Analiza zagadnień związanych z cyberwojną na podstawie cyberataków na Estonię (2007), ukraińską elektrownię (2015) oraz sieć satelitarną KA-SAT (2022)

Abstrakt

Kwestie związane z rozwojem technologii i idące za tym procesem szanse oraz zagrożenia stanowią bogaty rezerwuar idei możliwych do wykorzystania w przestrzeni szeroko rozumianej kultury popularnej. Jedną z koncepcji potencjalnego zagrożenia jest cyberwojna, która w tym obszarze niekiedy występuje jako wizja katastroficznych przemian. Można by w tym momencie odwołać się do skrajnego obrazu przejęcia kontroli nad ludzkością przez zbuntowane maszyny przedstawionego np. w filmie Matrix (1999). Warto byłoby jednak przytoczyć przykład bliższy podejmowanemu zagadnieniu, którym może być gra komputerowa Battlefield 2042 (2021). Rozwój technologiczny, informatyzacja przestrzeni oraz chaos składają się tutaj na przestrzeń funkcjonowania wojny, stanowią jej nieodłączne elementy. Hakowanie, zdalne unieszkodliwianie, namierzanie, manipulowanie otoczeniem za pomocą informatycznych narzędzi, czy zakłócanie są tego wyraźnym przykładem. Jest to natomiast przestrzeń przesadnie zdynamizowana, wynika to jednak z wymagań graczy względem wirtualnego świata oraz ich potrzeb dotyczących natychmiastowych doznań. Odbiorca, bez względu na to, czy jest widzem, czy graczem, nie może się nudzić. Fakt, iż kultura popularna w dużym stopniu operuje przekazami o właściwościach emocjonalnych, a tym samym niekiedy posuwa się do hiperbolizacji przedstawianych aspektów rzeczywistości, zapożyczonych z realnego świata, jest niepodważalny. Pojawiają się więc pytania: czym faktycznie jest cyberwojna i jakie formy może przybrać w rzeczywistości?

Niniejszy artykuł poddaje analizie problematykę związaną z definiowaniem cyberwojny i rozróżnieniem jej od innych negatywnych działań w cyberprzestrzeni. Podjęte rozważania mają na celu nakreślić potencjalną charakterystykę realnej wojny cybernetycznej. W oparciu o przegląd literatury, opinie ekspertów i instytucji zajmujących się cyberbezpieczeństwem wykazano, iż cyberwojna jest zjawiskiem wielowymiarowym. W artykule dokonano także analizy przypadków konkretnych incydentów, takich jak zmasowany atak cybernetyczny na Estonię z 2007 roku, atak na ukraińską elektrownię z 2015 roku czy zakłócenie sieci KA-SAT z 2022 roku