Academic Scientific JournalsAround cognitive dissonance and neutralization techniques – how offenders justify their actions
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2022.11.06Keywords:
offender, crime, psychology, criminology, behavior rationalizationAbstract
The aim of this article is to present the ways in which perpetrators of crimes justify and excuse their actions, reducing their sense of guilt and maintaining a positive self-image. The author describes the most well-known theories explaining the rationalization mechanisms, which refer both to the assumptions of psychologists (cognitive dissonance theory by Leon Festinger, dissociative practices by Albert Bandura), and researchers dealing with criminology and sociology of deviance (neutralization techniques by Gresham Sykes and David Matza).
Downloads
References
Aronson E., 2012, Człowiek – istota społeczna, Warszawa.
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., 1997, Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań.
Bandura A., 2007, Teoria społecznego uczenia się, Warszawa.
Błachut J., Gaberle A., Krajewski K., 2007, Kryminologia, Gdańsk.
Bojarski M. (red.), 2017, Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, Warszawa.
Budyn-Kulik M., 2019, Zasady wymiaru kary i środków karnych, w: Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa.
Duda M., 2016, Przestępstwa z nienawiści. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Olsztyn.
Gaberle A., 1993, Patologia społeczna, Warszawa.
Gordon M., 2014, Poczucie winy sprawców przestępstw, w: Psychologia i prawo. Między teorią a praktyką, red. E. Habzda-Siwek, J. Kabzińska, Sopot.
Kiersztyn A., 2008, Czy bieda czyni złodzieja? Związki między bezrobociem, ubóstwem a przestępczością, Warszawa.
Lelental S., 2017, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa.
Marszałek J., 2016, To nie moja wina... – obraz oskarżonego usprawiedliwiającego się w tekstach protokołów przesłuchań, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTM”, t. LXIII.
Ostrowska K., Wójcik D., 1986, Teorie kryminologiczne, Warszawa.
Piotrowski P., 2011, Rozbój. Uwarunkowania psychospołeczne, motywacja i racjonalność sprawców przestępstw, Warszawa.
Poznaniak W., 1982, Zaburzenia w uspołecznieniu u przestępców. Analiza niektórych mechanizmów psychologicznych, Poznań.
Siemaszko A., 1993, Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, Warszawa.
Sikorska A., 2016, Techniki neutralizacji przestępstw stosowane przez dilerów substancji psychoaktywnych - analiza wybranych przypadków, „Resocjalizacja Polska”, nr 12.
Sulikowski A., 2007, Wstęp do prawoznawstwa. Krótki kurs, Wałbrzych.
Sykes G.M., Matza D., 1957, Techniques of Neutralization: A Theory of Delinquency, „American Sociological Review”, Vol. 22, No. 6.
Wincław D., 2016, Obcy czy po prostu inny? Wybrane etyczne aspekty dehumanizacji, „Kultura i Wartości”, nr 19.
Wypler W., 2013, Samousprawiedliwianie zachowania a rozluźnienie standardów moralnych, w: Zewnętrzne i wewnętrzne aspekty bezpieczeństwa indywidualnego i zbiorowego, red. J. Lipińska-Lokś, G. Miłkowska, A. Napadło-Kuczera, Zielona Góra.
Zimbardo P., 2013, Efekt Lucyfera, Warszawa.
Zimbardo P., 2017, Psychologia i życie, Warszawa.
Zuber M.J., Greenberg E.W., Williams L.M., 2016, Różnorodne rozumienie niektórych przestępstw i ich kontekstu: kwantyfikacja technik neutralizacji, „Resocjalizacja Polska”, nr 11.
