Spadek znaczenia rynku międzybankowego jako źródła zarządzania płynnością banków w okresie pokryzysowym ze szczególnym uwzględnieniem segmentu niezabezpieczonych lokat międzybankowych
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2019.6.08Słowa kluczowe:
rynek międzybankowy, lokaty niezabezpieczone, kryzys finansowy, bank centralnyAbstrakt
Globalny kryzys finansowy skutkował ograniczeniem możliwości wykorzystania rynku międzybankowego do krótkoterminowego zarządzania płynnością przez banki zarówno w Polsce, jak i w strefie euro. Na skutek spadku zaufania pomiędzy uczestnikami rynku obniżenie obrotów odnotowano przede wszystkim w segmencie lokat niezabezpieczonych. Dalszą konsekwencją był wzrost znaczenia depozytów jednodniowych w strukturze depozytów niezabezpieczonych zawieranych na rynku międzybankowym, jako efekt zwiększonej awersji banków do finansowania na dłuższe terminy zapadalności.
Spadek znaczenia rynku lokat międzybankowych utrzymywał się także w okresie pokryzysowym. Przyczyn tej sytuacji upatrywać można nie tylko we wzroście ryzyka kredytowego, ale również w zmianach regulacyjno-prawnych oraz modyfikacji wykorzystywanych przez banki modeli finansowania działalności bankowej. Można ocenić, że po części za sytuację tę odpowiada także postawa banków centralnych, których priorytetem w okresie napięć na rynkach finansowych nie było wsparcie aktywności banków na rynku międzybankowym.
W rezultacie zmiany, które zapoczątkowane zostały kryzysem zaufania pomiędzy uczestnikami rynku, okazały się długotrwałe w skutkach. Rynki niezabezpieczonych lokat międzybankowych, zarówno w Polsce, jak i strefie euro, nie odzyskały roli, jaką pełniły przed wybuchem globalnego kryzysu finansowego.
Downloads
Bibliografia
Ayadi R., Arbak E., de Groen W.P., 2011, Business Models in European Banking. A pre-and post-crisis screening, Centre for European Policy Studies, Brussels.
Beyer A., Coeure B., Mendicino C., 2017, Foreward – The Crisis Ten Years After: Lessons Learnt for Monetary and Financial Research, „Economics and Statistics”, No. 494–496.
Brousseau V., Chailloux A., Durré A., 2013, Fixing the Fixings: What Road to a More Representative Money Market Benchmark?, „IMF Working Paper”, No. 13/131.
Craig B.R., Fecht F., Tümer-Alkan G., 2015, The role of interbank relationship and liquidity needs, „Journal of Banking & Finance”, No. 53.
ECB, 2010, The ECB’s response to the financial crisis, „ECB Monthly Bulletin”, October.
ECB, 2015, Euro money market survey, September, https://www.ecb.europa.eu/stats/financial_markets_and_interest_rates/money_market/html/index.en.html [dostęp: 02.01.2018].
ECB, dane nt. aktywów pozostałych monetarnych instytucji strefy euro, http://sdw.ecb.europa.eu, dostęp: 28.01.2018.
Egorov A., Kovalenko O., 2013, Structural features and interest-rate dynamics of Russia’s Interbank lending market, „BOFIT Discussion Paper”, No. 23.
Federal law of the Russian Federation, 2008, About additional measures for support of financial system of the Russian Federation, No. 173-FZ, art. 3, October.
Fidrmuc J., Süß P.J., 2009, The outbreak of the Russian Banking Crisis, „Munich Discussion Paper”, Ludwig-Maximilians Universität München, No. 16.
Frutos J.C., Garcia-de-Andoain C., Heider F., Papsdorf P., 2016, Stressed interbank markets: evidence from the European financial and sovereign debt crisis, „ECB Working Paper Series”. No 1925/June.
Gradoń W., 2013, Propozycje zmian wyznaczania stóp rynku międzybankowego określających rzeczywistą cenę pieniądza, „Studia Ekonomiczne”, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, nr 173.
Hahm J-H., Shim H.S., Shim K., 2013, Non-Core Bank Liabilities and Financial Vulnerability, „Journal of Money. Credit and Banking”, Vol. 45/August, The Ohio State University.
Hauck A., Neyer U., 2010, The euro area interbank market and the liquidity management of the eurosystem in the financial crisis, „DICE discussion paper”, No. 9/2010.
Huang R., Ratnovski L., 2011, The dark side of bank wholesale funding, „Journal of Financial Intermediation”, Vol. 20, No. 2.
