Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePoziom dostępności transportowej w małych miejscowościach w Polsce na przykładzie powiatu bydgoskiego. Płynące zagrożenia, możliwe rozwiązania
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2022.11.14Słowa kluczowe:
transport, wykluczenie, powiat bydgoski, PolskaAbstrakt
Obecnie coraz większy odsetek ludności małych miejscowości i wsi jest dotknięty zjawiskiem wykluczenia transportowego. Może to utrudniać pełne funkcjonowanie w społeczności. Jako przykład zróżnicowanej sytuacji transportowej przytoczono gminy wchodzące w skład powiatu bydgoskiego. Posłużył on do zobrazowania ogólnego stanu dostępności do komunikacji zbiorowej mieszkańców Polski. Wskazano negatywne skutki na płaszczyznach ekonomicznej, socjalnej, edukacyjnej oraz środowiskowej, które niesie ze sobą ograniczona dostępność. Następnie przybliżono działania mające poprawić obecną sytuację, m.in. doprecyzowanie prawa oraz skorzystanie z innowacji (tworzenie transportu na żądanie). Analiza przedstawiona w tekście pomogła wysnuć wnioski natury ogólnej dotyczące sytuacji transportowej w kraju.
Downloads
Bibliografia
Adonis T., 2021, Międzygminna linia Bydgoszcz – Solec Kujawski. Zasadna, ale nie ma pieniędzy,
Polskie Radio Pomorza i Kujaw, 10.02.2021, https://www.radiopik.pl/2,90978,miedzygminna-linia-bydgoszcz-solec-kujawski-zasa (dostęp: 10.03.2021).
Aładowicz K., 2014, Gminy będą bliżej Bydgoszczy. Ruszają autobusy podmiejskie, „Gazeta Wyborcza Bydgoszcz”, 26.04.2014, https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/1,48722,15858647,Gminy_beda_ blizej_Bydgoszczy_Ruszaja_autobusy_podmiejskie.html (dostęp: 13.03.2021).
Bembnista B., 2018, Bydgoszcz i Koronowo łączą siły w sprawie komunikacji podmiejskiej. Będą nowe połączenia, Metropolia Bydgoska, 29.10.2018, https://metropoliabydgoska.pl/bydgoszcz-i-koronowo-lacza-sily-w-sprawie-komunikacji-podmiejskiej-beda-nowe-polaczenia/ (dostęp: 12.03.2021).
Beyazit E., 2011, Evaluating social justice in transport: Lessons to be learned from the capability approach, „Transport Reviews”, Vol. 31, No. 1.
Biuletyn Informacji Publicznej. Starostwo Powiatowe w Bydgoszczy, https://bip.powiat.bydgoski.pl/?c=13 (dostęp: 10.09.2021).
Bobbe S., 2021, Niektórzy uczniowie nie mają jak dojechać do szkoły – wykluczenie komunikacyjne to ich rzeczywistość, „Gazeta Pomorska”, 3.09.2021, https://pomorska.pl/niektorzy-uczniowie-nie-maja-jak-dojechac-do-szkoly-wykluczenie-komunikacyjne-to-ich-rzeczywistosc/ar/c1-15783956?utm_source=facebook.com&utm_medium=gazeta-pomorska&utm_content=wiadomosci&utm_campaign=niektorzy-uczniowie-nie-maja-jak-dojechac-do-szkoly-wykluczenie-komunikacyjne-to-ich-rzeczywistosc&fbclid=IwAR09PmBJ_YPgK-aCfPzI6TT4MfINPTX_Bn_Wnb-5dMFfR9MloeF-kEcGrMMc (dostęp: 11.09.2021).
Bydgoski24, 2018, PKS zawiesił linię autobusową do Kotomierza. Trudniej jest dojechać do Bydgoszczy, http://www.bydgoski24.pl/Trudniej_jest_dojechac_do_Bydgoszczy,59764.html (dostęp: 10.03.2021).
Bydgoszcz Twoje Miasto, 2016, Rozkład Jazdy/linia 405, https://bydgoszcz.twoje-miasto.pl/rozklady/trasa/235/1/11571/_405 (dostęp: 14.03.2021).
Ciechański A., 2020, Bariery w przemieszczaniu się osób dorosłych na obszarach wykluczonych transportowo – przykład rejonu Komańczy, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, nr 23.
