Polyphony of memory in the report story Miedzianka. Historia znikania by Filip Springer
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2021.10.05Keywords:
Filip Springer, Miedzianka, memory, postmemory, German-Polish relationsAbstract
This study is devoted to the description of various approaches to memory based on Filip Springer’s report Miedzianka. The history of disappearing and is a part of the bachelor’s thesis in the field of Polish philology (under preparation). The scope of the research concerns issues related to the types of memory and the history of German-Polish relations. Springer’s work selected for analysis presents social changes taking place in Lower Silesia as a result of World War II and the subsequent repatriation of the population. However, it is a universal story about the workings of great history. Based on journalistic research conducted in the field, the reporter creates a polyphony of memory of the German and Polish population. Springer shows that events influence individual memories and collective perceptions. The polyphony of remembering influences German-Polish relations, and complicates them. At the same time, it leads to an identity conflict between the nations. The main reason is the phenomenon of generalization, which is opposed by the reporter in the work.
Downloads
References
Assmann A., 2013, Między historią a pamięcią. Antologia [w:] M. Saryusz-Wolska (red.), Między historią a pamięcią, Warszawa.
Benedyktowicz Z., Czaja D., 2003, O pamięci i jej zagrożeniach. Z Ryszardem Kapuścińskim, „Pamięć i zapominanie. Konteksty: Polska Sztuka Ludowa: antropologia kultury, etnografia, sztuka”, nr 3-4 (262–263), Warszawa.
Bloch N., 2013, Między terenem a tekstem, czyli o siedmiu grzechach głównych w tworzeniu narracji o światach innych ludzi [w:] N. Bloch, A.W. Brzezińska (red.), B. Warkocki, M. Wosińska (współpr.), Sztutowo/Stutthof. Gdzieś pomiędzy plażą a obozem, Warszawa.
Browarny W., Rybicka E., Lisak-Gębawa D. (red.), 2015, Centra-peryferie w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków.
Burzyńska A., Markowski M., 2007, Teorie literatury XX wieku: podręcznik, Warszawa.
Chojnowski Z., Rybicka E. (red.), 2017, Regionalizm literacki: historia i pamięć, Kraków.
Czermińska M., 2000, Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków.
Czermińska M., 2011, O dwuznaczności sytuacji ofiary [w:] R. Nycz (red.), Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, Kraków.
Dargiewicz A., 2015, Reporter jako podmiot sprawczy w procesie rekonstrukcji i ocalania pamięci. „Śród żywych duchów” Małgorzaty Szejnert [w:] E. Graczyk, M. Graban-Pomirska, M. Horodecka, M. Żółkoś (red.), Białe maski/Szare twarze. Ciało, pamięć, performatywność w perspektywie postzależnościowej, t. V, Kraków.
Darska B., 2014, Pamięć codzienności, codzienność pamiętania. Szkice o reportażu polskim XXI wieku, Gdańsk.
Górski K., 1998., Prawda w historii, Toruń.
Hirsch M., 1997, Family Frames. Photography, Narrative and Postmemory, Cambridge.
Kalinowski D., Mikołajczak M., Kuik-Kalinowska A. (red.), 2014, Geografia wyobrażona regionu: literackie figury przestrzeni, Kraków.
Kapuściński R., 2013, Autoportret reportera, Kraków.
Karwowska B., 2013, Powojenny Inny polsko-niemieckiego pogranicza oczami kobiet. Powojenne migracje opowiedziane po końcu PRL [w:] H. Hosk, E. Kraskowska (red.), (P)o zaborach, (P)o wojnie, (P)o PRL. Polski dyskurs postzależnościowy dawniej i dziś, Kraków.
Kledzik E., Michalski M., Praczyk M. (red.), 2018, „Ziemie Odzyskane”. W poszukiwaniu nowych narracji, Poznań.
Kudela-Świątek W., 2011, Historyk na rozstaju dróg badawczych. Interdyscyplinarny charakter współczesnej oral history [w:] P. Plichta (red.), Przeszłość we współczesnej narracji kulturowej. Studia i szkice kulturoznawcze, t. 2, Kraków.
Lipski J.J., 1996, „Powiedzieć sobie wszystko…”. Eseje o sąsiedztwie polsko-niemieckim, Gliwice-Warszawa.
Majchrowski Z., Owczarski W., 2011, Wojna i postpamięć, Gdańsk.
Markowski M.P., 2006, O reprezentacji [w:] M.P. Markowski, R. Nycz (red.), Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, Kraków.
Masłowska D., 2018, Inni ludzie, Kraków.
Milewska M., 2018, Latawiec z betonu, Kraków.
Ricoeur P., 2000, Pamięć, historia, zapomnienie, Kraków.
Rydz A., 2010, Pamięć autobiograficzna jako kategoria w badaniach literackich [w:] R. Nycz, W. Miodunk, T. Kunz (red.), Polonistyka bez granic: IV Kongres Polonistyki Zagranicznej, Uniwersytet Jagielloński, 9–11 października 2008 r. t. 1, Wiedza o literaturze i kulturze, Kraków.
