Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweWybrane instrumenty ochrony praw konsumenta w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2020.7.06Słowa kluczowe:
konsument, ochrona konsumenta, prawo konsumenckie, polityka konsumenckaAbstrakt
Ochrona konsumenta we współczesnym świecie odgrywa istotną role, zwłaszcza w krajach gospodarki rynkowej. Konsument powinien być chroniony, gdyż relacje rynkowe między nim a przedsiębiorstwem są dość nierówne pod względem ekonomicznym, organizacyjnym czy informacyjnym. W artykule zostały przedstawione definicje konsumenta i geneza polityki konsumenckiej. W kontekście instytucjonalnym wymieniono instytucje poszczególnych podmiotów ochrony praw konsumenta oraz szczegółowo omówiono działalność Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz powiatowych i miejskich rzeczników konsumentów. W publikacji zawarto obowiązki informacyjne przedsiębiorcy wynikające z art. 8 i 12 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 287 z pózn. zm.).
Downloads
Bibliografia
Akty prawne:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 875 z późn. zm.).
Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 39/248 z dnia 9 kwietnia 1985r. Wytyczne, rozdz. III.
Dyrektywa Rady 85/577/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa (Dz. Urz. WE L 372, 31/12/1985 P. 0031 – 0033).
Dyrektywa Rady 90/314/EWG z dnia 13 czerwca 1990 r. (Dz. Urz. WE L 158, 23/06/1990 P. 0059 – 0064).
Traktat z Masstricht 11 grudnia 1991 r., https://europa.eu/european-union/sites/europaeu/files/docs/body/treaty_on_european_union_en.pdf [dostęp: 5.12.2019].
Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 805 z późn. zm.).
Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L 095, 21/04/1993 P. 0029 – 0034).
Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 1995 r. w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży rzeczy ruchomych z udziałem konsumentów (Dz. U. Nr 64, poz. 328).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. o ochronie konsumentów w umowach zawieranych na odległość (Dz. Urz. UE L 144, 04/06/1997 P. 0019 – 0027).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 568 z późn. zm.).
Traktat z Amsterdamu 2 października 1997 r., https://europa.eu/european-union/sites/europaeu/files/docs/body/treaty_of_amsterdam_en.pdf [dostęp: 5.12.2019].
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 511 z późn. zm.).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 99/44/WE z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (Dz. Urz. UE L 171, 07/07/1999 P. 0012– 0016).
Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 280 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 2 marca 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1225 z późn. zm.), Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/31/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. (Dz. Urz. L 178, 17/07/2000 P. 0001 – 0016).
Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1668 z późn, zm.).
Ustawa z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1341 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczna elektroniczną (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 344 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 155).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/65/WE z dnia 23 września 2002 r. dotyczącej sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość (Dz. Urz. UE L 271, 09/10/2002 P. 0016 – 0024).
Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. Nr 197, poz. 1661 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1871 z późn. zm.).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. (Dz. Urz. UEL 133/66, 22.5.2008).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/122/WE z dnia 14 stycznia 2009 r. (Dz. Urz. UE L 33/10, 3.2.2009 PL).
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1083 z pózń. zm.).
Ustawa z dnia 19 września 2011 r. o timeshare (Dz. U. Nr 230, poz. 1370).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 listopada 2011 r. w sprawie praw konsumentów (Dz. Urz. UE L Nr 304/64).
Komunikat Komisji Europejski program na rzecz konsumentów – Zwiększanie zaufania i pobudzanie wzrostu gospodarczego przyjęty przez Radę UE 11 października 2012 r.
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 287 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 16 lutego 2017 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1076 z późn. zm.).
Orzecznictwo:
Wyrok TK z 21 kwietnia 2004 r., sygn. akt K 33/03, https://trybunal.gov.pl/uploads/media/SiM_L_PL_calosc.pdf [dostęp: 5.12.2019].
