Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZarys historii i rozwoju musicalu w Korei Południowej
Abstrakt
Over the last two decades musicals in South Korea have shown a steady growth in popularity. International popularization of Korean culture has contributed to the increase of domestic productions, international collaborations, and adaptations of global hits. This article presents the process of introducing the Western musical to the Korean theater scene, focusing on the sources of inspiration and the process of adapting musical theater to local traditions. The text traces selected traditional Korean forms of musical performance, Japanese influences during the period of occupation (1910–1945), the shift towards the American musical in the second half of the twentieth century, and the musical boom of the 2000s, showing the uniqueness and potential of contemporary Korean musicals.
Downloads
Bibliografia
nyŏn kongyŏn t’ik’etp’anmae tonghyang. Ch’onggyŏlsan [Sprzedaż biletów na widowiska sceniczne w 2022 r. Podsumowanie], https://www.gokams.or.kr/05_know/trends_01.aspx (dostęp: 2.01.2025).
Blair K., Since the 1980S. The Global Musical Theatre Ecology [w:] The Routledge Companion to Musical Theatre, eds. L. MacDonald, R. Donovan, Routledge, New York 2022, s. 150–164.
Ch’oe Sŭngyŏn, Akkŭk sŏngnipe kwanhan yŏn’gu [Studium formowania się widowisk akkŭk], „Ŏmunnonjip” 2004, no. 49, s. 388–422.
Chŏng S., Yennal myujik’ŏl p’ŭrogŭraembugŭl poda [Zerkając na stare pamfl ety programów do musicali], „The Musical”, 5.08.2009, https://www.themusical.co.kr/Magazine/Detail?enc_num=y9Uysz1Cwn83bv%2F%2FzZ6W7w%3D%3D (dostęp: 31.12.2024).
Cho O., Korean Theatre: From Rituals to the Avant-Garde, Jain Publishing Company, Fremont 2015.
Ch’umgye Sosik, Yesul kyŏngyŏng chiwŏn se nt’ŏ, 2022nyŏn kongyŏn yesul t’onghap chŏnsanmang t’ik’et p’anmae hyŏnhwang punsŏk ch’onggyŏlsan [Art Management Center, analiza sprzedaży biletów internetowych na sztuki widowiskowe w 2022 r.], „Ch’um Wepchin” 2025, no. 189, http://koreadance.kr/board/board_view.php?view_id=2591&board_name=d_news (dostęp: 2.01.2025).
Howard K., Korean music before and after the West [w:] The Cambridge History of World Music, ed. Ph.V. Bohlman, Cambridge University Press, Cambridge 2013.
Kamoni Ch., Kankoku nōgaku ni okeru kojin ensō-sha-ron – Na Gumuchu meijin no geijutsu sekai to sono keishō, praca doktorska, Tokyo University of the Arts 2015.
Killick A., In Search of Korean Traditional Opera: Discourses of Changguk, University of Hawai’i Press, Honolulu 2010.
Kim H., Kŭndae kongyŏn yesul hyŏngsŏnge kwanhan ilgoch’al – 1930nyŏndae ch’odaejunggŭgŭl chungsimŭro [Studium kształtowania się współczesnych sztuk widowiskowych – ze szczególnym uwzględnieniem pierwszych teatrów popularnych w latach 1930.], „Tongyanghak” 2004, no. 36, s. 75–92.
Kim J., The Recent Trend in Licensed Broadway Musicals in South Korea: Hybrid Cultural Products of K-Drama and K-Pop, „Theatre Symposium – Broadway and Beyond: Commercial Theatre Considered” 2014, no. 22, s. 86–98.
Kim O., Yuch’ijin’gwa miguk, tŭramasent’ŏwa munhwanaengjŏn [Yu Ch’ijin i Stany Zjednoczone, Drama Centre i zimna wojn a], „Han’gukhak yŏn’gu” 2018, no. 51, s. 131–177.
Kim P., Contemporary Korean Theater: Beyond Tradition and Modernization, Hollym International Corporation, Seoul 2014.
Kim S., Han’gukŭi myujik’ŏl, kŭ yŏksae taehayŏ [O koreańskich musicalach i ich historii], „Maeil Nodong Nyusŭ”, 5.03.2004, https://www.labortoday.co.kr/news/articleView.html?idxno=37502 (dostęp: 29.12.2024).
