Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRozwój cywilizacji kapitalistycznej w perspektywie teorii systemu-świata
Słowa kluczowe:
globalizacja, kapitalizm, system-świat, stosunki międzynarodowe, WallersteinAbstrakt
Artykuł przedstawia genezę i rozwój koncepcji systemu-świata i omawia jej wizję procesów globalizacji. Z tego punktu widzenia od połowy XVI w. mamy do czynienia z procesem powstawania światowego systemu ekonomicznego opartego na międzynarodowym podziale pracy. W efekcie tworzy się globalna cywilizacja, działająca według reguł kapitalizmu, którą na potrzeby tekstu nazwiemy cywilizacją kapitalistyczną. W artykule zostanie przeanalizowana siatka pojęć tego podejścia i rozwój jego teorii. Zarysowane zostaną współczesne wyzwania dla koncepcji cywilizacji kapitalistycznej – o charakterze polityczno-ekonomicznym i naukowym.
Downloads
Bibliografia
Agnew J., Hegemony, The New Shape of Global Power, Philadelphia 2005.
Amin S., Re-reading the Postwar Period, New York 1994.
Amin S., G. Arrighi, A.G. Frank, I. Wallerstein, Transforming the Revolution. Social movements and the World System, New York 1990.
Arrighi G., The Long Twentieth Century. Money, Power and Origins of Our Times, London–New York 1994.
Babones S., Ch. Chase-Dunn (red.), Routledge Handbook of World-Systems Analysis, London–New York 2012.
Baran P., Ekonomia polityczna wzrostu, Warszawa 1958.
Braudel F., Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV–XVIII wiek, t. 1–3, Warszawa 1992.
Braudel F., Historia i trwanie, Warszawa 1999.
Chase-Dunn Ch., Global Formation. Structures of the World-Economy, Lanham 1998.
Chirot D. (red.), The Origins of Backwardness in Eastern Europe, Berkeley 1991.
Chirot D., How Societies Change, Thousand Oaks–London–New Delhi 1994.
Czaputowicz J., K. Ławniczak, A. Wojciuk, Nauka o stosunkach międzynarodowych i studia europejskie w Polsce, Warszawa 2015.
Denemark R., J. Friedman, B. Gills, G. Modelski (red.), World System History. The Social Science of the Long-Term Change, London–New York 2000.
El-Ojeili Ch., Reflections on Wallerstein: The Modern World-System, Four Decades on, „Critical Sociology” 2014, s. 1–22.
Frank A.G., World Accumulation 1492–1789, New York 1978.
Frank A.G., ReOrient: Global Economy in the Asian Age, Berkeley 1998.
Hopkins T., Wallerstein I. et al., World-Systems Analysis. Theory and Methodology, Beverly Hills–London–New Delhi 1982.
Hryniewicz J., Teoria centrum-peryferie w epoce globalizacji, „Studia Regionalne i Lokalne” 2010, nr 2, s. 5–27.
Hryniewicz J., Centrum-peryferie – stara teoria w nowych czasach, „Studia Polityczne” 2013, nr 31, s. 291–313.
Ilkowski F., Imperializm kapitalistyczny we współczesnych ujęciach teoretycznych, Toruń 2015.
Ingham G., Kapitalizm, Warszawa 2011.
Jasiński L.J., Bliżej centrum czy na peryferiach? Polskie kontakty gospodarcze z zagranicą XX wieku, Warszawa 2010.
Klementewicz T., Geopolityka trwałego rozwoju, Warszawa 2013.
Klementewicz T., Stawka większa niż rynek. U źródeł kapitalizmu bez granic, Warszawa 2015.
Krasnodębski Z., Upadek idei postępu, Kraków 2009.
Kula W., Teoria ekonomiczna ustroju feudalnego, Warszawa 1983.
Kula W., Historia, zacofanie, rozwój, Warszawa 1983.
Kuźniar R. (red.), Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, Warszawa 2005.
Leszczyński A., Skok w nowoczesność, Warszawa 2013.
Małowist M., The Problem of the Inequality of Economic Development in Europe in the Latter Middle Ages, „The Economic History Review” 1966, t. XIX, nr 1, s. 15–28.
Małowist M., Wschód a Zachód Europy w XIII–XVI wieku. Konfrontacja struktur społeczno-gospodarczych, Warszawa 1973.
Małowist M., Europa i jej ekspansja XIV–XVII w., Warszawa 1993.
Pawłuszko T., Kategoria systemu międzynarodowego w badaniach stosunków międzynarodowych, Toruń 2014.
Pawłuszko T., Użyteczność analityczna kategorii systemu międzynarodowego, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2014, t. 49, nr 1, s. 9–29.
Polanyi K., Wielka transformacja. Polityczne i ekonomiczne źródła naszych czasów, Warszawa 2010.
Popper K., Droga do wiedzy. Domysły i refutacje, Warszawa 1999.
Prebisch R., Commercial Policy in the Underdeveloped Countries, „American Sociological Review” 1959, vol. 49, nr 2, s. 251–273.
Rewizorski M., Koncepcja systemu światowego według Immanuela Wallersteina, „Przegląd Politologiczny” 2009, nr 1, s. 65–78.
Sanderson S., World-Systems Analysis after Thirty Years. Should it Rest in Peace? „International Journal of Comparative Sociology” 2005, nr 46 (3), s. 179–213.
Sosnowska A., Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią 1947–1994, Warszawa 2004.
Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2010.
Standing G., Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, Warszawa 2014.
Therborn G., Nierówność, która zabija. Jak globalny wzrost nierówności niszczy życie milionów i jak z tym walczyć, Warszawa 2015.
Topolski J., Narodziny kapitalizmu w Europie XIV–XVII wieku, Poznań 2003.
Wallerstein I., The Rise and Future Demise of the World Capitalist System: Concepts for Comparative Analysis, „Comparative Studies in Society and History” 1974, nr 16, s. 387–415.
Wallerstein I., The Modern World-System: Capitalist Agriculture and the Origins of the European World-Economy in the Sixteenth Century, New York 1974.
Wallerstein I., The Capitalist World-Economy, New York 1979.
Wallerstein I., Historical Capitalism, London 1983.
Wallerstein I., The Politics of the World Economy, New York–Paris 1984.
Wallerstein I., Geopolitics and Geoculture: Essays on the Changing World System, New York 1991.
Wallerstein I., Unthinking Social Science: The Limits of Nineteenth Century Paradigms, Cambridge 1991.
Wallerstein I., Open the Social Sciences. Report of the Gulbenkian Commision on the Restructuring of the Social Sciences, Stanford 1996.
Wallerstein I., Koniec świata jaki znamy, Warszawa 2004.
Wallerstein I., Analiza systemów-światów. Wprowadzenie, Warszawa 2007.
Wallerstein I., Utopistyka. Alternatywy dla XXI wieku, Poznań 2008.
Wallerstein I., Europejski uniwersalizm. Retoryka władzy, Warszawa 2013.
Wallerstein I. et al., Czy kapitalizm ma przyszłość?, Warszawa 2015.
Zarycki T., Peryferie. Nowe ujęcia zależności centro-peryferyjnych, Warszawa 2009.
Zarycki T., (red.), Polska jako peryferie, Warszawa 2016.
Ziewiec G., Wallersteina i Fukuyamy prognozy systemu kapitalistycznego, „Gospodarka Narodowa” 2009, nr 1–2, s. 27–47.
