Academic Scientific JournalsMemoirs of Jan Schwarz (Szwarc) – pedagogue, psychologist, organizer of the State Higher School of Pedagogy in Gdańsk – as a source for professional biography
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2021.10.11Keywords:
education, schooling, pedagogy, biography, memories, archival sourcesAbstract
This text presents memoirs left by Jan Schwarz (1901–1988) and their value as sources on the career of the title character. Presented memoirs come from the collection of the museum department of the Pedagogical Regional Library in Gdansk. In his memoirs Schwarz describes mainly his work as an educator and psychologist beginning from 1920, when he was employed in a primary school in his hometown and finishing in the 1960s. During his career Schwarz participated in the organisation of the Psychotechnical Institute in Poznań. In addition, he was the founder and head of the State Pedagogical School in Toruń (established in 1937), which was supposed to educate highly qualified primary school teachers. During the war he conducted clandestine teaching, and after its end he was delegated by the Minister of Education to rebuild education in Gdansk, where he undertook the organization of the State Pedagogy – later transformed into the State Higher School of Education.
Downloads
References
Źródła
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Gdańsku:
Schwarz 1976, Z walk o oświatę w wyzwolonym Gdańsku. Wspomnienia Delegata Ministra Oświaty na miasto Gdańsk o pierwszych początkach szkolnictwa na Wybrzeżu, sygn. R 221,
Schwarz 1976b, W służbie upowszechniania oświaty na ziemi pomorskiej: 1920/1975, sygn. R 222, R 222/2,
Schwarz 1985, Wspomnienia biograficzne dr Jana Szwarca / dr Jana Schwarza/ spisane 28 X 1985 r., sygn. R 216.
Archiwum Uniwersytetu Gdańskiego:
Archiwum Uniwersytetu Gdańskiego, Teczka osobowa Jana Schwarza, sygn. 8001/35.
Źródła drukowane
Dekret z dnia 28 października 1947 roku o organizacji nauki i szkolnictwa wyższego (Dz. U. z 1947 r. Nr 66, poz. 415).
Publikacje
Andrzejewski M., 2006, Z dziejów Wyższej Szkoły Pedagogicznej (1946–1970) [w:] M. Andrzejewski, L. Mokrzycki, J.A. Włodarski (red.), Zarys dziejów Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Bień D., 2017, Kronika Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej za czas od chwili jej powstania do końca 1952 roku autorstwa Adama Dobrowolskiego, „Progess. Journal of Young Researchers”, nr 1.
Grzybowski R., 2002, Geneza wyższych szkół pedagogicznych i ich rozwój organizacyjny w latach 1946–1949, „Biuletyn Historii Wychowania”, nr 1/2,
Mazurek J., 2018, Kształcenie nauczycieli szkół powszechnych w II RP na przykładzie Państwowego Seminarium Nauczycielskiego im. T. Kościuszki w Ostrowcu Świętokrzyskim i losów jego absolwentów, „Rocznik Historyczny Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego”, R. 34,
Lamiell J., 2010, William Stern (1871–1938): A Brief Introduction to His Life and Works, Lengerich.
Łaszczyk J., 2012, Dziewięćdziesięciolecie Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, „Szkoła specjalna”.
Okoń W., 1993, Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa.
Sanojca K., 2014, Szkoła jako instytucja pracy. Pozycja prawna oraz problemy zawodowe nauczycieli szkół państwowych w Drugiej Rzeczypospolitej [w:] W. Mędrzecki, C. Leszczyńska (red.), Metamorfozy społeczne. Praca i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa,
Nowak Z. (red.), 2002, Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Suplement II, Gdańsk.
Widernik M., 1980, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Gdańsku w latach 1946-1970, [w:] M. Widernik i in., Uniwersytet Gdański i jego poprzedniczki, Gdańsk.
Wycech C., 1947, Praca oświatowa w kraju w czasie wojnie, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, nr 1.
Żabczyńska E., 1995, Maria Grzegorzewska. Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych, Warszawa.
Źródła internetowe
Encyklopedia PWN, hasło: Eduard Spranger – https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Spranger-Eduard;3978489.html [dostęp: 18.04.2021].
Gedanopedia, hasło: Szwarc Jan, https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=SZWARC_JAN [dostęp: 18.04.2021].
Historia szkoły w Łasinie, http://zsp-lasin.pl/?page_id=2189 [dostęp: 11.07.2021].
Jednodniówka wydana z okazji XXV-lecia V Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Gdańsku-Oliwie, http://www.dawnaoliwa.pl/bibloteczka/1970_jednodniowka.html#S17, [dostęp: 2021.04.18].
Złota Księga Politechniki Gdańskiej, hasło: Schwarz Jan, https://pg.edu.pl/zlota-ksiega/schwarz-jan [dostęp:18.04.2021].