Kim Ŭ., ‘Myŏngsŏng hwanghu’ 30chunyŏn kongyŏn, Han’guk ch’angjak myujik’ŏrŭi chajonsim [Trzydziesta rocznica spektaklu Cesarzowa Myŏngsŏng – dumy oryginalnego koreańskiego musicalu], „NEWSWA”, 30.09.2024, https://www.news-wa.com/article/entertainment/celebrity-issue/2024/09/30/20240930500004 (dostęp: 2.01.2025).
Kim Y., Kŭkchang tŭramasent’ŏe nat’anan Yu Ch’ijinŭi yŏn’gŭkkwan [Teatralne poglądy Yu Ch’ijina widziane przez pryzmat jego działalności w Drama Center], „Han’guk kŭgyesul yŏn’gu” 2019, no. 63, s. 201–230.
Kim Y., Sidaega purŭn sinindŭl [Czas nowicjuszy], „The Musical”, 1.08.2008, https://www.themusical.co.kr/Magazine/Detail?num=898 (dostęp: 2.01.2025).
Korea Musical Awards, https://awards.kmusical.kr (dostęp: 2.01.2025). Koreańskie Stowarzyszenie Producentów Musicali, http://www.kmusicalproducers.com/ (dostęp: 2.01.2025).
Kŭktan Hyŏndae Kŭkchang [Zespół Teatru Współczesnego], https://www.daarts.or.kr/handle/11080/729 (dostęp: 31.12.2024).
Kwon Y., Ra H ., Cho K., The Development Process and Characteristics of the South Korean Musical Market [w:] The Oxford Handbook of the Global Stage Musical, eds. R. Gordon, O. Jubin, Oxford University Press, New York 2023, s. 570–593.
Lee D., Korean masks and mask dance dramas, „Korea Journal” 1968, no. 8, s. 4–10.
Lee D., Medieval Korean Drama: The Pongsan Mask Dance, „Comparative Drama” 2005–2006, vol. 39, no. 3/4, s. 263–285.
Lee H., The Korean Self/American Other. Korean Musical Theater in the Context of National Cultural Development [w:] The Routledge Companion to the Contemporary Musical, eds. J. Sternfeld, E.L. Wollman, Routledge, New York 2019, s. 437–444.
Lee M., Modernization of Korean Theatre in the 20th Century, Taylor & Francis Ltd, London 2025. Liu S., Tanaka R., The Broadway-Style Musical in/and Global Asias: 1920–2019 [w:] The Routledge Companion to Musical Theatre, eds. L. MacDonald, R. Donovan, Routledge, New York 2022, s. 418–435.
No M., Chŏng Ŭ., Han’gukchŏk myujik’ŏl Saltchigi opsŏye e naejaedoen ch’umŭi yŏkhare kwanhan yŏn’gu [O roli tańca w koreańskim musicalu Saltchigi opsŏye], „Muyong Yesurhak Yŏn’gu” 2013, no. 45(6), s. 23–52.
Ogarek-Czoj H., Klasyczna literatura koreańska, Dialog, Warszawa 2003. Ogarek-Czoj H., Teatr koreański, Comer, Toruń 1993.
Pae K., Han’guk myujik’ŏl, sŏngjanggwa toyak, hallyu haeksim k’ont’ench’ŭroŭi pusangŭi wŏndongnyŏgŭn? [Co napędza rozwój koreańskiego musicalu jako kluczowego elementu koreańskiej fali?], „Etoday”, 10.05.2016, https://www.etoday.co.kr/news/view/1327144 (dostęp: 2.01.2025).
Paek T., Hyŏmnyulsa ‘Soch’undaeyuhŭi’ (1902–1903) kongyŏn hwaldong chaeron – oegugin kihaengmune tŭngjanghan kaehwagi kwangdaehwagŭkkwaŭi pigyorŭl chungsimŭro [Ponowne spojrzenie na sztukę Soch’undaeyuhŭi zespołu Hyǒmnyulsa – w odniesieniu do dużych teatrów okresu modernizacji omawianych w zagranicznej literaturze podróżniczej], „Han’guk kŭgyesul yŏn’gu” 2019, no. 64, s. 13–41.
