Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweMarian Zdziechowski – literaturoznawca i filozof
Słowa kluczowe:
literatura, filozofia, historia, myśl religijna, pozytywizm, romantyzm, pesymizm, katastrofizmAbstrakt
Setna rocznica urodzin Stanisława Moniuszki, którą obchodzono także na Białorusi, stała się okazją przypomnienia innego wielkiego Mińszczanina – Mariana Zdziechowskiego (1861–1938). Tekst jest syntetyczną rekonstrukcją biografii i dorobku naukowego historyka literatury, filozofa i myśliciela religijnego. Głęboką refleksję Zdziechowskiego nad ważnymi zjawiskami w historii, kulturze, religii, życiu ideowym i politycznym tamtych czasów cechowała odpowiedzialność za słowo, wysoki poziom moralny, religijna wrażliwość, która nie zagłusza rozumu i wreszcie zmysł profetyczny pozwalający mu przewidzieć katastrofę, jaką dla Europy i świata była II wojna światowa, poprzedzona bolszewizmem i faszyzmem.
Bibliografia
Banowska L., Rozpacz i pragnienie cudu – Miłosz wobec Zdziechowskiego, „Porównania” 2012, Vol.10, s. 39–56.
Brzozowski S., Współczesne kierunki w literaturze polskiej wobec życia, „Głos” 1903, nr 19, [brak numerów stron].
Davies N., Ta wariatka Europa, „Gazeta Wyborcza” 2019, 11–12 maja, nr 109.
Miłosz Cz., Religijność Zdziechowskiego, w: Legendy nowoczesności, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1996, s. 95–117.
Miłosz Cz., Wiersze wszystkie, Wydawnictwo Znak, Kraków 2011.
Rogalski M., Producenci margaryny. Marian Zdziechowski i polski modernizm katolicki, Universitas, Kraków 2018.
Skoczyński J., Pesymizm filozoficzny Mariana Zdziechowskiego, Wrocław 1983.
Skoczyński J., Wartość pesymizmu. Studia i szkice o Marianie Zdziechowskim, Kraków 1994.
Zdziechowski M., Byron i jego wiek, t. 1: Europa Zachodnia, druk „Czas”, Kraków 1894.
Zdziechowski M., Byron i jego wiek. Studia porównawczo-literackie, t. 2: Czechy, Rosja, Polska, nakładem Akademii Umiejętności, druk „Czas”, Kraków 1897.
Zdziechowski, Chateaubriand i Napoleon, Biblioteka „Źródeł Mocy”, nr 4, druk Polska Drukarnia Nakładowa „Lux”, Wilno 1932.
Zdziechowski M., Europa, Rosja, Azja,. Szkice polityczno-literackie, Księgarnia Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego w Wilnie, Wilno 1923.
Zdziechowski M., Gloryfikacja pracy. Myśli z pism i o pismach Stanisława Brzozowskiego, Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1916.
Zdziechowski M., Mesyaniści i słowianofile: szkice z psychologii narodów słowiańskich, wydawca G. Gebethner i Spółka, druk Wł. L. Anczyc i Spółka, Kraków 1888.
Zdziechowski M., Napoleon III. Szkice z dziejów jego życia i pracy, nakład Krakowskiej Spółki Wydawniczej, druk „Czas”, Kraków 1931.
Zdziechowski M., Od Petersburga do Leningrada, Drukarnia Jana Bajewskiego, Wilno 1934.
Zdziechowski M., Pesymizm, romantyzm a podstawy chrześcijaństwa, czcionkami drukarni „Czasu” pod zarządem A. Świerzyńskiego, t. 1–2, Kraków 1914, 1915.
Zdziechowski M., Religia i sztuka. W sprawie „Legend” Niemojewskiego, Kraków 1902.
Zdziechowski M., U opoki mesjanizmu. Nowe szkice z psychologii narodów słowiańskich, wydawca Gubrynowicz i Syn, Lwów 1912.
Zdziechowski M., Widmo przyszłości. Szkice historyczno-publicystyczne, Drukarnia Artystyczna „Grafika”, Wilno 1939.
Zdziechowski M., W obliczu końca, Wydawnictwo Stanisława Turskiego, Wilno 1938.
