Religijny wymiar samospaleń jako wzbogacenie analizy socjologiczno-politologicznej: próba systematyzacji zjawiska samospaleń w ujęciu interdyscyplinarnym

Autor

  • Wiktor Płoszaj Uniwersytet Gdański

DOI:

https://doi.org/10.26881/prog.2023.13.04

Słowa kluczowe:

samospalenia, Tybet, buddyzm, Thich Quang Duc, Wietnam

Abstrakt

Fenomen samospalenia występuje na terenie niemal całego kontynentu azjatyckiego, będąc szczególnie popularny w kręgu buddyjskim. Ze względu na występujące w świecie zachodnim wzorce wartości samospalenie pozostaje aktem niezrozumianym. Tego typu działanie najczęściej klasyfikowane jest jako protest polityczny, a analiza tego fenomenu ogranicza się do ujęć socjopolitycznych. W artykule autor podejmuje próbę wzbogacenia owej analizy o czynnik religijny, postulując interdyscyplinarne badania zjawiska.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Wiktor Płoszaj - Uniwersytet Gdański

Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego: Instytut Politologii, Wydział Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego: Instytut Antropologii. Zainteresowania badawcze: współczesny buddyzm, polityzacja religii, Tybet, Birma, Wietnam, Izrael, syjonizm, dziedzictwo żydowskie w Polsce.

Bibliografia

Central Tibetan Administration, 2022, Immolation Facts Sheet, 14.03.2022, https://tibet.net/important-issues/factsheet-immolation-2011-2012/ [dostęp: 3.12.2022].

Domańska J.M., 2017, Teoretyczne aspekty zjawiska samobójstw, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika”, t. 26, nr 2.

Downey J.L., 2015, Dying They Live: Suicide Protesting and Martyrdom, „Journal of Religion and Violence”, Vol. 3, No. 2.

International Campaign for Tibet, 2022, Self-Immolation Facts Sheet, 6.04.2022, https://savetibet.org/tibetan-self-immolations/ [dostęp: 2.12.2022].

Katechizm Kościoła Katolickiego, 1994, Poznań.

Kisielewska Z., 2020, Żywe pochodnie. Kim są ludzie, którzy dokonują samospalenia?, Focus, 13.08.2020, https://www.focus.pl/artykul/samospalenie-krzyk-z-plomieni [dostęp: 3.12.2022].

Kolejny mnich tybetański dokonał samospalenia, 2013, RMF24, 21.06.2013, https://www.rmf24.

pl/fakty/swiat/news-kolejny-mnich-tybetanski-dokonal-samospalenia,nId,999568#crp_state=1 [dostęp: 3.12.2022].

Long N.C., 2019, The Self-immolation of venerable Thich Quang Duc according to Mahayana Buddhist Perspective, „Journal of International Buddhist Studies College (JIBSC)”, Vol. 1, No. 2.

Lubina M., 2015, Pani Birmy. Aung San Suu Kyi. Biografia polityczna, Warszawa.

MacPherson S., Bentz A., Ghoso D.B., 2008, Global Nomads: The Emergence of the Tibetan Diaspora(Part I).

Migration Policy Institute, 2.09.2008, https://www.migrationpolicy.org/article/global-nomads-emergence-tibetan-diaspora-part-i#:~:text=Tibetan%20migration%20to%20India%20transpired,which%20must%20be%20renewed%20yearly [dostęp: 30.11.2022].

Nguyen S., 2021, June 11, 1963: The Internationally Shocking Self-Immolation Of Buddhist Monk Thich Quang Duc. The Vietnamese, 11.06.2021, thevietnamese.org/2021/06/june-11-1963-the-internationally-shocking-self-immolation-of-buddhist-monk-thich-quang-duc/ [dostęp: 29.11.2022].

Plank K., 2013, Living torches of Tibet – Religious and Political Implications of the Recent Self-Immolations „Journal of Religion and Violence”, Vol. 1, No. 3.

Sałwacka S., 2019, Prawie jedna trzecia ludzi, którzy postanowili się spalić w proteście, przeżywa. Czy żałują?, Gazeta Wyborcza, 21.12.2019, https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,25533840,prawie-jedna-trzecia-ludzi-ktorzy-postanowili-sie-spalic-w.html?disableRedirects=true [dostęp: 3.12.2022].

Samospalenie Tybetańczyka w proteście przeciwko ograniczaniu praw rdzennych mieszkańców Tybetu, 2018, Polskie Radio24, 8.03.2018, https://polskieradio24.pl/5/3/Artykul/2054365,Samospalenie-Tybetanczyka-w-protescie-przeciwko-ograniczaniu-praw-rdzennych-mieszkancow-Tybetu [dostęp: 3.12.2022].

Self-immolation, w: Merriam-Webster Dictionary, https://www.merriam-webster.com/dictionary/self-immolation#h1 [dostęp: 27.11.2022].

Taylor K.W., 2013, A History of the Vietnamese, Cambridge.

Thich Nhat Hanh, 1965, In Search of the Enemy of Man, https://plumvillage.org/about/thich-nhat-hanh/letters/in-search-of-the-enemy-of-man/ [dostęp: 12.12.2022].

Thich Nhat Hanh, 2016, Cisza. Siła spokoju w świecie pełnym zgiełku, Warszawa.

W Chinach podpaliło się dwóch kolejnych Tybetańczyków, 2012, Newsweek, 11.12.2012, https://www.newsweek.pl/swiat/dalajlama-tybet/scqx5j0 [dostęp: 3.12.2022].

Wałdoch M., 2017, Samospaleńcy jako nowy ruch społeczny? Próba systematyzacji zjawiska w ujęciu integralnym i systemowym, „Świat Idei i Polityki”, nr 16.

Ziółkowski, G., 2018 Okrutny teatr samospaleń. Protesty samobójcze w ogniu i ich echa w kulturze współczesnej, Poznań.

Ziółkowski G., 2014, Samospalenie: akt-widowisko. Kilka słów o sprawczej mocy (pewnej) fotografii, „Prace Etnograficzne”, t. 42, z. 2.

Żywe pochodnie. Samospalenie jako manifest polityczny, 2017, Onet Wiadomości, 29.10.2017, https:// wiadomosci.onet.pl/swiat/zywe-pochodnie-samospalenie-jako-manifest-polityczny/17jlmm0 [dostęp: 3.12.2022].

Pobrania

Opublikowane

2024-02-15

Jak cytować

Płoszaj, W. (2024). Religijny wymiar samospaleń jako wzbogacenie analizy socjologiczno-politologicznej: próba systematyzacji zjawiska samospaleń w ujęciu interdyscyplinarnym. Progress, (13), 57–65. https://doi.org/10.26881/prog.2023.13.04