Pak M., Han’guk myujik’ŏl pansegi sŭt’ori [Pół wieku koreańskiego musicalu], Hanul ak’ademi, Seoul 2017.
Pak M., Han’guk myujik’ŏlsa [Historia koreańskiego musicalu], Hanul ak’ademi, Seoul 2011.
Pak P., Saeroun p’aerŏdaimŭro tŭrŏsŏn myujik’ŏl shijang [Nowy paradygmat rynku musicali], „The Musical”, 5.04.2023, https://www.themusical.co.kr/Magazine/Detail?num=5072 (dostęp: 2.01.2025).
Park J., Korean musicals shine brighter as domestic market grows, „The Korea Times”, 27.05.2021, https://www.koreatimes.co.kr/www/art/2021/07/690_309459.html (dostęp: 2.01.2025).
Park Y. (ed.), An Overview of Korean Performing Arts: Theatre in Korea, Korea Arts Management Service, Seoul 2010.
Rynarzewska E., SHINPA versus SHINP’A. The Influence of Japanese ‘New School’ Theater on the Development of Modern Korean Theater, „Analecta Nipponica” 2015, nr 5, s. 57–75.
Rynarzewska E., Teatr uwikłany: koreańska sztuka teatralna i dramatyczna w latach 1900–1950, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.
Savran D., Musical Theater Mobilities: Around the World in Eighty Years [w:] The Routledge Companion to Musical Theatre, eds. L. MacDonald, R. Donovan, Routledge, New York 2022, s. 9–24.
Son M., 1920nyŏndae chungban~1930nyŏndae ch’obanŭi akkŭk yŏn’gu: yŏsŏng akkŭginŭi kŭndaesŏngŭl chungsimŭro [Studium teatru muzycznego połowy lat 20. i początku lat 30. – ze szczególnym uwzględnieniem współczesnych aktorek widowisk muzycznych], „Ihwaŭmangnonjip” 2013, no. 17, s. 81–100.
Sŏn M., 25kae chejaksa moin ‘han’guk myujik’ŏl chejak sahyŏphoe’ ch’ulbŏm…” myujik’ŏl sanŏp kyŏngjaengnyŏk hwakpo” [Powstało Koreańskie Stowarzyszenie Producentów Musicalowych zrzeszające 25 musicalowych agencji produkcyjnych… „Zapewnienie konkurencyjności w branży muzycznej”], „Kyŏnghyang Sinmun”, 27.11.2021, https://www.khan.co.kr/article/202111271219001 (dostęp: 2.01.2025).
Song B., The Exchange of Musical Infl uences between Korea and Central Asia in Ancient Times [w:] V. Elisseeff, The Silk Roads: Highways of Culture and Commerce, Berghahn Books; UNESCO Pub., New York 2000 Sŏulsi Myujik’ŏldan [Seulski Teatr Musicalowy], https://www.sejongpac.or.kr/portal/sjartgroups/ artMember/list.do?bcode=MUSICAL&menuNo=200264 (dostęp: 31.12.2024).
Sŏ Y., Han’guk yŏn’gŭksa: kŭndaep’yŏn [Historia teatru koreańskiego: współczesność], Yŏn’gŭkkwa In’gan, Seoul 2005.
Taegu Kukche Myujik’ŏl P’ennŭt’ibŏl [Międzynarodowy Festiwal Musicalu w Taegu], Kigwan sogae [O przedsięwzięciu], https://dimf.or.kr/portal/contents.do?mId=0101000000 (dostęp: 2.01.2025).
Tongnang yesurwŏn: Tongnang ch’ŏngso nyŏn’gŭktan [Centrum Sztuki Tongnang: Młodzieżowy Zespół Teatralny Tongnang], https://www.seoularts.ac.kr/web/content.do?proFn=9750000 (dostęp: 31.12.2024).
Ueda Sh. (ed.), Sumire hana toshi wo kasanete – Takarazuka Kageki 90 nenshi [Fiołki kwitną coraz więcej lat], Takarazuka Kagekidan, Takarazuka 2004. Waszkiel H., Teatr zawodowy [w:] Encyklopedia teatru polskiego, https://encyklopediateatru.pl/hasla/181/teatr-zawodowy (dostęp: 31.12.2024).
