Doktorat – źródło niepewności czy strategia jej niwelowania?

Autor

  • Aleksandra Leyk Uniwersytet Warszawski

Słowa kluczowe:

studia doktoranckie, prekaryzacja, niepewność pracy, praca na rzecz pracy, narracyjne wywiady biograficzne

Abstrakt

Trend ograniczania zatrudnienia na uczelniach z równoległym wzrostem liczby doktorantów znacząco ograniczył ich perspektywy zatrudnienia. Jednocześnie pozaakademicki rynek pracy, na którym wielu z nich próbuje się zakotwiczyć, nie sprzyja stabilizacji.

W artykule przybliżam doświadczenia doktorantów związane z godzeniem życia naukowego, zawodowego i osobistego w kontekście niepewności akademickiego i pozaakademickiego rynku pracy. Podejmuję próbę analizy wzajemnych uwarunkowań między tymi doświadczeniami a motywacjami oraz strategiami działania badanych.

Doświadczenia doktorantów traktuję jako przykład problemów i napięć związanych z pracą w nowym kapitalizmie, odnosząc się m.in. do pojęć proponowanych przez Guya Standinga (niepewność pracy, praca na rzecz pracy) oraz Luca Boltańskiego i Eve Chiapello (aktywność jako cecha wzorcowego człowieka nowego kapitalizmu).

Podstawą empiryczną artykułu są biograficzne wywiady narracyjne przeprowadzone z doktorantami kierunków humanistycznych i społecznych oraz kierunków technicznych na uniwersytecie.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Aleksandra Leyk - Uniwersytet Warszawski

Aleksandra Leyk - absolwentka i doktorantka Instytutu Socjologii UW. W pracy naukowo-badawczej zajmowała się przemianami pracy w perspektywie biograficznej na przykładzie przekształceń przedsiębiorstw socjalistycznych we wczesnych latach 90., a obecnie koncentruje się na prekaryjności pracy 20- i 30-parolatków. Poza akademią zajmuje się politykami publicznymi w zakresie uczenia się przez całe życie.

Bibliografia

Bień D., 2016, Studia trzeciego stopnia w polskich uczelniach – funkcjonowanie, diagnoza, Rekomendacje, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1(47).

Bień D., Czy doktoranci są prekariuszami, artykuł udostępniony autorce przed publikacją.

Boltanski L., Chiapello E., 2005, The New Spirit of Capitalism, London: Verso.

Dąbrowa-Szegler M., Sztabiński P.B., 2008. Model kształcenia doktorantów. Wnioski z badań, Warszawa: Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego UW.

Dokowicz M. i in., 2014, Diagnoza stanu studiów doktoranckich 1.0. Najważniejsze Problemy, Warszawa: Krajowa Reprezentacja Doktorantów.

Domaradzka A., Walczak D., 2013. Wartość autotelicza czy instrumentalna? Rola studiów doktoranckich w opinii kierowników studiów i doktorantów, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2(42).

GUS, 2007, 2011, 2015, Szkoły wyższe i ich finanse, Warszawa: GUS.

GUS, 2017, Rocznik Statystyczny RP, Warszawa: GUS.

Eurostat, http://ec.europa.eu/eurostat/web/lfs/data/database.

Kaźmierska K., 1996, Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne [w:] M. Czyżewski, A. Piotrowski, A. Rokuszewska-Pawełek (red.), Biografia a tożsamość narodowa, Łódź: Katedra Socjologii Kultury.

Kowzan P. i in., 2016, Nie zostaje mi czasu na pracę naukową; Warunki pracy osób ze stopniem doktora, zatrudnionych na polskich uczelniach, Gdańsk/Bydgoszcz/Warszawa.

Kraśniewski A., 2009, Kształcenie [w:] R.Z. Morawski (red.), Polskie szkolnictwo wyższe. Stan, uwarunkowania i perspektywy, Warszawa: WUW.

Malanowska K., 2013, Po co nam doktorat?, Dziennik Opinii, 2 stycznia.

Michalak D., 2013, Studia doktoranckie w Polsce – łatwo zacząć, trudniej skończyć. Komentarz po debacie „Proletariat wiedzy – doktoranci i doktorantki w polskim szkolnictwie wyższym”, https://noweotwarcie.org/2013/03/11/studia-doktoranckie-w-polsce-latwo-zaczac-trudniej-skonczyc/.

Narodowe Centrum Nauki, Wyjaśnienia dotyczące wynagrodzeń dla doktorantów, https://ncn.gov.pl/aktualnosci/2015-06-17-wyjasnienia-wynagrodzenia-preludium.

Naczelna Izba Kontroli, 2015, Kształcenie na studiach doktoranckich. Informacja o wynikach kontroli, Warszawa: NIK.

Rosenthal G., 1993, Rekonstrukcja historii życia. Wybrane zasady generowania opowieści w wywiadach biograficzno-narracyjnych [w:] J. Włodarek, M. Ziółkowski (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Warszawa-Poznań: PWN.

Schütze F., 1983, Biographieforschung und Narratives Interview, „Neue Praxis”, No. 3.

Sobkowiak A. (red.), 2015, Studia doktoranckie i mobilność młodych naukowców, Warszawa: Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Standing G., 2014, Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 2183 z późn. zm.).

Pobrania

Opublikowane

2018-12-11

Jak cytować

Leyk, A. . (2018). Doktorat – źródło niepewności czy strategia jej niwelowania?. Progress, (4), 92–111. Pobrano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/Progress/article/view/4547