O roli literatury w kształtowaniu cnót wśród sędziów

Abstrakt

Niniejszy artykuł skupia się na relacji prawa oraz literatury, przez analizę wpływu beletrystyki na sędziów stosujących prawo. Głównym celem jest pokazanie pozytywnego wpływu, jaki literatura piękna może mieć na stosowanie prawa przez sędziów poprzez ich edukację moralną, a także umożliwienie im rozwoju cnót sędziowskich. Punktem wyjścia rozważań jest problem tzw. trudnych przypadków oraz pokazanie przez ich pryzmat wymogu wiedzy wykraczającej poza tę bezpośrednio związaną z prawem. W tym zakresie odwołano się również do pojęcia „doświadczenia życiowego”, celem pokazania, że potrzeba wiedzy pozaprawnej wśród sędziów dotyczy również typowych sytuacji. Następnie od wołano się do nurtu filozoficznoprawnego jurysprudencji cnót. Dzięki odwołaniu się do instrumentów teoretycznych etyki cnót wskazano na metacnotę mądrości praktycznej jako dyspozycję niezbędną do dobrego pełnienia funkcji sędziego. Szczególny nacisk położono na składającą się na nią skromność epistemiczną, rozumianą jako świadomość ograniczeń swojej ekspertyzy oraz chęć jej poszerzania. Następnie opisano, w jaki sposób literatura jest użytecznym narzędziem promującym nabywanie tej cnoty. Na powyższej podstawie wysnuto wnioski dotyczące pozytywnego wpływu literatury na rozwój moralny sędziów, a przez to i stosowanie przez nich prawa. Naczelną metodą wykorzystywaną w niniejszym artykule jest metoda analityczna, dogmatycznoprawna oraz aplikacja teorii etyki cnót.