Wetmore Jr K.J., Liu S., Mee E.B., Modern Asian Theatre and Performance 1900–2000, Bloomsbury Academic, London 2014.
Won J., Kim Moon-jung, Charismatic Music Director Attuned to Musicals, „Koreana” 2017, https:// www.koreana.or.kr/koreana/na/ntt/selectNttInfo.do?nttSn=50792&bbsId=1121 (dostęp: 30.12.2024).
Yi K., 1960nyŏndae Han’gukŭi myujik’ŏl suyong yŏksawa munhwajegukchuŭi [Koreański musical lat 60. XX w. w duchu historii i kulturowego imperializmu], „Kongyŏn Munhwa Yŏn’gu” 2018, no. 37, s. 249–294.
Yi M., Ch’wisŏngjwaŭi kagŭkkwa Tak’arajŭk’a [Opera Ch’wisŏngjwa i Takarazuka], „Han’guk kŭgyesul yŏn’gu” 2021, no. 73, s. 89–124.
Yi S., Kim Sohyŏn, Sin Yŏngsuk, Ch’a chiyŏn, myujik’ŏl Myŏngsŏng hwanghu 30chunyŏn kinyŏm kongyŏn k’aesŭt’ing [Kim Sohyŏn, Sin Yŏngsuk, Ch’a chiyŏn w obsadzie musicalu Cesarzowa Myŏngsŏng z okazj i trzydziestolecia spektaklu], „The Musical”, 8.10.2024, https://www.themusical.co.kr/ News/Detail?num=14227 (dostęp: 2.01.2025).
Yi Y., Purhogŭi Han’guk myujik’ŏl segyerŭl yuhokhara [Porywający świat czterdziestu lat koreańskich musicali], „Chungang Ilbo”, 28.04.2007, https://www.joongang.co.kr/article/2712485#home (dostęp: 2.01.2025).
Yu I., 1950nyŏndae Han’guk Yŏnye Jusikhoesaŭi sŏllipkwa hwaldong yŏn’gu – Chayu Kagŭktan, K’oria Kagŭktanŭi akkŭk kongyŏn hwaldongŭl chungsimŭro [Studium powstania i działalności Koreańskiej Agencji Sztuk Rozrywkowych w latach 50. XX w. – ze szczególnym uwzględnieniem Wolnej Opery oraz Opery Koreańskiej], „Han’guk kŭgyesul yŏn’gu” 2017, no. 55, s. 85–130.
Yu I., Han’guk myujik’ŏrŭi segye – chŏnt’onggwa hyŏksin [Świat koreańskiego musicalu – tradycje i innowacje], Yŏn’gŭkkwa in’gan, Seoul 2009.
Yu I., Kŭktan Hyŏndae Kŭkchang myujik’ŏrŭi kongyŏn hwaldonggwa kŭ ŭiŭi [Działalność musicalowa Hyundai Theater i jej znaczenie], „Han’guk kongyŏn munhwa hakhoe” 2008, no. 16, s. 259–299.
Yu I., Kŭndae ‘hyangt’ogagŭk’ŭi hyŏngsŏnggwa t’ŭkchil yŏn’gu – an’giyŏng chakkok kagŭk chakp’umŭl chungsimŭro [Powstanie i specyfi ka współczesnej koreańskiej opery rodzimej hyangt’ogagŭk – ze szczególnym uwzględnieniem twórczości An Kiyŏng], „Kongyŏn munhwa yŏn’gu” 2009, no. 19, s. 221–280.
Yuh J., „Are They Supposed to Be Heugin?”: Negotiating Race, Nation, and Representation in Korean Musical Theatre, praca doktorska, CUNY Academic Works 2018, https://academicworks.cuny.edu/ gc_etds/2933 (dostęp: 28.12.2024).
Yuh J., Modern musicals in Asia – Korea [w:] Routledge Handbook of Asian Theatre, ed. L. Siyuan, Routledge, New York 2016.
Żeromska E., Japoński teatr nowoczesny. Od kabuki do shinpa, czyli kłopoty z realizmem, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Warszawa 2021.