Saryusz-Wolska M. (red.), 2009, Pamięć zbiorowa i kulturowa: współczesna perspektywa niemiecka, Kraków.
Sawicka-Mierzyńska K., 2017, „Każda rodzina potrzebuje swojego imienia oraz swojej pamięci” – pamięć i zapominanie w literackim obrazie Hajnówki na przykładzie prozy Michała Androsiuka [w:] Z. Chojnowski, E. Rybicka (red.), Regionalizm literacki: historia i pamięć, Kraków.
Springer F., 2017, Miedzianka. Historia znikania, Wołowiec.
Taborska K., 2014, Literatura miejsc niemiecko-polskich po roku 1989. Polonocentryczne strategie geografii wyobrażonej [w:] D. Kalinowski, A. Kuik-Kalinowska, M. Mikołajczak, (red.), Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni, Kraków.
Torańska T., 2007, Są, Warszawa.
Traba R., 2009, Przeszłość w teraźniejszość. Polskie spory o historię na początku XXI wieku, Poznań.
Traba R., 2015, Polska i niemiecka kultura pamięci [w:] Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego, t. 1, Wrocław.
Traba R., Hahn H.H. (red.), 2015, Polsko-niemieckie miejsca pamięci. Wspólne/Oddzielne, t. 1–2, Warszawa.
Wańkowicz M., 1972, Karafka LaFontaine’a, t.1, Kraków.
Winter J. M., 2014, O milczeniu [w:] K. Kończak K. (red.), (Kon)teksty pamięci. Antologia, Warszawa.
Wolny-Zmorzyński K., 1999, Teoria literatury. Zarys problematyki, Rzeszów.
Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Pokora-Ignatowicz K. (red.), 2008, Źródła informacji dla dziennikarza, Warszawa.
Wrzesiński W., 2002, Polacy-Niemcy. Stereotypy [w:] S. Sierpowski (red.), Polska na tle procesów rozwojowych Europy w XX wieku, Poznań.
Zabierowski S., 2016, Wojna i pamięć, Katowice.
Zawadzka D., Mikołajczak M., Sawicka-Mierzyńska K. (red.), 2016, Region a tożsamości transgraniczne. Literatura. Miejsca. Translokacje, Kraków.
Źródła internetowe
Bierut J., 2011, Miedzianka – Filip Springer w Tajnych Kompletach, 02.12.2011, https://www.youtube.com/watch?v=QZzq5NNtxWE [dostęp: 9.04.2019].
Jarecka D., 2012, Nike 2012. Filip Springer: Z parasolem po łące w lewo, w prawo, 11.09.2012, http://wyborcza.pl/1,75410,12460905,Nike_2012__Filip_Springer__Z_parasolem_po_lace_w_lewo_.html [dostęp: 9.04.2019].
Madaliński A., 2018, Mistrzowie Współczesnego Reportażu: Filip Springer, 18.09.2018, https://www.youtube.com/watch?v=n7qm1rnFaQk [dostęp: 9.04.2019].
Nogaś M., Springer F., 2017, Miedzianka to miasteczko, które kiedyś zniknęło. Teraz znów zaczyna tętnić życiem, 03.09.2017, http://wyborcza.pl/10,82983,22318630,miedzianka-to-miasteczko-ktore-kiedys-zniknelo-teraz-znow.html [dostęp: 9.04.2019].
Nowak K., 2012, Filip Springer. Świat młodych, 16.09.2013, https://ninateka.pl/audio/filip-springer-swiat-mlodych [dostęp: 9.04.2019].
Piekarska M., 2011, Miedzianka – miasteczko, którego nie ma, 01.12.2011, http://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/7514953/Miedzianka—-miasteczko—ktorego-nie-ma [dostęp: 9.04.2019].
Piekarska M., 2012, Szukam skarbów. „Miedzianka. Historia znikania”, 12.04.2012, https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,11516238,szukam-skarbow-miedzianka-historia-znikania.html [dostęp: 9.04.2019].
Piekarska M., 2015, Miedzianka: nowe życie miasteczka, którego nie ma, 29.08.2015, http://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/8061094/Miedzianka-nowe-zycie-miasteczka-ktorego-nie-ma [dostęp: 9.04.2019].
Sowińska A., 2011, Przestrzenie trzeba przeżyć, 11.2011, https://www.dwutygodnik.com/artykul/4134-czytelnia-przestrzenie-trzeba-przezyc.html [dostęp: 9.04.2019].
Springer F., 2009, Dlaczego Miedzianka musiała zniknąć?, 07.10.2009, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/303896,1,dlaczego-miedzianka-musiala-zniknac.read [dostęp: 9.04.2019].
Turowska I., 2016, Warto rozmawiać, pytać słuchać… Filip Springer, 27.02.2016, https://www.youtube.com/watch?v=o6gdlFr0pTs [dostęp: 9.04.2019].