Literatura SF i fantasy w systemie edukacji ogólnokształcącej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26881/bp.2022.2.05

Słowa kluczowe:

SF i fantasy, edukacja ogólnokształcąca, edukacyjne dziedziny poznania, twórczości i koegzystencji, myślenie krytyczne, weryfikacja i falsyfikacja, atrakcyjność poznawcza materiałów nauczania, twórczy aspekt umysłu

Abstrakt

Tematem tego eseju jest możliwość zastosowania gatunków literackich SF i fantasy – powieści, nowel, opowiadań, dramatów, widowisk, itd. w szkołach średnich jako elementu programu edukacji ogólnokształcącej. Dotyczy to zarówno produkcji tych utworów przez uczniów jak i ich odbioru. Celem tej propozycji edukacyjnej jest wprowadzenie do tego systemu okazji do skoordynowania i twórczego utrwalenia wiedzy i umiejętności nabytych podczas nauki we wszystkich pozostałych dyscyplinach programu szkolnego. Podstawą teoretyczną jest tu założenie, że charakterystyczne cechy tych gatunków literackich, czyli wyobraźnia, ciekawość, oraz naturalna potrzeba uczniów do własnej twórczości artystycznej mogą okazać się skuteczne do wyjścia ponad pragmatyczny poziom wchłaniania informacji na potrzeby formalnych wymagań szkolnych. Cele, które wykraczają ponad poziom praktycznych potrzeb egzystencjalnych i psychospołecznych wiążą się z dochodzeniem do wiedzy obiektywnej o świecie poprzez rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia w dziedzinie poznania, z poszukiwaniem talentów i predyspozycji artystycznych u wszystkich uczniów, oraz z kształceniem naturalnej potrzeby harmonijnej koegzystencji z innymi ludźmi i ze środowiskiem. Przedstawia ona zasadnicze cechy podejścia teoretycznego, implikacje pedagogiczne jej zastosowania i sugestie jej realizacji w praktyce, które są ilustrowane przykładami możliwych działań uczniów i nauczycieli. Esej zamyka spekulacja na temat przyszłych perspektyw wzajemnego oddziaływania edukacji ogólnokształcącej i utworów SF i fantasy z wzajemną korzyścią dla ich rozwoju.

Downloads

Bibliografia

Aldiss, Brian W. (2008). Harm. London: Duckworth Overlook.

Boulle, Pierre (1964). Planet of the Apes. Trans. X. Fielding. New York: Vanguard Press.

Bruner, Jerome (1997 [1962]). On Knowing: Essays for the Left Hand. Cambridge MA: Belknap Press of Harvard University Press.

Chirlesan, Georgeta, Dimitru Chirlesan (2014). “Incorporating Science Fiction literature in teaching sciences”. Proceedings of the 8th International Technology, Education and Development Conference, Vol. INTED2014.

Clarke, Arthur C. (1973). Rendezvous with Rama. London – Sydney: Fan Books.

Clarke, Arthur C. (1998). The Songs of Distant Earth. London: Harper Collins Publishers.

Dewey, John (1966). Democracy and Education. New York: The Free Press, Macmillan Publishing Co., Inc.

Doyle, Arthur Conan (1995). The Lost World and Other Stories. Cumberland House: Wordsworth Editions Limited.

Hesse, Hermann (1972). Das Glasperlenspiel. Kusnacht: Suhrkamp.

Huxley, Aldous (1994). Brave New World. London: Vintage Books.

Huxley, Aldous (2005). Island. London: Vintage Books.

Janczukowicz, Karolina, Ryszard Wenzel (2021). The Phenomenon of Consciousness. Educational Perspective. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Lakoff, George, Mark Johnson (1980). Metaphors We Live by. Chicago, London: University of Chicago Press.

Lem, Stanisław (1976). Memoirs Found in a Bathtub. Trans. M. Kandel, C. Rose. New York: Avon Books.

Marissa, K. L. E., Sabine Tan (2022). “Popular science fiction television for the language educator: Black Mirror as a potential teaching tool in the ICLHE classroom”. In: Mark Brooke (ed.). Integrating Content and Language in Higher Education: Developing Academic Literacy. Singapore: Springer, 125–142.

Orwell, George (2021). Nineteen Eighty-Four. London: Collins Classics.

Reber, Arthur S. (1985). The Penguin Dictionary of Psychology. London: Penguin Books.

Rychło, Mikołaj (2008). The Educational Approach to Language Learning. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Tolkien, John R. R. (1969). The Lord of the Rings. London: George Allen and Unwin Ltd.

Wagner, Richard (1994). “Opera and drama”. In: Prose Works. Lincoln, Nebr.: University of Nebraska Press.

Weir, Andy (2021). Project Hail Mary. London: Penguin Random House.

Wenzel, Ryszard (1994). A General Theory of Language Education. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Wenzel, Ryszard (2015). “A direction of general education”. In: Karolina Janczukowicz, Mikołaj Rychło (eds.). General Education and Language Teaching Methodology: The Gdańsk School of ELT. Frankfurt am Main: Peter Lang, 11–24.

Wenzel, Ryszard (2020). “A non-pragmatic view on education”. Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching 17/1: 159–180.

Opublikowane

2022-06-15

Jak cytować

Wenzel, R. (2022). Literatura SF i fantasy w systemie edukacji ogólnokształcącej. Beyond Philology An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching, (19/2), 119–163. https://doi.org/10.26881/bp.2022.2.05

Numer

Dział

Articles