Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweKształtowanie polityki bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Przegląd historyczny
Słowa kluczowe:
shaping the security policy, European UnionAbstrakt
Wśród aksjologicznych podstaw integracji europejskiej bezpieczeństwo było niewątpliwie najważniejszym z nich. Włączenie powojennych Niemiec w krwiobieg zachodnioeuropejskich powiązań gospodarczych i społecznych z jednej strony, a z drugiej obawy przed rosnącym w siłę Związkiem Sowieckim i wrogim zachodnim wartościom, były przesłankami realizacji projektów zacieśnienia współpracy między państwami położonymi na zachód od Łaby. Zrozumiałe jest, że najszybciej procesy integracyjne postępowały w sferze wymiany gospodarczej i regulowania jej zasad, a wolniej w obszarach związanych z samą tkanką tworzącą suwerenność każdego państwa, czyli bezpieczeństwem i obronnością. Celem artykułu jest przedstawienie kształtowania się wspólnej polityki europejskiej w tej ostatniej kwestii. Na jej potrzeby przyjęto trzy różne wymiary procesów integracyjnych, które wzajemnie się uzupełniały i doprowadziły do obecnego ładu instytucjonalnego Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Pierwsza z nich, którą można nazwać swoistym laboratorium formalnych struktur współpracy państw Europy Zachodniej w dziedzinie bezpieczeństwa i wojskowości, obejmowała powstanie i ewolucję Unii Zachodnioeuropejskiej. Druga perspektywa to rozwój idei integracji politycznej i obronnej poprzez formułowanie różnych inicjatyw, raportów i analiz przez aktorów życia politycznego państw członkowskich, co często nieformalnie stanowiło silny impuls do przyspieszenia procesów integracyjnych. Ostatnim obszarem analizy są postanowienia traktatu, który uporządkował i zreformował mechanizmy funkcjonowania wspólnotowych elementów europejskiej przestrzeni bezpieczeństwa i obrony.
Downloads
Bibliografia
Barcz J., Koliński A., Jednolity Akt Europejski. Zagadnienia prawne i instytucjonalne, Warszawa 1991.
Bobryk-Deryło N., Uwarunkowania Ewolucji Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony Unii Europejskiej, Warszawa 2012.
Czaja J., Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony UE. Zmiana szyldu czy nowa odsłona?, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2012, nr 1 (VI).
Deighton A., E. Remacle, The Western European Union 1948–1998. From the ussels Treaty of the Treaty of Amsterdam, „Studia Diplomatica” 1998, No. 1–2.
Gryz J., Proces instytucjonalizacji stosunków transatlantyckich, Warszawa 2004.
Madej M., Unia Zachodnioeuropejska (UZE) – sukces czy porażka?, „Świat Idei i Polityki” 2012, t. 11.
Makowski J. (red.), Zbiór dokumentów, nr 3 (18), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1947.
Milczarek D., Europejska polityka zagraniczna i bezpieczeństwa, [w:] Europeistyka w zarysie, red. A.Z. Nowak, D. Milczarek, Warszawa 2006.
Miszczak K., Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa a rozwój Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony, „Polska w Europie” 2003, nr 2 (44).
Parzymies S. (a), Integracja europejska w dokumentach, Warszawa 2008.
Parzymies S. (b), Polityka bezpieczeństwa Unii Europejskiej, [w:] Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, red. D.B. Bpbrow, E. Haliżak, R. Zięba, Warszawa 1997.
Parzymies S. (c), Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa w ramach EWG, „Sprawy Międzynarodowe” 1999, nr 1–2.
Przyborowska-Klimczak A., Skrzydło-Tafelska E. (oprac.), Dokumenty europejskie, t. 2, Lublin 1996.
Stadtmüller E., Unia Europejska: słownik encyklopedyczny, Wrocław 2004.
Starzyk J., Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Warszawa 2003.
Stebecki L.S., Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa UE, „Sprawy Międzynarodowe” 1997.
Zajączkowski J., Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2006.
Zawistowska M., Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony: siły na zamiary?, „Rocznik Strategiczny” 2000/2001.
Zięba R. (a), Europejska tożsamość bezpieczeństwa i obrony – koncepcje – struktura – funkcjonowanie, Warszawa 2000.
Zięba R. (b), Europejska polityka bezpieczeństwa i obrony. Geneza i założenia, „Przegląd Europejski” 2003, nr 1.
Zięba R. (c), Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych, Warszawa 2003.
Zięba R. (d), Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Warszawa 2005.
Zięba R. (e), Europejska tożsamość bezpieczeństwa i obrony na progu XXI wieku, [w:] Raport o bezpieczeństwie 2000, Kraków 2001.
Żurawski vel Grajewski P., Transport lotniczy i system satelitarny – brakujące ogniwa europejskich sił interwencyjnych, [w:] P. Żurawski vel Grajewski, Geopolityka – siła – wola. Rzeczypospolitej zmagania się z losem, Kraków 2010.
