Zmiany w funkcjonowaniu placówek leczenia i wsparcia osób uzależnionych od nielegalnych substancji psychoaktywnych podczas pandemii COVID-19 w ocenie i doświadczeniach pacjentów miasta Gdańska

Autor

  • Jagoda Mielczarek Uniwersytet Gdański

DOI:

https://doi.org/10.26881/prog.2024.14.08

Słowa kluczowe:

uzależnienia, substancje psychoaktywne, terapia online, pandemia, COVID-19

Abstrakt

Zagadnienie nadużywania substancji psychoaktywnych zajmowało badaczy już w pierwszej połowie XX wieku. Nadal jednak konieczne jest uzupełnianie wiedzy i poszukiwanie nowych rozwiązań tego problemu. Rzeczywistość stawia przed badaczami kolejne wyzwania – jednym z nich stał się globalny kryzys epidemiczny COVID-19. Obostrzenia związane z sytuacją pandemiczną wymusiły
wprowadzenie terapii indywidualnej oraz zajęć grupowych w formie online. Niniejsze opracowanie stara się przybliżyć sposób funkcjonowania placówek zajmujących się leczeniem i wsparciem osób uzależnionych od narkotyków w tym okresie. Część teoretyczna publikacji obejmuje opis działalności placówek terapeutycznych w Polsce, natomiast część badawcza dotyczy oceny odbiorców tychże placówek podczas pandemii COVID-19. Proces badawczy miał na celu prezentację zmian zaobserwowanych przez uczestników badania przez pierwszy rok trwania pandemii w stosunku do własnych doświadczeń sprzed tego okresu. Problematyka dotyczy subiektywnej perspektywy i stara się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób respondenci oceniają te zmiany w ramach własnego procesu terapeutycznego. Powstały obraz jest wynikiem empirycznych badań jakościowych, z wykorzystaniem techniki otwartego wywiadu pogłębionego. Uzyskane dane wskazują, że zdalna forma terapii indywidualnej i zajęć grupowych może okazać się w niektórych przypadkach korzystna. Odnotowane postulaty uczestników badania mogą stać się przyczynkiem do rozważań
nad modernizacją pewnych elementów systemu leczenia i wsparcia osób uzależnionych, wskazać kierunek zmian oraz podnieść jakość i dostępność udzielanej pomocy. Opracowanie może także spełnić funkcję badania pilotażowego do szerszych badań nad komunikacją społeczną i działalnością placówek pomocowych w formie online.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Jagoda Mielczarek - Uniwersytet Gdański

Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół niedostosowania społecznego, uzależnień od substancji psychoaktywnych, zaburzeń zachowania, pojęcia normy i adaptacji. W ostatnim czasie interesuje ją także zagadnienie wewnętrznej narracji, różnice międzyosobowe w jej doświadczaniu i możliwości wpływu na jej kształt przez intencjonalne działania autopedagogiczne, a także teoria systemów w naukach społecznych oraz teoria dezintegracji pozytywnej K. Dąbrowskiego. W pracy zawodowej wspiera osoby wykluczone społecznie i zagrożone instytucjami całodobowymi oraz zajmuje się profilaktyką zachowań ryzykownych młodzieży. 

Bibliografia

Bauman T., 1998, O możliwości zastosowania metod jakościowych w badaniach pedagogicznych, w: Pilch T. (red.), Zasady badań pedagogicznych, Warszawa.

Brosz M. (red.), 2018, Narkotyki, alkohol, dopalacze. Diagnoza problemu. Studium socjologiczne na podstawie badań wśród mieszkańców Gdańska, Kawle Dolne.

Bukowska B., 2016, Leczenie osób uzależnionych od narkotyków w Polsce, w: P.M. Miller (red.), Terapia Uzależnień. Metody oparte na dowodach naukowych, Warszawa.

Carson R.C., Butcher J.N., Mineka S., 2003, Psychologia zaburzeń, Gdańsk.

Habrat B., 2008, Leczenie substytucyjne – korzyści dla pacjenta i społeczeństwa, „Służba Zdrowia. Substytucyjne leczenie uzależnień – szansa wciąż niewykorzystana”, nr 71–75

Jędrzejko M., Kowalewska A., 2009, Uzależnienia – wybrane pojęcia i definicje, w: M. Jędrzejko (red.), Współczesne teorie i praktyka profilaktyki uzależnień chemicznych i niechemicznych, Warszawa.

Kaczmarczyk I. (red.), 2020, Terapia w obliczu epidemii koronawirusa – sonda redakcyjna, „Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia”, nr 2.

Karpowicz P., 2002, Narkotyki. Jak pomóc człowiekowi i jego rodzinie?, Białystok.

Kowalewicz T. (red.), 2018, Budowanie lokalnej strategii przeciwdziałania narkomanii. Podręcznik dla samorządów, Warszawa.

Krajowe Biuro Przeciwdziałania Narkomanii, 2017, Leczenie substytucyjne, 16.11.2017, https://kbpn.gov.pl/portal?id=106992 https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=106992 [dostęp: 6.11.2023].

Krajowe Biuro Przeciwdziałania Narkomanii, 2022, Lista programów leczenia substytucyjnego, 19.08.2022, https://kbpn.gov.pl/portal?id=107094 [dostęp: 6.11.2023].

Koczurowska J., 2012, Model stacjonarnej pomocy psychologicznej osobom uzależnionym, Polska Federacja Społeczności Terapeutycznych, 17.05.2012, http://pfst.pl/model-stacjonarnej-pomocy-psychologicznej-osobom-uzaleznionym [dostęp: 6.11.2023].

Malczewski A., Jabłoński P. (red.), 2020, Raport o stanie narkomanii w Polsce 2020, Warszawa.

Palka S., 2006, Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna, Gdańsk.

Pilch T., 1998, Terminy i pojęcia badań pedagogicznych, w: J.M. Snieciński (red.), Zasady badań pedagogicznych, Warszawa.

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000374 [dostęp:

04.2024].

Zajączkowski K., 2003, Uzależnienia od substancji psychoaktywnych, Warszawa.

Pobrania

Opublikowane

2024-12-30

Jak cytować

Mielczarek, J. (2024). Zmiany w funkcjonowaniu placówek leczenia i wsparcia osób uzależnionych od nielegalnych substancji psychoaktywnych podczas pandemii COVID-19 w ocenie i doświadczeniach pacjentów miasta Gdańska. Progress, (14), 113–132. https://doi.org/10.26881/prog.2024.14.08