Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZnaczenie Kaukazu Północnego dla bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
Słowa kluczowe:
Rosja, Kaukaz Północny, imperium, państwo narodowe, geopolityka, separatyzm, nacjonalizmAbstrakt
Artykuł poświęcony jest dylematom państwowości postimperialnej w kontekście bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, ze szczególnym uwzględnieniem fundamentalnej alternatywy: utrzymania modelu państwowości polietnicznej (quasi-imperialnej) lub budowania państwa narodowego. Autor definiuje pojęcie „imperium" z punktu widzenia trzech wyznaczników: koncentrycznej struktury opartej na dychotomii centrum i peryferii, orientacji na misję zewnętrzną oraz idei imperialnej. Z tego punktu widzenia Federacja Rosyjska nie jest państwem imperialnym (w odróżnieniu od Cesarstwa Rosyjskiego i ZSRR), nie jest jednak typowym państwem narodowym. Autor usiłuje wykazać, że rezygnacja z federacyjnego, wielonarodowego modelu państwowości byłaby równoznaczna z utratą przez Rosję strategicznie ważnego Kaukazu Północnego, co pozbawiłoby ją statusu mocarstwa regionalnego. Studium zawiera wielostronną analizę Kaukazu Północnego (który jest regionem niezwykle turbulent-nym) jako terytorium kluczowego dla globalnego wymiaru geostrategii. Autor analizuje potencjalne zagrożenia dla północnokaukaskiego bezpieczeństwa oraz działania podejmowane przez Moskwę w celu zapobieżenia im. Zwraca również uwagę na rosnącą popularność haseł o konieczności oddzielenia Kaukazu od Rosji. W jego przekonaniu, region Kaspijsko-Czarnomorski stałby się wówczas strefą globalnej destabilizacji, zagrażając pokojowi na świecie.
Downloads
Bibliografia
Berite stol’ko suvereniteta, skol’ko smożete proglotit, „Izvestiâ" 8.08.1990.
Bieleń S., Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2006.
Bodio T., Kaukaz Północny. Elity władzy i życie polityczne, Warszawa 2014.
Bodio T., Kaukaz: mechanizmy legitymizacji i funkcjonowania elit politycznych, Warszawa 2012.
Bodio T., Sieradzan P., The Struggle over the form of the Political System of the Karachay-Circassian Republic among the Ruling Elites, „Polish Political Science Yearbook" 2012.
Brzezinski Z., The Grand Chessboard: American Primacy and its Geostrategic Imperatives, New York 1998.
Dugin A., Osnovy geopolitiki, Moskva 2000.
Falkowski M., Marszewski M., Kaukaskie terytoria plemienne - cywilizacyjnie obca enklawa w granicach Rosji, Warszawa 2010.
Islam na obszarze postradzieckim, „Prace OSW", Warszawa, styczeń 2003.
Kara-Murza S., Sovetskaâ civilizaciâ, Moskva 2009.
Kaukaz: Transformacja przywództwa i elit politycznych, ed. T. Bodio, Warszawa 2012.
Konstituciâ Rossijskoj Federacii.
Korovin V., Nakanune imperii. Prikladnaä geopolitika i setevye vojny, Moskva 2008.
Kreml' nazval prichiny otstavki glavy Karacaevo-Cerkesii, http://lenta.ru/news/2011/02/26/cause/, dostęp z dn. 17.08.2015 r.
Leontev M., Bolśaa igra. Britanskaâ imperiâ protiv Rossii i SSSR, Sankt-Peterburg 2008.
Matuszek E., Narody północnego Kaukazu. Historia - kultura - konflikty 1985-1991, Toruń 2007.
Potulski Т., Współczesne kierunki rosyjskiej myśli geopolitycznej. Między nauką, ideologicznym dyskursem a praktyką, Gdańsk 2010.
Rosja. Refleksje o transformacji, eds. S. Bieleń, A. Skrzypek, Warszawa 2010.
Stanley A., Yeltsin Signs Peace Treaty With Chechnya, „New York Times", 13.05.1997.
Ü. Latynina, О vertikali vlasti, „Eiednevnyj Żurnal", 2.03.2009.
Ukaz Prezidenta RF ot 13 maâ 2000 g. „O polnomoćnom predstavitele Priezidenta Rossijskoj Fedieracii w Federal'nom Okruge", No. 849.
Wizerunki międzynarodowe Rosji, ed. S. Bieleń, Warszawa 2011.
