Konflikt interesów przy realizacji celu publicznego w instytucji wywłaszczenia nieruchomości
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2021.9.03Słowa kluczowe:
interes prywatny, interes publiczny, cel publiczny, prawo własnościAbstrakt
Konflikty wartości, jakie towarzyszą ludzkości od zarania powstawania organizacji społecznych, bardziej lub mniej sformalizowanych, są przyczyną nie tylko wielu sporów, zwłaszcza wojen i rewolucji, ale także rozważań filozoficznych czy prawnych nad możliwymi sposobami ich rozwiązania. Niewątpliwie jeden z obszarów takich sporów znajduje się na granicy pomiędzy interesem publicznym a interesem prywatnym w kontekście kwestii wywłaszczenia na cele publiczne. Zatem celem niniejszego artykułu będzie zdefiniowanie tych pojęć z punktu widzenia piśmiennictwa, orzecznictwa i ustawodawstwa.
Aspektem możliwego konfliktu interesów jest uprawnienie i jednocześnie obowiązek władzy publicznej do zaspokajania potrzeb ogólnospołecznych, nawet kosztem naruszenia w jakiś sposób interesu jednostki. Budowa dróg, lotnisk czy obiektów sportowych wymaga pozyskiwania przez właściwe organy administracji publicznej terenów pod realizację celów publicznych. Drogą do realizacji tych celów jest stosowanie w praktyce instytucji wywłaszczenia, która powoduje konflikt interesu publicznego z interesem indywidualnym.
Downloads
Bibliografia
Boć J., 2009, Z refleksji nad dobrem wspólnym [w:] J. Boć, A. Chajbowicz (red.), Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, Wrocław.
Bodenheimer E., 1962, Prolegomena to a Theory of the Public Interest [w:] C.J. Friedrich (ed.), The Public Interest, New York.
Borkowski A., 1994, Interes Publiczny a partnerstwo publiczno-prawne, Bibliotekacyfrowa.pl//Content/40022/26Andrzej_Borkowski (dostęp: 21.07.2016).
Drozd E., Truszkiewicz Z., 1996, Gospodarka gruntami i wywłaszczenie nieruchomości, Poznań – Kluczbork.
Dudzik S., 1998, Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. Problematyka prawna, Kraków.
Izdebski H., 2013, Podstawy prawa publicznego [w:] Dziedziny prawa, dyscypliny i metody prawnicze, Warszawa.
Longchamps F., 1936, Osobiste świadczenia wojenne, Lwów.
Malarewicz-Jakubów A., 2014, Klauzule generalne i zasady słuszności, „Białostockie Studia Prawnicze”, Białystok.
Modliński E., 1932, Pojęcie interesu publicznego w prawie administracyjnym, Warszawa.
Sierpowska I., 2016, Wywłaszczeniowe postępowanie administracyjne. Wybrane zagadnienia, „Acta UniversitatisWratislaviensis” nr LXXVI, Warszawa.
Stawicki M., Konflikt interesu publicznego z prywatnym na tle instytucji wywłaszczenia nieruchomości, www.annalesonline.uni.lodz.pl/archiwum/.../2012_ _stawecki_221_229.pdf.
Szewczyk M., 2012 [w:] Z. Leoński, M. Szewczyk, M. Kruś, Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa.
Wróbel A., 2000, Interes publiczny w postępowaniu administracyjnym [w:] Administracja publiczna u progu XXI wieku. Prace dedykowane prof. zw. dr hab. Janowi Szreniawskiemu z okazji jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, Przemyśl.
Wyrzykowski M., 1986, Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa.
Zdyb M., 1991, Prawny interes jednostki w sferze materialnego prawa administracyjnego, „Studium teoretyczno-prawne”, Lublin.
Zieliński M., 2002, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, „Warszawa.
Zimmermann M., 1939, Polskie prawo wywłaszczeniowe, Lwów.
Orzecznictwo
Wyrok TSUE z dnia 14 maja 1975 r., sprawa J. NoldKohlenundBaustoffgroßhandlung przeciwko RuhrkohleAktiengesellschaft, skarga 4/73.
