„Na szczęście spotkałem Hanię”. Wizerunek Anny w Dziennikach Jarosława Iwaszkiewicza

Abstrakt

Artykuł poddaje analizie dzienniki Jarosława Iwaszkiewicza pod kątem wyłaniającego się z niego obrazu jego żony – Anny Iwaszkiewiczowej. Iwaszkiewiczowa – diarystka, tłumaczka i krytyczka literacka – przez cały okres małżeństwa żyła w cieniu męża, co było jednym z czynników przyczyniających się do jej poczucia improduktywizmu w dziedzinie twórczości artystycznej i nieużyteczności własnego życia. Analiza prywatnych zapisków Iwaszkiewicza, tworzonych przez niego w latach 1911–1980, jako autonomicznego źródła informacji służy z jednej strony uzupełnieniu obrazu małżeństwa Iwaszkiewiczów, a z drugiej – polemice z jego idealizacją w literaturze przedmiotowej, w której przedstawiane jest ono przede wszystkim jako porozumienie duchowe (Mitzner 1998). Artykuł ukazuje w zsyntezowanej formie dwa oddzielne i skontrastowane ze sobą wizerunki Iwaszkiewiczowej, ukazując przyczyny tego rozróżnienia i jego skutki. Rekonstruuje przełomowe momenty zarówno jego życia prywatnego, jak i sytuacji historycznej, weryfikując kreślony przez Iwaszkiewicza obraz i odnosząc go do rzeczywistości pozatekstowej. Analiza obrazu Anny Iwaszkiewiczowej stanowi zarówno ważny przyczynek do biografii pisarza, jak i może być wstępem do rekonstrukcji życia oraz zaangażowania artystycznego samej Iwaszkiewiczowej.