Kontrdemokracja jako wyraz nieufności politycznej (na przykładzie protestów we Francji w trakcie prezydentury Emmanuela Macrona)

Autor

  • Amelia Sabatowska Uniwersytet Gdański

DOI:

https://doi.org/10.26881/prog.2024.14.06

Słowa kluczowe:

kontrdemokracja, Pierre Rosanvallon, Francja, nieufność polityczna, protesty

Abstrakt

Celem pracy jest przybliżenie koncepcji kontrdemokracji sformułowanej przez Pierre’a Rosanvallona, jednego z najważniejszych historyków oraz badaczy demokracji ubiegłego i obecnego wieku. Rozważaniami w tym zakresie objęto także protesty i manifestacje społeczne, które naznaczyły obie kadencje Emmanuela Macrona i niewątpliwie wpłynęły na zmiany w systemie politycznym przez wzrost zaangażowania obywatelskiego, jako efekt nieufności politycznej w wymiarze demokratycznym. Postawiono następujące pytania badawcze: Czym jest kontrdemokracja w ujęciu Pierre’a Rosanvallona? W jaki sposób jest ona obecna w społeczeństwie francuskim? Czym jest nieufność polityczna w wymiarze demokratycznym? W jaki sposób wpływa na system polityczny? Na podstawie postawionych pytań skonstruowano hipotezę główną, która brzmi: protesty, do jakich doszło w okresie prezydentury Emmanuela Macrona we Francji, istotnie wpłynęły na zmianę w systemie politycznym poprzez większe zaangażowanie obywateli w proces polityczny. Uzupełnieniem tej hipotezy będą hipotezy cząstkowe:
1. Zachowania obywateli wpisują się w model kontrdemokracji w ujęciu Pierre’a Rosanvallona.
2. Zachowania obywateli są wyrazem nieufności politycznej w wymiarze demokratycznym.
Do realizacji tego celu wykorzystano metody rekonstrukcji oparte na źródłach.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Amelia Sabatowska - Uniwersytet Gdański

Studentka Dyplomacji (Wydział Nauk Społecznych, Instytut Politologii) i Filologii romańskiej (Wydział Filologiczny, Instytut Romanistyki) w ramach Indywidualnych Studiów Międzydziedzinowych na Uniwersytecie Gdańskim. Jej zainteresowania badawcze to wyrazy nieufności w społeczeństwie, przemiany demokratyczne i społeczne we Francji oraz Europie. Pasjonuje ją zarówno sama Francja, jak i szeroko pojęta Frankofonia.

Bibliografia

Blondiaux L., 2021, De la démocratie en France. En finir avec les faux-semblants, Revue Esprit, https://esprit.presse.fr/article/loic-blondiaux/de-la-democratie-en-france-en-finir-avec-les-faux-semblants43284 [dostęp: 26.08.2023].

Cautrès B., 2023, Moins de pessimisme mais plus de défiance politique: les singularités françaises à la loupe, Institut Montaigne, https://www.institutmontaigne.org/expressions/moins-de-pessimisme-mais-plus-de-defiance-politique-les-singularites-francaises-la-loupe [dostęp: 26.08.2023].

Conesa E., La défiance envers la politique fait son retour en France après la parenthèse du Covid, Le Monde, https://www.lemonde.fr/politique/article/2023/03/15/la-defiance-envers-la-politique-fait-son-retour-en-france-apres-la-parenthese-du-covid_6165504_823448.html [dostęp: 26.08.2023].

Febvre-Issaly M., 2022, Changer la République ou changer de république?, Revue Esprit, https://esprit.presse.fr/actualites/matthieu-febvre-issaly/changer-la-republique-ou-changer-de-republique-43973 [dostęp: 26.08.2023].

France Bleu, 2023, INFOGRAPHIE – Réforme des retraites: les chiffres des manifestations depuis le début du mouvement, https://www.francebleu.fr/infos/economie-social/infographie-reforme-des-retraites-les-chiffres-des-manifestations-depuis-le-debut-du-mouvement-3031104 [dostęp: 26.08.2023].

Gori R., Lhaïk C., Teinturier B., 2023, Haine anti-Macron: analyse d’une passion triste, rozm. przepr. G. Erner, [emisja radiowa] Radio France, 22.05.2023, https://www.radiofrance.fr/franceculture/podcasts/l-invite-e-des-matins/haine-anti-macron-analyse-d-une-passion-triste-6321326 [dostęp: 26.08.2023].

Ipsos, 2023, Baromètre politique Ipsos-Le Point: après les émeutes qui ont touché la France, une forte progression des personnalités de droite, https://www.ipsos.com/fr-fr/barometre-politique-ipsos-le-point-apres-les-emeutes-qui-ont-touche-la-france-une-forte-progression [dostęp: 26.08.2023].