Dulak M., Jakubowski B., 2018, 6 pomysłów na walkę z wykluczeniem transportowym. Klub Jagielloński, 19.04.2018, https://klubjagiellonski.pl/2018/04/19/6-pomyslow-na-walke-z-wykluczeniem-transportowym/ (dostęp: 20.09.2021).
Dybalski J., 2019, Rząd przyjął „ustawę pekaesową”. Prawo pełne niespodzianek. Transport Publiczny, 8.05.2019, https://www.transport-publiczny.pl/mobile/rzad-przyjal-ustawe-pekaesowa-prawo-pelne-niespodzianek-61589.html (dostęp: 20.09.2021).
E-Podróżnik, 2021, Rozkład jazdy Koronowo – Bydgoszcz, https://www.e-podroznik.pl/public/searchingResultsVW.do?startCity=Koronowo&forward=url&tabToken=e978781af-95fa75d8e8a8ec363d8041b&toV=c%7C55087&endCity=Bydgoszcz&fromV=c%7C46996&tseVw=regularP (dostęp: 13.03.2021).
E-Podróżnik, 2021a, Rozkład jazdy Bydgoszcz – Nowa Wieś Wielka. (online) Dostępne na: https://www.e-podroznik.pl/public/searchingResultsVW.dostartCity=Bydgoszcz&forward=url&tabToken=fad90e489d99912e2a9f98a6633558c8&toV=c%7C101001&endCity=Nowa+Wie%C5%9B+Wielka&fromV=c%7C55087&tseVw=regularP (dostęp: 20.09.2021).
E-Podróżnik, 2021b, Rozkład jazdy Bydgoszcz – Solec Kujawski,https://www.e-podroznik.pl/public/searchingResultsVW.dostartCity=Bydgoszcz&forward=url&tabToken=92147705644f3abb79737adae067318e&toV=c%7C38021&endCity=Solec+Kujawski&fromV=c%7C55087&tseVw=regularP (dostęp: 11.03.2021).
Farsewicz P., 2019, Całoroczny autobus połączy Nową Wieś Wielką z Bydgoszczą, Transport Publiczny, 4.04.2019, https://www.transport-publiczny.pl/mobile/caloroczny-autobus-polaczy-nowa-wies-wielka-z-bydgoszcza -61351.html (dostęp: 10.03.2021).
Fiszer K., 2018, Transport na żądanie: Optymalizacja kosztów i poprawa oferty, Transport Publiczny, 19.10.2018, https://www.transport-publiczny.pl/mobile/transport-na-zadanie-optymalizacja-kosztow-i-poprawa-oferty-59910.html (dostęp: 20.09.2021).
GUS, Stan ludności w powiecie bydgoskim, dane za 2020 rok, Bank Danych Lokalnych, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica (dostęp: 10.09.2021).
Jakubowski B., 2019, Gaszenie pożaru benzyną. Rządowe projekty ustawy ws. wykluczenia transportowego, Klub Jagielloński, 28.03.2019, https://klubjagiellonski.pl/2019/03/28/gaszenie-pozaru-benzyna-rzadowe-projektyustaw-ws-wykluczenia-transportowego (dostęp: 20.09.2021).
Jamroż M., 2021, Autobus jak Uber. Czy transport na żądanie zmieni sposób podróżowania?, Gazeta Wyborcza Trójmiasto, 25.06.2021, https://www.bing.com/search?q=M.+Jamro%C5%BC%2C+Autobus+jak+Uber.+Czy+transport+na+%C5%BC%C4%85danie+zmieni+spos%C3%B3b+podr%C3%B3%C5%BCowania&cvid=5aa95146f32776dbd81cba6346faaae&aqs=edge..69i57.608j0j4&FORM=ANAB01&PC=ASTS (dostęp: 20.09.2021).
Jędrzejczyk A., 2019, Wykluczenie transportowe – strategie, metody, działania. Sesja 18 III KPO. Biuletyn Informacji Publicznej RPO, 30.10.2019, https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/panel/sesja-18KPO-wykluczenie-transportowe (dostępne: 20.09.2021).