Kochaniak K., 2010, Płynność sektora bankowego w Polsce i znaczenie norm nadzorczych, „Annales Universitatis
Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia”, Vol. XLIV, 2. Sectio H.
Maciaszczyk M., 2018, Znikający rynek stawek WIBOR. Efekt zmian regulacyjnych dla wyceny stóp rynku międzybankowego w Polsce, „Bank i Kredyt”, nr 49(3).
Martel M., van Rixtel A., Gonzáles Mota E., 2012, Business models of international banks in the wake of the 2007–2009 global financial crisis, Banco de España Estabilidad Financiera, No. 22.
Mielus P., 2016, Dylematy reformy indeksów rynku finansowego, „Gospodarka Narodowa”, nr 4(284).
Mielus P., Mironczuk T., 2015, Structure of the cost of deposits in selected EU countries, „Bezpieczny Bank”, nr 3(60).
NBP, 2008, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2007 roku, Warszawa.
NBP, 2009a, Instrumenty polityki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego w 2008 roku. Płynność sektora bankowego, Warszawa.
NBP, 2009b, Polska wobec światowego kryzysu gospodarczego, Warszawa.
NBP, 2010a, Raport roczny 2009 – Płynność sektora bankowego. Instrumenty polityki pieniężnej NBP, Warszawa.
NBP, 2010b, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2008 roku, Warszawa.
NBP, 2012, System operacyjny polityki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego w latach 2008–2012, Warszawa.
NBP, 2016, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2015 roku, Warszawa.
NBP, 2017, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2016 roku, Warszawa.
NBP, 2018, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2017 roku, Warszawa.
NBP(a), dane nt. bilansu zagregowanego pozostałych monetarnych instytucji finansowych, https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/zagregowany.html [dostęp: 29.01.2018].
NBP (b), dane nt. wolumenu obrotu na rynku POLONIA, http://www.nbp.pl [dostęp: 28.01.2018].
Niedziółka P., 2012, Perspektywy wdrożenia międzynarodowych norm płynności dla banków, „Finanse: czasopismo Komitetu Nauk o Finansach PAN”, nr 1(5).
Orechwa-Maliszewska E., 2013, Źródła finansowania banków w Polsce – wybrane problemy, „Zarządzanie i Finanse” nr 2/1.
Panfil P., 2013, Polityka Europejskiego Banku Centralnego w dobie kryzysu, „Acta Universitatis Brunensis”, Brno, Iuridica no 442.
Płuciennik P., 2015, Wpływ światowego kryzysu gospodarczego na sytuację w polskim sektorze bankowym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 862, „Finanse, Rynki Finansowe i Ubezpieczenia” nr 75.
Płuciennik P., Kliber A., Kliber P., Paluszak G., Piwnicka M., 2013, Wpływ światowego kryzysu gospodarczego 2007–2009 na rynek międzybankowy w Polsce, „Materiały i Studia”, nr 288, Warszawa.
Pronobis M., 2013, Czy Europejski Bank Centralny uratuje strefę euro?, „Analiza Natolińska”, Centrum Europejskie Natolin, nr 9(68).
Rixtel A., Gasperini G., 2013, Financial crises and bank funding: recent experience in the euro area, „BIS Working Papers”, No. 406, Bank for International Settlements.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012.
Sławiński A., Chmielewska A., 2017, Zrozumieć rynki finansowe, Warszawa.
Szpunar P., 2003, Międzybankowy rynek pieniężny [w:] B. Pietrzak, Z. Polański, B. Woźniak (red.), System finansowy w Polsce, Warszawa.
The Central Bank of the Russian Federation, 2009, Banking supervision report 2008.
The Central Bank of the Russian Federation, 2010a, Annual 2009 Report.
The Central Bank of the Russian Federation, 2010b, Banking supervision report 2009.
Thomson Reuters(a), dane nt. obrotów na rynku EONIA [dostęp: 28.01.2018].
Thomson Reuters(b), dane nt. kształtowania się stawek EURIBOR3M, OIS 3M(EONIA), WIBOR3M, OIS3M (POLONIA) [dostęp: 29.01.2018].
Wyciślak S., 2012, Efekt zarażania w mechanizmie rozprzestrzeniania się kryzysu, „Ekonomista”, nr 2.
Zajdler M., 2013, Kryzys na rynkach finansowych i jego skutki dla płynności polskiego sektora bankowego w latach 2007–2010, „Bezpieczny Bank”, nr 2–3(51-52).