Wyrok TSUE z dnia 10 lipca 2003 r., sprawa BookerAquaculturLtd (C-20/00) and Hydro Sea food GSP Ltd (C-64/00) v. The Scottish Ministers, skarga C-20/00, C-64/00.
Wyrok TSUE z dnia 3 września 2008 r., sprawa P, Yassin Abdullah Kadi i Al. Barakaat International Foundation przeciwko Radzie Europejskiej i Komisja Wspólnot Europejskich skarga C-402/05 P, C-415/05.
Wyrok TSUE z dnia 5 maja 2011 r., sprawa HauptzollamtKoblenz przeciwko Kurt und Thomas Etling in GbR i Hauptzollmat Oldenburg przeciwko The odorAissen i Hermann Rohaan, skarga C 230/09, C-231/09.
Wyrok TSUE z dnia 16 listopada 2011 r., sprawa P. Bank Melli Iran przeciwko Rada Unii Europejskiej, skarga C-548/09.
Wyrok ETPCz z 13 czerwca 1979 r. w sprawie Marckx v. Belgia, skarga nr 6833/74, seria A 31.
Wyrok ETPCz z dnia 23 lipca 1968 r. w sprawie BelgianLinguistic skargi nr 1474/62, 1677/62, 1769/63, 1994/63, 2126/64.
Wyrok ETPCz z dnia 23 września 1982 r. w sprawie Sporrong i Lönnroth v. Szwecja, A 52, skarga nr 7151/75 i 7152/75A.
Wyrok ETPCz z dnia 21 lutego 1986 r. w sprawie James and Others przeciwko Wielkiej Brytanii, § 45, skarga nr 8793/73, seria A.
Wyrok ETPCz z dnia 21 lutego 1986 r. w sprawie James and Others przeciwko Wielkiej Brytanii, § 45, skarga nr 8793/73, series A. 1297.
Wyrok ETPCz z dnia 24 października 1986 r. w sprawie Agosi v. Wielka Brytania, skarga nr 9118/80, seria A 108.
Wyrok ETPCz z dnia 21 lutego 1990 r. w sprawie Hakansson i Sturesson v. Szwecja, seria A, nr 171.
WyrokETPCz z dnia 23 marca 1995 r. w sprawie Loizidou v. Turcja, skarga 15318/89, ECHR, seria A, nr 310.
Wyrok ETPCz z dnia 23 kwietnia 1996 r., w sprawie Phocas v. Francja, RJD 1996-IV, § 81.
Wyrok ETPCz z dnia 23 października 1997 r. w sprawie National&ProvincialBuildingSociety v. Wielka Brytania 23 października 1997r., RJD 1997-VII.
Wyrok ETPCz z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie Broniowski v. Polska, skarga 31443/96.
Wyrok TK z dnia 26 kwietnia 1995 r., K 11/94, OTKZU 1995 r., cz. I, poz. 12.
Wyrok TK z dnia 25 lutego 1999 r., K 23/98.
Wyrok TK z dnia 12 stycznia 2000 r., P. 11/98, OTK 2000, nr 1 poz. 3.
Wyrok TK z dnia 10 października 2001 r., K 28/01, OTK ZU 2001/7, poz. 212.
Wyrok TK z dnia 20 stycznia 2002 r., K 39/00, OTK – A 2002, nr 1, poz. 4.
Wyrok TK z dnia 14 czerwca 2004 r., SK 21/03, OTK – A 2004/6, poz. 56.
Wyrok TK z dnia 20 marca 2006 r., K 17/05, OTK – A 2006, nr 3, poz. 30.
Wyrok NSA w Warszawie z dnia 28 sierpnia 1992 r., sygn. akt III SA 1154/92, OSP 1994, nr 4, poz. 70.
Wyrok SN w Warszawie z dnia 23 stycznia 2002 r., II Cz 139/09, Lex nr 54446.
Akty prawne
Protokół Dodatkowy nr 1 do Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 20 marca 1952 r., Paryż (Dz. U. 1995 r., Nr 36, poz. 175).
Karta Praw Podstawowych z dnia 7 grudnia 2000 r. (Dz. Urz. UE 2012C 326.O1, s. 391).
Konstytucja Rzeczypospolitej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1709).
Traktat Karty Energetycznej z dnia 17 grudnia 1994 r. (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 105, poz. 985).