O histerycznej naturze Róży Żabczyńskiej
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2021.10.02Słowa kluczowe:
psychoanaliza, diagnoza psychoanalityczna, struktura osobowości, postacie literackie, literaturoznawstwo, Nancy McWilliamsAbstrakt
Artykuł stanowi próbę zastosowania psychoanalitycznej metody diagnostycznej stworzonej przez Nancy McWilliams wobec postaci fikcyjnej – Róży Żabczyńskiej, bohaterki książki Marii Kuncewiczowej Cudzoziemka. W pierwszej części publikacji zebrane zostały ogólne rozważania na temat tradycji badań psychologicznych nad tekstem literackim oraz zastosowania klasycznej wiedzy psychoanalitycznej w literaturoznawstwie. Następnie przeprowadzona została analiza wykorzystania literatury w praktyce psychologicznej. Przedstawiono również potencjał interakcji między dwoma dziedzinami nauki: psychologią i literaturą. Stworzono także studium przypadku protagonistki: Róży Żabczyńskiej przy zastosowaniu psychoanalitycznej metody diagnostycznej. Konkluzja artykułu wskazuje na zasadność zastosowania danego narzędzia psychoanalitycznego do diagnozy postaci literackich.
Downloads
Bibliografia
Beleval Y., 1981, Psychoanaliza, literatura, krytyka, „Pamiętnik Literacki”, nr 4 (72).
Chowaniec U., 2014, Histeria [w:] M. Rudaś-Grodzka (red.), Encyklopedia Gender, Warszawa.
Crews F., 1981, Czy literaturę można poddawać psychoanalizie?, „Ruch Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej”, nr 4 (72).
Danek D., 2002, Co nam zostało z psychoanalizy? [w:] W. Bolecki, R. Nycz (red.), Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, Warszawa.
Drażyńska M., 2009, Poezja w służbie teorii? Psychoanaliza a literatura, „Podteksty”, nr 3 (17).
Dudek B., 2003, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Gdańsk.
Dybel P., 2006, Zagadka drugiej płci. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i feminizmie, Kraków.
Felski R., 2016, Literatura w użyciu, przeł. J. Borkowska i in., Poznań.
Fiała E., 1991, Modele freudowskiej metody badania dzieła literackiego, Lublin.
Freud S., 2009, Histeria i lęk, Warszawa.
Grzegołowska-Klarkowska H., 1986, Mechanizmy obronne osobowości, Warszawa.
Iwasiów I., 1999, Przeniesienia [w:] C. Dziekanowski (red.), Psychologia literatury. Zaproszenie do interpretacji, Warszawa.
Józefik B., 2016, Koncepcje systemowe i ich znaczenie dla psychologii klinicznej [w:] L. Cierpiałkowska, H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna, Warszawa.
Kazimierczyk B., 1977, Dyliżans księżycowy. Opowieść o twórczości Marii Kuncewiczowej, Warszawa.
Kuncewiczowa M., 1987, Cudzoziemka, Warszawa.
Lubański M., 2008, „Krytyka literacka i psychoanaliza, Warszawa.
Małyszek T., 2002, Romans Freuda i Gradivy. Rozważania o psychoanalizie, Wrocław.
Marti M.P., 2018, Zygmunt Freud, Warszawa.
McWilliams N., 2009, Diagnoza psychologiczna, Gdańsk.
Mitosek Z., 1983, Teorie badań literackich, Warszawa.
Starowieyska-Morstinowa Z., 1936, Z beletrystyki, „Przegląd Powszechny”, nr 2.
Wieliczko-Paluch K., 2017, „…jak z śmiertelną chorobą”. Analiza wybranych wątków psychoanalitycznych w twórczości Stanisława Piętaka [w:] J. Osiński, A. Szwagrzyk-Dalasińska, P. Tański (red.), Kultura wobec nieświadomego. Studia (post)psychoanalityczne, Toruń.
Woźniak J., 2016, Recenzja: Rita Felski, Literatura w użyciu, przeł. Joanna Borkowska i in., Poznań.
Wójcik W., 1988, W stronę Kuncewiczowej… Studia i szkice, Katowice.
Żak S., 1970, O kompozycji „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej, „Ruch Literacki”, t. I.