Kaniak, P., 2020, We wtorek 1 września startuje nowa linia autobusowa Sicienko – Bydgoszcz, Express Bydgoski, 31.08.2020, https://expressbydgoski.pl/we-wtorek-1-wrzesnia-startuje-nowa-linia-autobusowa-sicienko-bydgoszcz/ar/c15- 15154438 (dostęp: 10 .03.2021).
Koleo, 2021, PKP Bydgoszcz Główna > Poznań Główny. (online) Dostępne na: https://koleo.pl/rozklad-pkp/bydgoszcz-glowna/poznan-glowny/11-03-2021_17:00/all/a (dostęp: 11.03.2021).
Koleo, 2021a, PKP Bydgoszcz Główna > Gzin, https://koleo.pl/rozklad-pkp/bydgoszcz-glowna/gzin/22-03-2021_10:00/all/all (dostęp: 11.03.2021).
Koleo, 2021b, PKP Bydgoszcz Główna > Wudzyn, https://koleo.pl/rozklad-pkp/bydgoszcz-glowna/wudzyn/19-03-2021_18:00/all/all (dostęp: 11.03.2021).
Koronowo.net.pl, 2019, Czy „nowa piątka” poprawi połączenia autobusowe na terenie gminy?. Koronowo.net.pl, 18.04.2019, https://koronowo.net.pl/pl/19_wiadomosci_z_regionu/648_huta/3923_czy-nowa-pi-tka-poprawi-po-czenia-autobusowe-na-terenie-gminy.html (dostęp: 14.03.2021).
Kowalewski M., Nowak A., Thurow R., 2011, Czy kultura może wzmacniać spójność społeczną? Studium przypadku: szczecińskie podmioty kultury wobec problemów społecznych, Szczecin.
Kuciaba E. i in., 2013, Społeczne i ekonomiczne znaczenie transportu regionalnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki”, nr 24.
Kwarciński T., Leszczyński K., 2017, Funkcjonowanie publicznego transportu na żądanie na przykładzie Szczecina, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki”, nr 3.
Leszczyńska M., 2018, Gminy bliżej Bydgoszczy. Do Osielska i Dobrcza pojadą nowe linie autobusowe. Gazeta Wyborcza, 8.08.2018, https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,23766922,sasiednie-gminy-blizej-bydgoszczy-dzieki-nowym-liniom-autobusowym.html (dostęp: 10.03.2021).
Lewandowski A., 2019, Jest szansa, że PKS dojedzie do Nowego Jasińca i Glinek. Gazeta Pomorska, 18.08.2019, https://pomorska.pl/jest-szansa-ze-pks-dojedzie-do-nowego-jasinca-i-glinek/ar/c1-14356927 (dostęp: 14.03.2021).
Mattioli G., 2017, ‘Forced Car Ownership’ in the UK and Germany: Socio-Spatial Patterns and Potential Economic Streets Impacts, „Social Inclusion”, Vol. 5.
Mindur M., 2005, Wzajemne relacje między gospodarką a transportem, „LogForum”, t. 1, nr 6.
PKS Bydgoszcz, 2021, Rozkład jazdy Bydgoszcz – Łabiszyn – Barcin/Barcin – Łabiszyn – Bydgoszcz, http://pks.bydgoszcz.pl/download_doc.php?lang=pl&id_dokumentu=264 (dostęp: 10.03.2021).
PKS Bydgoszcz, 2021a, Rozkład jazdy Bydgoszcz – Potulice – Nakło nad Notecią/Nakło nad Notecią – Potulice – Bydgoszcz, http://pks.bydgoszcz.pl/download_doc.php?lang=pl&id_dokumentu=266 (dostęp: 10.03.2021).
PKS Bydgoszcz, 2021b, Rozkład jazdy. Bydgoszcz – Unisław przez Dąbrowę Chełmińską, http://pks.bydgoszcz.pl/download_doc.php?lang=pl&id_dokumentu=245 (dostęp: 11.03.2021).
PKS Bydgoszcz, 2021c, Rozkład jazdy Bydgoszcz – Świecie – Grudziądz/Grudziądz – Świecie – Bydgoszcz, http://pks.bydgoszcz.pl/download_doc.php?lang=pl&id_dokumentu=233 (dostęp: 11.03.2021).
PKS Bydgoszcz, 2021d, Rozkład jazdy Wiskitno – Wierzchucin Królewski – Salno – Więzowno – Bieskowo– Koronowo, http://www.pks.bydgoszcz.pl/download_doc.php?lang=pl&id_dokumentu=282(dostęp: 20.09.2021).