Wyrok SA z 2 kwietnia 2009 r., sygn. akt VIA Ca 1209/08, https://www.waw.sa.gov.pl/container/Orzeczenia//2008//pdf//VI%20ACa%201209.08%20wyrok%20i%20uzasad..pdf [dostęp: 5.12.2019].
Wyrok SN z 29 listopada 2013 r., sygn. akt I CSK 87/13, LEX nr 1418874.
Opracowania:
Banasiński C., 2004, Standardy wspólnotowe w polskim prawie ochrony konsumenta, Warszawa.
Czarnecka M., 2017, Ekonomiczna analiza prawa ochrony konsumentów, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 321, Katowice.
Gnela B., 2006, Ochrona konsumenta usług finansowych, Kraków.
Habryn-Motawska E., 2010, Niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, Warszawa.
Harasim J., Niczyporuk A., 2017, Zagrożenia interesów konsumenta związane z korzystaniem z rachunku bankowego i sposoby ich ograniczania, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 339, Katowice.
Jurczyk Z., Majewska-Jurczyk B., 2015, Model ochrony konsumentów w Unii Europejskiej, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 380, Unia Europejska w 10 lat po największym rozszerzeniu, red. E. Pancer-Cybulska, E. Szostak, Wrocław.
Kowalski J., Ślusarczyk Z., 2006, Unia Europejska: proces integracji europejskiej i zarys problematyki instytucjonalno-prawnej, Warszawa – Poznań.
Łętowska E., 2004, Europejskie prawo umów konsumenckich, Warszawa.
Maliszewska-Nienartowicz J., 2003, Programy ochrony konsumenta w prawie Wspólnot Europejskich, „Studia Europejskie”, nr 4.
Mazuruk P., 2011, Ochrona praw konsumenta w Rzeczypospolitej Polskiej w odniesieniu do prawodawstwa Unii Europejskiej, „Studies & Proceedings ofPolish Association for Knowledge Management”, No. 51.
Mikłaszewicz P., 2008, Obowiązki informacyjne w umowach z udziałem konsumentów na tle prawa Unii Europejskiej, Warszawa.
Podrecki P., Uchańska J., Wiese K., Mroczek M., 2018, Prawa konsumentów w Unii Europejskiej. Praktyczny poradnik dla przedsiębiorców, Warszawa.
Perkowski I., 2002, Integracja europejska. Wprowadzenie, Warszawa 2002.
Rogacka-Łukasik A., 2015, Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy wobec konsumenta w umowach zawieranych w nietypowych okolicznościach w świetle nowego prawa konsumenckiego, „Roczniki Administracji i Prawa”, nr XV(2).
Stawicka A., 2018, Ochrona praw konsumentów w Polsce i w wybranych krajach. Opracowania tematyczne OT-668, Kancelaria Senatu, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji, Warszawa.
Streżynska A., 2000, Ochrona konsumentów w Unii Europejskiej i Polsce, Seria: „Samorząd Terytorialny wobec Integracji Europejskiej”, z. 10, Warszawa.
Strużycki M., 2005, Ochrona Konkurencji i Konsumentów w Polsce i Unii Europejskiej (studia prawno-ekonomiczne), red. C. Banasiński, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Warszawa.
Traple E., du Vall M., 1998, Ochrona konsumenta, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2015, Polityka ochrony konkurencji i konsumentów, Warszawa.
Zając M., 2006, Polityka ochrony konsumenta w Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 734, Kraków.
Zioło M., 2013, Praktyka ochrony konsumentów na przykładzie Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Rzeszowie, „Polityka i Społeczeństwo”, nr 4 (11).
Żuławska C., 2002, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. 1, red. G. Bieniek, wyd. 4, Warszawa.
Źródła internetowe:
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta, Sprawozdanie z działalności UOKiK-2018 rok [dostęp: 5.12.2019].
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Działania powiatowych i miejskich rzeczników konsumentów w roku 2018, Warszawa 2019 [https://www.uokik.gov.pl/rzecznicy.php [dostęp: 5.12.2019].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Progress
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
