Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweFormy szczególne testamentu w prawie polskim
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2021.9.05Słowa kluczowe:
testament, rozrządzenie na wypadek śmierci, testament zwykły, testament szczególnyAbstrakt
Do głównych zasad prawa spadkowego należy zaliczyć zasadę swobody testowania. Należy przez to rozumieć, iż osoba fizyczna posiada możliwość dysponowania własnym majątkiem w drodze czynności prawnej na wypadek śmierci. Takie dyspozycje na gruncie prawa spadkowego nazywane są rozrządzeniami. Należy jednak podkreślić, iż swoboda testowania nie oznacza całkowitej dowolności przy podejmowaniu takich czynności. Została przyjęta zasada, zgodnie z którą rozrządzenia na wypadek śmierci dokonuje się tylko w ściśle określonej formie czynności prawnej. Rozrządzenia nie mogą naruszać norm zawartych w przepisach o charakterze bezwzględnie obowiązującym. Przedmiotem niniejszego artykułu są testamenty w formie szczególnej, czyli testament ustny, testament podróżny oraz testament wojskowy. W podjętych rozważaniach zostanie dokonana analiza szczególnych okoliczności, których zaistnienie uzasadnia sporządzenie testamentu szczególnego, ponadto przedstawiony zostanie sposób sporządzenia testamentów szczególnych oraz sposoby stwierdzenia ich treści w prawie polskim.
Downloads
Bibliografia
Borysiak W., 2018, Testament ustny de lege ferenda w świetle badań empirycznych i prawnoporównawczych [w:] E. Kabza, K. Krupa-Lipińska (red.), Testament w prawie polskim – wybrane problemy, Toruń.
Haberko J., 2016, Rozrządzenia na wypadek śmierci [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny Tom II Komentarz, Warszawa.
Kaltenbek L., Żurek W., 2016, Prawo spadkowe, Warszawa.
Kaltenbek-Skarbek L., Żurek W., 2012, Prawo spadkowe, Warszawa.
Kremis J., 2016, Rozrządzenia na wypadek śmierci [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa.
Kuźmicka-Sulikowska J., 2018, Zasady dziedziczenia ustawowego [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Zarys prawa cywilnego, Warszawa.
Osajda K., 2013, Rozrządzenia na wypadek śmierci [w:] K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III Spadki, Warszawa.
Pazdan M., 2018, Rozrządzenia na wypadek śmierci [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Tom II Komentarz, Warszawa.
Skowrońska-Bocian E., Wierciński J., 2017, Testament [w:] J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV Spadki, Warszawa.
Śmiałek P., 2018, Wady oświadczenia woli a ważność testamentu [w:] E. Kabza, K. Krupa-Lipińska (red.), Testament w prawie polskim – wybrane problemy, Toruń.
Wójcik S., Zoll F., 2009, Przesłanki ważności testamentu [w:] B. Kordasiewicz (red.), System Prawa Prywatnego. Tom 10 Prawo spadkowe, Warszawa.
Orzecznictwo
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 1992 r., III CZP 120/92, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 1992 r., III CZP 120/92, https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/iii-czp-120-92-uchwala-sadu-najwyzszego-520097516.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2001 r., III CZP 54/01, https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/iii-czp-54-01-uchwala-sadu-najwyzszego-520143167.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2005 r., IV CK 428/04, https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/i-csk-188-09-postanowienie-sadu-najwyzszego-520654195.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2006 r., II CK 419/05, https://sip.lex.pl/orzeczenia-ipisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/ii-ck-419-05-postanowienie-sadu-najwyzszego-520700803.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13, http://www.sn.pl/sprawy/SitePages/Zagadnienia_prawne.aspx?ItemSID=318-16544171-be1b-4089-b74b-413997467af2&ListName=Zagadnienia_prawne&Rok=2013.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2015 r., sygn. akt V CSK 635/14, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/V%20CSK%20635-14-1.pdf.
Akty prawne
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 z późn. zm).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1970 z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych (Dz. U. Nr 7 poz. 38 z późn. zm.).
