Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePorównanie myśli Arystotelesa i Konfucjusza w kontekście jurysprudencji cnót
Abstrakt
This article aims to study the difference between the ethical projects of Aristotle and Confucius in the context of virtue jurisprudence. In the opening, I demonstrate the current state of virtue jurisprudence, acknowledging both its historical and theoretical foundations. Additionally, an increased interest in East Asian thought in the philosophy of law is underlined as forming the basis for this article. The next two sections consist of a reconstruction of the ethics of Aristotle and Confucius, with a special focus on concepts used in both projects. In the closing parts of this article, an attempt is made to compare both Aristotle’s and Confucius’s ethics in the context of virtue jurisprudence. Finally, the article tries to show how taking a Confucian approach can resolve the issue of the foundation of judicial virtues.
Downloads
Bibliografia
Amaya A., The virtue of judicial humility, „Jurisprudence. An International Journal of Legal and Political Thought” 2017, vol. 9, no. 1.
Anscombe G.E.M., Modern moral philosophy, „Philosophy” 1958, vol. 33, no. 124.
Arystoteles, Etyka Nikomachejska, tłum. D. Gromska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Connolly T., Confucianism and contemporary ethics [w:] The Oxford Handbook of Confucianism, ed. J. Oldstone-Morre, Oxford University Press, Oxford 2023.
Csikszentmihalyi M., Confucius [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy, ed. E.N. Zalta, 2020, https://plato.stanford.edu/archives/sum2020/entries/confucius/ (dostęp: 27.01.2023).
Duff R.A., The Limits of Virtue Jurisprudence, „Metaphilosophy” 2003, vol. 34, no. 1–2.
Elstein D., Contemporary Confucianism [w:] The Routledge Companion to Virtue Ethics, eds. L. Besser- -Jones, M. Slote, Routledge, New York – London 2015.
Farrelly C., Solum L.B., An Introduction to Aretaic Theories of Law [w:] Virtue Philosophy, eds. C. Farrelly, L.B. Solum, Palgrave Macmillan, Houndmills – Basingstoke – Hampshire 2008.
Frede D., Aristotle’s Virtue Ethics [w:] The Routledge Companion to Virtue Ethics, eds. L. Besser-Jones, M. Slote, Routledge, New York – London 2015.
Gałkowski S., Cnoty i relatywizm. Alasdaira MacIntyre’a próba przekroczenia relatywizmu, „Diametros”, 2004, nr 2.
Gregorczuk K., Bioetyka konfucjańska jako odpowiedź na wyzwania współczesnej biomedycyny, „Gdańskie Studia Azji Wschodniej” 2018, z. 14.
Hursthouse R., Pettigrove G., Virtue Ethics [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy, eds. E.N. Zalta, U. Nodelman, 11.10.2022, https://plato.stanford.edu/archives/win2022/entries/ethics-virtue/ (dostęp 27.01.2023).
Jarema D.A., Wpływ konfucjanizmu na system społeczny i polityczny w Chinach, „Acta Erasmiana” 2012, t. 4.
Konfucjusz, Analekta, tłum. K. Pejda, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019.
Kristjansson K., The Primacy of Civic Virtue in Aristotle’s Politics and its Educational Implications, „History of Political Thought” 2022, vol. 43, no. 4.
Li C., Li as Cultural Grammar: On the Relation between Li and Ren in Confucius’ “Analects”, „Ninth East-West Philosophers’ Conference” 2007, vol. 57, no. 3.
Pejda K., Wstęp [w:] Konfucjusz, Analekta, tłum. K. Pejda, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019.
Russell D.C., The reciprocity of virtues [w:] Practical Wisdom. Philosophical and Psychological perspective, eds. M. De Caro, M.S. Vaccarezza, Routledge, New York – London 2021.
Sarkissian H., Confucianism and ritual [w:] The Oxford Handbook of Confucianism, ed. J. Oldstone-Morre, Oxford University Press, Oxford 2023.
Snarski T., Mądrość chińskich aforyzmów. Kilka uwag o filozofii prawa karnego pomiędzy chińskimi a europejskimi rudymentariami, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2021, t. 29, nr 4.
Solum L.B., Virtue Jurisprudence. A Virtue-Centred Theory of Judging, „Metaphilosophy” 2003, vol. 34, no. 1–2.
Solum L.B., Wang L., Confucian Virtue Jurisprudence [w:] Law, Virtue and Justice, eds. A. Amaya, H.L. Ho, Hart Publishing, Oxford 2012.
Stępień M., Spór konfucjanistów z legistami. W kręgu chińskiej kultury prawnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014.
Stępień M., The Three Stages of Judges’ Self-Development [w:] Law, Virtue and Justice, eds. A. Amaya, H.L. Ho, Hart Publishing, Oxford 2012.
Stępień M., Zasadnicze wątki konfucjańskiej refleksji nad prawem, „Principia” 2016, t. 63.
Szutta N., Status współczesnej etyki cnót, „Diametros” 2004, nr 1.
Szutta N., W kierunku przezwyciężenia schizofreniczności nowożytnych teorii etycznych. Etyka cnót versus aretologia, „Roczniki Filozoficzne” 2009, t. 57, nr 2.
Szutta N., Współczesna etyka cnót. Projekt nowej etyki?, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
Voegelin E., Arystoteles, tłum. M.J. Czarnecki, red. M. Matyszkowicz, Teologia Polityczna, Warszawa 2010.
Wai-ying W., Confucian Ethics and Virtue Ethics Revisited [w:] Virtue Ethics and Confucianism, eds. S. Angle, M. Slote, Routledge, New York – London 2013.
Wood A.T., Confucianism and social structure [w:] The Oxford Handbook of Confucianism, ed. J. Oldstone-Morre, Oxford University Press, Oxford 2023.
Yu J., The Ethics of Confucius and Aristotle: Mirrors of Virtue, Routledge, New York 2007.
Yu J., Virtue: Confucius and Aristotle, „Philosophy East and West” 1998, vol. 48, no. 2.
Zeidler K., Mądrość chińskich aforyzmów. O państwie, prawie, polityce i władzy, z przedmową Edwarda Kajdańskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2020.