Leray E., 2023, Emmanuel Macron est-il vraiment le plus impopulaire des présidents de la Ve République?, Ouest-France, https://www.ouest-france.fr/leditiondusoir/2023-04-25/emmanuel-macron-est-il-vraiment-le-plus-impopulaire-des-presidents-de-la-v-republique-f694761e-7ff4-440b-9e6f-3bbcf9fca5f0 [dostęp: 26.08.2023].

Nalewajko E., 2019, Uwłaszczone politycznie społeczeństwa i wiarygodne rządy, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, nr 4(67).

Ouest-France, 2023, Réforme des retraites : combien coûte un jour de grève à l’économie française?, Ouest-France, https://www.ouest-france.fr/economie/retraites/reforme-des-retraites-combien-coute-un-jour-de-greve-a-leconomie-francaise-e8eebba6-bd00-11ed-95d7-ae0463183236 [dostęp: 26.08.2023].

Peychieras J., 2023, Violences urbaines: quelles sanctions risquent les parents des mineurs interpellés?, France Bleu, https://www.francebleu.fr/infos/societe/violences-urbaines-quelles-sanctions-risquent-les-parents-des-mineurs-interpelles-7735964 [dostęp: 26.08.2023].

Pyka R., 2015, Metropolizacja a lokalne governance. Globalne wyzwania państwa narodowego na przykładzie V Republiki Francuskiej, Katowice.

Sobiech R., 2017, Zaufanie do władz publicznych. Efekt zaklinania deszczu a instytucjonalizacja nieufności, „Zoon Politikon” nr 8.

Statista, 2020, Nombre de participants lors des manifestations contre la réforme des retraites en France entre le 5 décembre 2019 et le 20 février 2020, https://fr.statista.com/statistiques/1109051/nombre-manifestants-reforme-retraites-france/ [dostęp: 26.08.2023].

Statista, 2022, Nombre de participants lors des manifestations contre la réforme des retraites en France entre le 5 décembre 2019 et le 20 février 2020, https://fr.statista.com/statistiques/1306965/taux-abstention-francais-second-tour-election/ [dostęp: 26.08.2023].

Szlaszyńska A., 2008, Społeczeństwo niepewności w dobie kontr-demokracji. Wprowadzenie do myśli Pierre’a Rosanvallona, „Dialogi Polityczne”, nr 10.

Rosanvallon P., 2018, Dobre rządy, Warszawa.

Rosanvallon P., 2011, Kontrdemokracja. Polityka w dobie nieufności, Wrocław.

Rosanvallon P., 2006, La contre-démocrtie. La politique à l’âge de la défiance, Paris.

Rosanvallon P., 2016, Parlament niewidocznych, Lublin.

Rosanvallon P., 2023, Invité: comprendre la société et la crise avec Pierre Rosanvallon, rozm. przep.

Y. Barthès. TF1, https://www.tf1.fr/tmc/quotidien-avec-yann-barthes/videos/invite-comprendre-la-societe-et-la-crise-avec-pierre-rosanvallon-09640701.html [dostęp: 26.08.2023].

Timsit J., 2023a, Réforme des retraites: les manifestations ont coûté 1,6 million d’euros à la Ville de Paris, Le Figaro, https://www.lefigaro.fr/politique/reforme-des-retraites-les-manifestations-ont-coute-1-6-million-d-euros-a-la-ville-de-paris-20230428 [dostęp: 26.08.2023].

Timsit J., 2023b, Européennes 2024 : forte poussée du bloc de droite après les émeutes, selon un sondage, Le Figaro, https://www.lefigaro.fr/politique/europeennes-2024-forte-poussee-du-bloc-de-droite-apres-les-emeutes-selon-un-sondage-20230707 [dostęp: 26.08.2023].

Welle K., 2023, Le nouveau visage des droites en Europe et le conservatisme du futur, Le Grand Continent, https://legrandcontinent.eu/fr/2023/05/30/le-nouveau-visage-des-droites-en-europe-et-le-conservatisme-du-utur/ [dostęp: 26.08.2023].

Wieviorka M., 2023, La crise contre le mouvement: comprendre les émeutes en France, Le Grand Continent, https://legrandcontinent.eu/fr/2023/07/03/la-crise-contre-le-mouvement-comprendre-les-emeutes-en-france/ [dostęp: 26.08.2023].

Pobrania

Opublikowane

2024-12-30

Jak cytować

Sabatowska, A. (2024). Kontrdemokracja jako wyraz nieufności politycznej (na przykładzie protestów we Francji w trakcie prezydentury Emmanuela Macrona). Progress, (14), 87–98. https://doi.org/10.26881/prog.2024.14.06