Zachowania początkujących inwestorów XXI w. na rynku kapitałowym w świetle koncepcji framingu
Słowa kluczowe:
framing, inwestycje, psychologia, ryzyko, młody inwestor, początkujący inwestorAbstrakt
Celem pracy było zbadanie, w jaki sposób framing, czyli sposób prezentacji informacji, wpływa na decyzje inwestycyjne początkujących inwestorów XXI wieku, zwłaszcza z pokolenia Z. Badanie przeprowadzono wśród 200 studentów Uniwersytetu Gdańskiego przy użyciu ankiety internetowej oraz eksperymentu inspirowanego badaniami A. Tversky’ego i D. Kahnemana. Wyniki pokazały, że młodzi inwestorzy są bardziej skłonni podejmować decyzje inwestycyjne, gdy informacje przedstawione są w sposób pozytywny, nawet jeśli ich treść jest merytorycznie tożsama z negatywnie sformułowanymi komunikatami. Inwestujący najczęściej czerpią wiedzę z internetu, YouTube, blogów czy podcastów, ale rzadko ją weryfikują, co czyni ich podatnymi na manipulację i błędy poznawcze. Badanie wykazało także, że posiadanie telefonu marki premium (np. Apple) może zwiększać chęć inwestowania w spółki technologiczne. Wnioski sugerują, że początkujący inwestorzy często przeceniają swoje kompetencje finansowe, są bardziej podatni na framing niż doświadczone osoby i potrzebują edukacji w zakresie krytycznego myślenia i analizy danych inwestycyjnych. Badanie pokazuje, jak ważne jest świadome podejście do wpływu, jaki framing może mieć na decyzje konsumentów. Efekt framingu przedstawia, jak sposób prezentowania informacji wpływa na decyzje, mimo identycznych wyników oczekiwanych. Świadomość tego wpływu pozwala podejmować bardziej racjonalne decyzje jako konsument lub inwestor.
Downloads
Bibliografia
Ariely D., Predictably Irrational, Harper Collins, New York 2008.
Bielawska-Batorowicz E., Wprowadzenie do psychologii dla ekonomistów, Polskie Wydaw¬nictwo Ekonomiczne, Warszawa 2012.
Cialdini R., Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
Chong D., Druckman J.N., Framing Theory, „Annual Review of Political Science” 2007, Vol. 10.
Dane uzyskane z serwisu Workspace na podstawie umowy o współpracy podpisanej przez Uniwersytet Gdański oraz firmę LSE Group.
Entman R.M., Framing: Toward Clarification of a Fractured Paradigm, „Journal of Commu-nication” 1993, Vol. 43.
Goffman E., Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience, Harvard Univer¬sity Press, Cambridge 1974.
Harari Y.N., Sapiens: A Brief History of Humankind, Vintage, London 2015.
Inwestowanie oczami młodych dorosłych: wiedza, przekonania, postawy zachowania, Fundacja Giełdy Papierów Wartościowych, Warszawa 2024.
Kahneman D., Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Poznań 2012.
Kahneman D., Tversky A., Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, “Econo¬metrica” 1979, Vol. 47, Nr 2.
Kahneman D., Tversky A., The Framing of Decisions and the Psychology of Choice, „Science” 1981, Vol. 211.
Kotler P., Keller K.L., Marketing Management, 14th ed., Pearson Education, Upper Saddle River 2012.
Lakoff G., Don’t Think of an Elephant! Know Your Values and Frame the Debate, Chelsea Green Publishing, White River Junction 2004.
Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2024 – wyniki, Stowarzyszenie Inwestorów Indywidu¬alnych, https://www.sii.org.pl/static/img/017777/obi-2024- X-kom, https://www.x-kom.pl.
Westbrook T., Ranasinghe D., Ten trading days that shook financial markets, https://www. reuters.com/markets/wealth/global-markets-tariffs-ticktock-pix-2025-04-11/.
Zielonka P., Framing czyli efekt sformułowania, “Decyzje” 2017, nr 27.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Cypyrigth notice
Uniwersyteckie Czasopisma Naukowe