Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweŹródła idei praworządności. Lekcja Platona
DOI:
https://doi.org/10.26881/kg.2024.2.02Słowa kluczowe:
praworządność (rządy prawa), wspólnota polityczna, „Prawa” Platona, państwo prawa (Rechtsstaat), państwo sprawiedliweAbstrakt
Praworządność to określenie, które współcześnie w krajach Zachodu uchodzi za podstawowy wyznacznik właściwie funkcjonujących organizmów politycznych. Jednak w praktyce politycznej i relacjach międzynarodowych praworządność przyjmuje niepokojąco proteuszowy kształt. Warto więc sięgnąć do źródeł i postawić pytanie podstawowe: co to jest praworządność i w jakim sensie możemy o niej mówić jako o fundamencie wspólnoty politycznej? Poszukując odpowiedzi, sięgniemy do samych korzeni cywilizacji Zachodu – do początków filozoficznego namysłu nad rządami prawa. Przedmiotem naszych rozważań będą refleksje Platona, który jako pierwszy myśliciel w dziejach podjął próbę sformułowania i systematycznego opisu owego ideału nazywanego przez niego państwem sprawiedliwym.
Downloads
Bibliografia
Arystoteles, Polityka, przeł. L. Piotrowicz, PWN, Warszawa 1964.
Św. Augustyn, O wolnej woli (De libero arbitrio), przeł. A. Trombala, w: tegoż, Dialogi filozoficzne, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999, s. 493–649.
Herodot, Dzieje, przeł. i oprac. S. Hammer, Czytelnik, Warszawa 2003.
Hobbes T., Elementy filozofii, przeł. C. Znamierowski, PWN, Warszawa 1956.
Jan Paweł II, Evangelium vitae, w: tegoż, Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Wydawnictwo Znak, Kraków 2003.
Platon, Prawa, przeł. M. Maykowska, PWN, Warszawa 1960.
Platon, Gorgiasz, Menon, przeł. Paweł Siwek, PWN, Warszawa 1991.
Platon, Państwo, przeł. W. Witwicki, Wydawnictwo ANTYK, Kęty 2003.
Platon, Listy, przeł. i oprac. M. Maykowska, Warszawa 1987.
Platon, Meneksenos, przeł. K. Tuszyńska-Maciejewska, Ossolineum, Wrocław 1994.
Stawrowski Z., Platon o demokracji, w: tegoż, Niemoralna demokracja, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2008, s. 15–32.
Stawrowski Z., Prawo naturalne a ład polityczny, Instytut Myśli Józefa Tischnera, Kraków 2018.
Św. Tomasz z Akwinu, O władzy, w: tegoż, Dzieła wybrane, przeł. Jacek Salij OP, Wydawnictwo „W drodze”, Poznań 1984.
Św. Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, https://www.corpusthomisticum.org (dostęp: 19 lutego 2025).
Вышинский А.Я. [A. Wyszynski], Основные задачи науки советского социалистического права [Główne zadania radzieckiej nauki prawa socjalistycznego], Moskwa 1938.
