Kategoria empatii w edukacji polonistycznej
DOI:
https://doi.org/10.26881/jk.2018.10.02Słowa kluczowe:
empathy, the other, ethics, experience, didactic of literatureAbstrakt
The object of the author’s reflection is the status of the empathy category as an interdisciplinary research category and its relation to the experience issue. It is the problem that is particularly emphasized in the literary discourse, for which an indispensable context is cultural and anthropological discourse, the synthesis of which determines the transdisciplinary nature of research in the category of experience and empathy. The sketch is a cross-section of the most important thoughts that shape the postmodern reflection on these areas. First of all, the ways of the assumption applying of research on empathy - based on the ethical return - in Polish language education- was subjected to the consideration. The last part of this paper was devoted to the presentation of possible activities related to the reading of The Witcher Andrzej Sapkowski at Polish language lessons, striving to problematize the problem of the experience of otherness, and therefore the mechanisms of expanding the receiving empathic sensitivity.
Downloads
Bibliografia
Aust J. Katarzyna. 2005. Funkcjonowanie motywów kultury wysokiej w kulturze popularnej. Motyw romansu rycerskiego w fantasy, 105-110. W: Myrdzik Barbara, Karwatowska Małgorzata, red. Relacje między kulturą wysoką i popularna w literaturze, języku, edukacji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Burzyńska Anna. 2013a. Zwrot etyczny. W: Dekonstrukcja, polityka i performatyka, 37-41. Kraków: Universitas.
Burzyńska Anna. 2013b. Jacques Derrida: „prawo Innego”. W: Dekonstrukcja, polityka i performatyka, 68-85. Kraków: Universitas.
Davis Mark H. 1999. Empatia: o umiejętności współodczuwania. Kubiak Jolanta, tłum. Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
Dudziński Robert, Flamma Adam, Kowalczyk Kamila, Płoszaj Joanna, red. 2015. Wiedźmin – bohater masowej wyobraźni. Wrocław: Trickster.
Dudziński Robert, Płoszaj Joanna, red. 2016. Wiedźmin – polski fenomen popkultury Wrocław: Trickster.
LaCapra Dominick. 2009. Doświadczenie i tożsamość. W: Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, 51-95. Kraków: Universitas.
Janus-Sitarz Anna. 2009. Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze: o praktykach czytania literatury w szkole: konstatacje, oceny, propozycje. Kraków: Universitas.
Janus-Sitarz Anna, red. 2012. Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty. Kraków: Universitas.
Janus-Sitarz Anna. 2014. Edukacja literacka wobec dylematów wielokulturowości i inności, 15-29. W: Janus-Sitarz Anna red. Edukacja polonistyczna wobec innego. Kraków: Universitas.
Janus-Sitarz Anna. 2016. W poszukiwaniu czytelnika. Diagnozy, inspiracje, rekomendacje. Kraków: Universitas.
Kaczor Katarzyna. 2006. Geralt, czarownice i wampir: recykling kulturowy Andrzeja Sapkowskiego. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Kaczor Katarzyna. 2017. Z „getta” do mainstreamu. Polskie pole literackie fantasy (1982–2012). Kraków: Universitas.
Kalaga Wojciech. 2004a. Obowiązek Innego. Trzeci, 41-65. W: Kalaga Wojciech, red. Dylematy wielokulturowości. Kraków: Universitas.
Kalaga Wojciech. 2004b. Wstęp, 5-9. W: Kalaga Wojciech, red. Dylematy wielokulturowości. Kraków: Universitas.
Koziołek Krystyna. 2006. Czytanie z innym: etyka, lektura, dydaktyka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kwiatkowska-Ratajczak Maria. 2013. Po stronie praktyki. Szkice polonistyczne z dydaktyki szkolnej i akademickiej. Poznań: Sorus.
Lévinas Emmanuel. 1998. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Kowalska Małgorzata, tłum. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Łebkowska Anna. 2002. Empatia: o literackich narracjach przełomu XX i XXI wieku. Kraków: Universitas.
Majkowski Z. Tomasz. 2013. W cieniu białego drzewa. Powieść fantasy w XX wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Markowski Michał Paweł. 2000. „Zwrot etyczny w badaniach literackich”. Pamiętnik Literacki 91 (1): 239-244.
Markowski Michał Paweł. 2013. Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki. Kraków: Universitas.
Myrdzik Barbara. 1999. Rola hermeneutyki w edukacji polonistycznej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Nowak Ewa. 2013. Czytanie klasyki – „czytanie świata”. Antropocentryczna koncepcja kształcenia polonistycznego a zdobywanie wiedzy o rzeczywistości, 57-65. W: Jaskółowa Ewa, Jędrych Karolina, red. Nowe odsłony klasyki w szkole. Literatura XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Nussbaum Martha C. 2016. Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów. Pawłowski Łukasz, tłum. Warszawa: Biblioteka Kultury Liberalnej.
Nycz Ryszard. 2012. Od teorii nowoczesnej do poetyki doświadczenia, 31-61. W: Nycz Ryszard, Walas Teresa, red. Kulturowa teoria literatury. 2. Poetyki, problematyki, interpretacje. Kraków: Universitas.
Ogłoza Ewa. 2002. Lekcje języka polskiego w perspektywie antropocentryczno-kulturowej, 344- 349. W: Synowiec Helena, red. W kręgu zagadnień dydaktyki języka i literatury polskiej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Polańskiemu. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Paluszkiewicz-Horubała Lidia, red. 2017. Stan czytelnictwa w Polsce w 2016 roku. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
Rembowska-Płuciennik Magdalena. 2012. Czytający umysł i badania literackie. Intersubiektywność a doświadczeniowy charakter odbioru literackiego. W: Poetyka intersubiektywności: kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku, 255-262. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Rorty Richard. 1993. Edukacja i wyzwanie postnowoczesności, 96-102. W: Kwieciński Zbigniew, Witkowski Lech, red. Spory o edukację: dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogikach. Warszawa: IBE; Toruń: „Edytor”.
Rorty Richard. 2002. „Etyka zasad a etyka wrażliwości”. Arbiszewska Daria, tłum. Teksty Drugie (1-2): 51-63.
Rorty Richard. 2006. Osobne światy czy osobne słowa. Konsekwencje pragmatyzmu, 460-486. W: Burzyńska Anna, Markowski Paweł Michał, red. Teorie literatury XX wieku. Antologia. Karków: Znak.
Roszczynialska Magdalena. 2009. Sztuka fantasy Andrzeja Sapkowskiego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Sapkowski Andrzej. 2011. Ostatnie życzenie. Warszawa: Supernowa.
Skrendo Andrzej. 2005. Poezja modernizmu: interpretacje. Kraków: Universitas.
Szahaj Andrzej. 1996. Ironia i miłość. Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego w kontekście sporu o postmodernizm. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.
Walas Teresa. 2012. Literatura (kultura) jako selekcja i projektowanie doświadczenia. Casus: „mały realizm”, 273-309. W: Nycz Ryszard, Walas Teresa, red. Kulturowa teoria literatury. 2. Poetyki, problematyki, interpretacje. Kraków: Universitas.
Waldenfels Bernhard. 1992. Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego. Sidorek Janusz,tłum. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Winiecka Elżbieta. 2010. „Inność, którą trzeba chronić. O empatii zbudowanej na dystansie”. Poznańskie Studia Polonistyczne, seria literacka 17 (37): 203-223.
Włodarczyk Anna. 2014. Etyka interpretacji tekstu literackiego: postmodernizm, humanizm, dydaktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zasacka Zofia. 2014. Czytelnictwo dzieci i młodzieży. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.