Jan Paweł II wobec wojny w byłej Jugosławii: stanowisko papieża na podstawie analizy wybranych przemówień z czasów konfliktu
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2021.10.09Słowa kluczowe:
Jugosławia, wojna domowa, dialog ekumeniczny i międzyreligijny, Jan Paweł IIAbstrakt
Jan Paweł II przez niemal trzy dekady stał na czele Kościoła katolickiego. Dzięki zaangażowaniu w ówczesną politykę zapisał się jednak w historii nie tylko jako duchowy przywódca i głowa Stolicy Apostolskiej. Miał swój udział w rozwiązaniu wielu konfliktów, czego przykładem może być jego mediacja podczas trudnej sytuacji w rozpadającej się Jugosławii. Wielokrotnie apelował wówczas do międzynarodowej opinii publicznej, zwaśnionych stron, ale też wiernych i autorytetów religijnych o pokojowe rozwiązanie sporów. Stał się swoistym rzecznikiem ekumenicznego i międzyreligijnego dialogu, włączając do niego również wyznawców islamu. W artykule analizie zostaną poddane wybrane przemówienia Jana Pawła II z lat 1991–1995, wygłoszone w różnych okolicznościach w czasie pamiętnego konfliktu na Bałkanach. Ojciec Święty o sytuacji wspominał bowiem zarówno podczas audiencji generalnych, rozważań przed modlitwą Anioł Pański, w trakcie spotkań z korpusem dyplomatycznym, a nawet pielgrzymek zagranicznych do różnych krajów. Krytyczna analiza dyskursu, jako interdyscyplinarna metoda badań, umożliwi spojrzenie na komunikaty Jana Pawła II w szerszym kontekście społecznym i politycznym.
Downloads
Bibliografia
Babić M., 2012, Dramat tożsamości narodowej. Muzułmanie bośniaccy, [w:] M. Widy-Behiesse (red.), Islam w Europie. Bogactwo różnorodności czy źródło konfliktów?, Warszawa.
Bartoś T., 2008, Jan Paweł II. Analiza krytyczna, Warszawa.
Cywoniuk J., 2015, Wpływ dyplomacji watykańskiej na politykę światową – wybrane zagadnienia, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW”, nr 3.
Duszak A., 1988, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
Fairclough N., Duszak A. (red.), 2008, Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, Kraków.
Fairclough N., Wodak R., 1997, Critical discourse analysis [w:] T.A. van Dijk (ed.), Discourse Studies: A Multi-disciplinary Introduction, London.
Fastyn B., 2004, Jan Paweł II wobec konfliktu izraelsko-palestyńskiego, Warszawa.
Gianelli A., Tornielli A., 2006, Papieże a wojna. Od pierwszego światowego konfliktu do ataku na Irak, Kraków.
Górzna S., 2016a, Jan Paweł II wobec konfliktu zbrojnego na Bałkanach – dokumenty papieskie, Kraków.
Górzna S., 2016b, Zaangażowanie Jana Pawła II w rozwiązanie konfliktu zbrojnego na Bałkanach, Kraków.
Jawoszek A., 2014, Boszniacy: literackie narracje tożsamościowe po 1992 roku, Poznań.
Jelonek T., 2014, 104 pielgrzymki Jana Pawła II, Kraków.
Koral J., 2006, Koncepcja pokoju w orędziach Jana Pawła II, „Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej”, t. XIII.
Kulska J., 2019, Między sacrum a profanum. Rola czynnika religijnego w rozwiązywaniu konfliktów i budowaniu pokoju, Opole.
Ledwoń I., 2016, Konflikty etniczne i religijne w świetle teologicznego rozumienia religii i jej funkcji [w:] A. Szabaciuk, D. Wybranowski, R. Zenderowski (red.), Religia w konfliktach etnicznych we współczesnym świecie, t. 1.
Muś J., 2016, Religia w konfliktach na Bałkanach: krytyczne ujęcie procesu historycznego [w:] A. Szabaciuk, D. Wybranowski, R. Zenderowski (red.), Religia w konfliktach etnicznych we współczesnym świecie, t. 1.
Piekot T., 2006, Dyskurs polskich wiadomości prasowych, Kraków.
Sodano A., 2003, Pontyfikat Jana Pawła II w służbie pokoju. Portal Opoka, 11.04.2004, https://opoka.org.pl/biblioteka/I/IK/jp2_25lat_pokoj.html [dostęp: 12.11.2020].
Sowiński S., Zenderowski R., 2003, Europa drogą Kościoła. Jan Paweł II o Europie i europejskości, Wrocław, Warszawa, Kraków.
Synowiec A., 2013, W stronę analizy tekstu – wprowadzenie do teorii dyskursu, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej”, nr 65.
Van Dijk T.A. (red.), 2001, Dyskurs jako struktura i proces: praca zbiorowa, Warszawa.
Zenderowski R., 2011, Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej: między etnicyzacją religii a sakralizacją etnosu (narodu), Wrocław.