W kierunku rodowitej wymowy angielskiej: Największe wyzwania angielskiej wymowy dla Polaków i sposoby radzenia sobie z nimi
DOI:
https://doi.org/10.26881/bp.2024.2.06Słowa kluczowe:
cechy suprasegmentalne, redukcja rodzimego akcentu, baza artykulacyjna, udźwięcznienie w języku angielskim, mowa łączonaAbstrakt
Niniejszy artykuł przedstawia najbardziej charakterystyczne i najczęściej popełniane błędy przez Polaków uczących się języka angielskiego na poziomie suprasegmentalnym języka (tzn. z pominięciem indywidualnych dźwięków), które to nie tylko ujawniają „nienatywny” akcent, ale często prowadza do nieporozumień. Oprócz samego przedstawienia i omówienia problemów, artykuł diagnozuje ich przyczynę oraz sugeruje praktyczne wskazówki pomagające je zminimalizować. Najogólniej mówiąc, Polacy uczący się angielskiego wymawiają „więcej niż po-trzeba” tzn. akcentując większość wyrazów w zdaniu i nie redukując w słowach nieakcentowanych sylab, gubią w ten sposób regularny rytm wypowiedzi, który jest w języku angielskim kluczowy. Nie łączą też słów w wypowiedziach pomimo, iż w Polskim obowiązują niemalże te same zasady, przez co czego brzmią nienaturalnie w stylu muzycznego – ”staccato”. Polacy także nie pomijają naturalnie opuszczanych przez anglików dźwięków (elizja); rzadko używają asymilacji, a jeśli już, to z użyciem reguł języka polskiego, co zauważalne jest w przypadku np. błędnego ubezdźwięczniania i udźwięcznia spółgłosek na końcu i w środku wyrazu. Polacy mają też problemy z akcentem słownym, szczególnie w przypadku wyrazów pokrewnych –‘cognates’, z długością artykulacji dźwięków i angielskimi ustawieniami artykulacyjnymi, czego, dość zaskakująco, nie można powiedzieć o intonacji, która nie wydaje się sprawiać większych kłopotów. Podsumowując: autor sugeruje, że uświadomienie wszystkim uczącym się języka angielskiego – nie tylko Polakom – m popełnianych błędów wynikających z fonologii rodzimego języka i nieustanna praca nad ich zminimalizowaniem, po-prawi ich wymowę, co w efekcie przyczyni się do skuteczniejszej komunikacji w języku angielskim w dzisiejszym zglobalizowanym świecie.
Downloads
Bibliografia
Abercrombie, David (1967). Elements of General Phonetics. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Bałutowa, Bronisława (1985). Wymowa angielska dla wszystkich. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Catford, John C. (1992). A Practical Introduction to Phonetics. Oxford: Clarendon Press.
Celce-Murcia, Marianne, Donna Brinton, Janet Goodwin (1996). Teaching Pronunciation: A Reference for Teachers of English to Spea-kers of Other Languages. New York: Cambridge University Press.
Cruttenden, Alan (1994). Gimson’s Pronunciation of English. 5th edn, revised and edited version of A. C. Gimson’s original book. London: Edward Arnold.
Czaja, Zbigniew (2016). “Towards a native speaker like pronunciation: Challenging aspects of English pronunciation for Polish learners and ways of dealing with them: The English vowels”. In: Danuta Stanulewicz, Karolina Janczukowicz, Małgorzata Rocławska-Daniluk (eds.). Language Education: Controversies, Observations and Proposals. Frankfurt am Main: Peter Lang, 99–118.
Czaja, Zbigniew (2019). “Towards a near-native speaker’s pronuncia-tion: The most challenging aspects of English pronunciation for Polish learners and ways of dealing with them: The consonants”. Beyond Philology 16/1: 113–139. doi: 10.26881/bp.2019.1.06.
Delattre, Jean-Pierre (1969). “Coarticulation and the Locus Theory”. Studia Linguistica – A Journal of General Linguistics XXIII: 1–26.
Dutkiewicz, Leokadia, Irena Sawicka (1995). Gramatyka Współcze-snego Języka Polskiego: Fonetyka i Fonologia. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Fox, Kate (2004). Watching the English: The Hidden Rules of English Behaviour. London: Hodder and Stoughton.
Graham, Carolyn (1979). Jazz Chants. Oxford: Oxford University Press.
Honikman, Beatrice (1964). “Articulatory Setting”. In: David Aber-crombie, D.B. Fry, P.A.D. MacCarthy, N.C. Scott and J.L.M. Trimm (eds.). In Honour of Daniel Jones. London: Longman, 73–84.
Kelly, Gerald (2000). How to teach Pronunciation. Harlow: Pearson Ed-ucation.
Krzeszowski, Tomasz (1970). Teaching English to Polish learners of English. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Laver, John (1980). The Phonetic Description of Voice Quality. Cam-bridge: Cambridge University Press.
Lennon, John, Paul McCartney, George Harrison, Ringo Starr (1982). The Complete Beatles Lyrics. London/New York/Sidney: Omnibus Press.
Marks, Jonathan, Tim Bowen (2012). The Book of Pronunciation. Illi-nois: Delta Publishing.
Ozga, Janina (1977). “Teaching English articulatory setting to Polish learners”. Papers and Studies in Contrastive Linguistics 6: 123–128.
Parker, Ray, Tim Graham (1994). An Introduction to the Phonology of English for Teachers of ESOL. Brighton: ELB Publishing.
Reszkiewicz, Alfred (1981). Correct your English Pronunciation. War-szawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Roach, Peter (2001). Phonetics. Oxford: Oxford University Press.
Sobkowiak, Włodzimierz (2004). English Phonetics for Poles. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Święciński, Radosław (2004). “Articulatory setting in Polish and its im-plications for teaching English pronunciation to Poles”. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie 1: 141–150.
Tench, Paul (1981). Pronunciation Skills. London: Macmillan Publishers.
Underhill, Adrian (1994/2005). Sound Foundations. London: Macmillan.
Wierzchowska, Bożena (1980). Fonetyka i Fonologia Języka Polskiego. Warszawa: Polska Akademia Nauk.
Netography
Wilde, Oscar about the Polish language. Available at https://hina-tive.com/en-US/questions/9862076. Accessed July 18th 2019.
Underhill, Adrian about the articulation of the schwa vowel. Available at https://www.youtube.com/watch?v=1kAPHyHd7Lo. Accessed July 10 2019.
Uniwersyteckie Czasopisma Naukowe
