Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweOd „Rzeczywistości” do „Ronda”. Tygodnik betonowych komunistów na drodze w kapitalizm w latach 80. XX wieku
Słowa kluczowe:
„Rzeczywistość”, „Rondo”, prasa partyjna, publicystyka gospodarcza, transformacja wolnorynkowa, kapitalizm nomenklaturowy, historia prasy polskiejAbstrakt
W artykule przedstawiono nietypową metamorfozę tygodnika „Rzeczywistość”, który z tuby propagandowej tak zwanego komunistycznego betonu przekształcił się w orędownik kapitalizmu „menedżerskiego” pod koniec lat 80. XX wieku. Na tle ówczesnego otwarcia się partyjnych dyskursów dla liberalizmu gospodarczego przeanalizowano wyraźne zmiany w publicystyce „Rzeczywistości” na tematy gospodarcze w latach 1981–1990. Śledzi także próby uratowania tygodnika w nowej formule pod nazwą „Rondo” w 1989 roku, które jednak nie odniosły długotrwałego sukcesu ze względu na likwidację partyjnego koncernu prasowego RSW „Prasa-Książka-Ruch”. Na podstawie tego specyficznego przypadku, artykuł naświetla zagadnienie erozji ideologicznej
wśród zwolenników „realnego socjalizmu” w Polsce oraz przybliża się źródłom koncepcji kapitalizmu nomenklaturowego.
Downloads
Bibliografia
Źródła
“Rzeczywistość” 1981–1989.
“Rondo”, 1989–1990.
Klakson [Jerzy Urban], Zmierzch, “Szpilki”, 28.5.1987, No. 22, s. 14.
Łopieńska B.N., „Komu to służy”?, “Res Publica”, No. 3, marzec 1988, s. 53–69.
Passent D., Cyryl jak Cyryl, ale te Metody!, “Polityka”, 6.6.1981, No. 23, s. 16.
„Zeszyty Prasoznawcze” 1989, No. 4.
„Hart und kompromißlos durchgreifen“: Die SED contra Polen 1980/81. Geheimakten der SED-Führung über die Unterdrückung der polnischen Demokratiebewegung, red. M. Kubina, M. Wilke, Akademie Verlag, Berlin 1995.
Przed i po 13 grudnia. Państwa bloku wschodniego wobec kryzysu w PRL 1980–1982.Tom 2 (Kwiecień 1981–grudzień 1982). Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2007.
Artykuły
Barabasz A., Kwestia niemiecka na łamach tygodnika „Rzeczywistość”, ”Przegląd Politologiczny” 2013, No. 4, s. 133–153.
Gasztold-Seń P., Syryjsko-libijska walka z syjonizmem w PRL. Zaangażowanie Michela Mounayera w działalność „lewicy” partyjnej w latach 1978–1986, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2010, No. 2, s. 389–429.
Mazurek M., Hilton M., Consumerism, Solidarity and Communism. Consumer Protection and the Consumer Movement in Poland, „Journal of Contemporary History” 2007, No. 2, s. 315–343.
Pytlakowski P., Betonowa „Rzeczywistość”, „Polityka”, 11.1.2003, No. 2.
Sonczyk W., RSW „Prasa–Książka–Ruch” w procesie transformacji rynku prasowego w 1989 roku, „Rocznik Historii Polskiej Prasy” 2010, No. 1–2, s. 309–331.
Stola D., Partia i jej finanse [w:] PZPR jako machina władzy, red. D. Stola, K. Persak, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2012, s. 26–54.
Opracowania
Bečka A., Molesta J., Sprawozdanie z likwidacji majątku byłej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sopot–Warszawa 2001.
Eisler J., Polski rok 1968, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2006.
Gasztold-Seń P., Koncesjonowany nacjonalizm. Zjednoczenie patriotyczne Grunwald 1980–1990, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2012.
Grala D.T., Reformy gospodarcze w PRL (1982–1989). Próba uratowania socjalizmu, Trio, Warszawa 2005.
Libionka D., Weinbaum L., Bohaterowie, hochsztaplerzy, opisywacze. Wokół Żydowskiego Związku Wojskowego, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2011.
Tittenbrun J., Upadek socjalizmu realnego w Polsce, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1992.
