowa kluczowe:
II Rzeczpospolita Polska, dwudziestolecie międzywojenne, formuła reprezentacji, izba druga, parlamentaryzm, reforma konstytucyjnaAbstrakt
Celem artykułu jest zestawienie propozycji zmian w zakresie formuły reprezentacji Senatu II RP wyrażanych w pracach Komisji Konstytucyjnej Sejmu oraz porównanie ich ze wzorami organizacji izb drugich w innych państwach europejskich. Za podstawę badań posłużyły zapisy Konstytucji marcowej z 1922 r., cztery propozycje zmian konstytucyjnych oraz sprawozdania stenograficzne z prac Komisji. Główny cel badań stanowiło wskazanie powiązań pomiędzy proponowanymi rozwiązaniami a analogicznymi zjawiskami w innych częściach Europy, co umożliwiło osadzenie polskiej dyskusji w ramach szerszego ogólnokontynentalnego kontekstu. Dokonana analiza wskazuje na zbieżność polskiej debaty nad kształtem izby drugiej z zagranicznymi odpowiednikami, każdy zaś z przedstawionych sposobów myślenia o Senacie realizowany był w okresie międzywojnia również w którymś z innych państw europejskich.
Downloads
Bibliografia
Ajnenkiel A., Spór o model parlamentaryzmu polskiego do roku 1926, Warszawa 1972.
Danel Ł., Parlamenty dwuizbowe. Wybrane zagadnienia, Toruń 2020.
Girzyński Z., Kłaczkow J., Żaryn J. (red.), Senat II Rzeczypospolitej (1922–1939) – „rzecznik rozsądku, rozwagi i miary”, Toruń 2021.
Karlikowski M., Maksymiuk M., Senat dwudziestolecia międzywojennego w Rzeczpospolitej Polskiej i Czechosłowacji, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023, nr 4.
Kruk M., Siła i słabość Konstytucji RP z 17 marca 1921 r., „Ius Novum” 2023, t. 17, nr 3.
Lejeune D., La France des débuts de la IIIe République 1870–1896, Paris 1994.
Perin F., La démocratie enrayée. Essai sur le régime parlementaire belge de 1918 à 1958, Bruxells 1960.
Pius IX, Quadragesimo anno (Encyklika o odnowieniu ustroju społecznego i dostosowaniu go do normy prawa Ewangelii), „Znak” 1982, nr 7–9.
Stańczyk P., Wykształcenie ludności II Rzeczpospolitej w świetle badań GUS, „Społeczeństwo i Ekonomia” 2016, t. 5, nr 1.
Szymanek J., Druga izba we współczesnym parlamencie. Analiza porównawcza na przykładzie europejskich państw unitarnych, Warszawa 2005.
Szymanek J., Kształtowanie składu drugich izb parlamentu (w europejskich państwach unitarnych), Warszawa 2004.
Wang Y., The British Labour Party and the Reform of the House of Lords, 1918 to Date, Amherst 1960.
Wichmanowski M., Myśl polityczna Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast 1913/14– –1931, Lublin 2017.
Wojtacki M., Prace Komisji Konstytucyjnej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji (1928–1930), Warszawa 2013.
Wołek A. (red.), Stanisław Estreicher o konstytucji i polityce Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2001.
Zwierzchowski E. (red.), Izby drugie parlamentu, Białystok 1996.