PKS Bydgoszcz, 2021e. Bydgoszcz – Sicienko – Mrocza/Mrocza – Sicienko – Bydgoszcz, http://pks.bydgoszcz.pl/download_doc.php?lang=pl&id_dokumentu=249 (dostęp: 11.03.2021).
PKS Bydgoszcz, 2021f. Rozkład jazdy Bydgoszcz – Solec Kujawski/ Solec Kujawski – Bydgoszcz, http://pks.bydgoszcz.pl/download_doc.php?lang=pl&id_dokumentu=246 (dostęp: 12.03.2021).
Porozumienie międzygminne, Bydgoszcz 2018, Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego, poz. 4158, http://edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/WDU_C/2018/4158/akt.pdf (dostęp: 11.03.2021).
Portal Pasażera, 2021. Rozkład jazdy dla stacji: Solec Kujawski, https://portalpasazera.pl/KatalogStacji?stacja=Solec+Kujawski (dostęp: 11.03.2021).
Serwis Informacyjny Gminy Osielsko, 2021. Rozkład jazdy autobusów, https://www.osielsko.pl/rozk%C5%82ady-jazdy-autobus%C3%B3w.html (dostęp: 11.03.2021).
Starowicz W., Dyrkacz G., 2020, Transport na żądanie na przykładzie Krakowa, „Transport Miejski i Regionalny”, nr 4.
STBus Sobieszczański, 2020, Rozkład jazdy linii 404 – Bydgoszcz – Mrocza (ważny od 12.11.2020), https://stbus.pl/rozklad-jazdy-linii-404-wazny-od-31-08-2020/ (dostęp: 11.03.2021).
Szczęsny P., Szczęsna – Orlicz G., 2016, Wpływ szkodliwych składników spalin na zdrowie człowieka, „Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe”, nr 6.
TomTom, 2020, Traffic Index 2020, https://www.tomtom.com/en_gb/traffic-index/ranking/ (dostęp: 20.09.2021).
TVN24, 2019, Rząd przyjął projekt ustawy ratującej PKS-y. Pieniądze tylko dla nowych firm.
TVN24, 7.05.2019, https://tvn24bis.pl/z-kraju,74/przewozy-autobusowe-rzad-przyjal-projekt-ustawy,933506.html (dostęp: 20.09.2021).
Uchwała Nr XII/162/15 Rady Miasta Bydgoszczy w sprawie porozumienia z Gminą Nowa Wieś Wielka dotyczącego wykonania zadań z zakresu lokalnego transportu zbiorowego, Biuletyn Informacji Publicznej, 27.05.2015, https://bip.um.bydgoszcz.pl/binary/162_tcm30-204386.pdf (dostęp: 11.03.2021).
Urząd Gminy Dąbrowa Chełmińska, 2020. Rusza publiczny transport lokalny w Gminie Dąbrowa Chełmińska, http://dabrowachelminska.lo.pl/files/File/Rusza%20publiczny%20transport%20lokalny.pdf (dostęp: 10.03.2021).
Urząd Gminy Dąbrowa Chełmińska. Dąbrowa Chełmińska, http://dabrowachelminska.lo.pl/?cid=2910 (dostęp: 10.03.2021).
Ustawa o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, 16.05.2019, Dz.U. 2019 poz. 1123, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001123/T/ D20191123L.pdf (dostęp: 20.09.2021).
Zawodowy Kierowca, 2019, Wpływ spalin na zdrowie człowieka i środowiska, 22.10.2019, https://zawodowykierowca.pl/wplyw-spalin-na-zdrowie-czlowieka-i-srodowisko/ (dostęp: 20.09.2021).
ZDMiKP w Bydgoszczy, 2020. Nowa linia podmiejska i zmiany niedzielnych rozkładów, https://zdmikp.bydgoszcz.pl/pl/transport/6034-nowosci-na-liniach-podmiejskich-i-zmiany-niedzielnych-rozkladow (dostęp: 10.03.2021).
ZDMiKP w Bydgoszczy, 2020a, Rusza kolejna linia podmiejska, www.zdmikp.bydgoszcz.pl/pl/transport/6138-rusza-kolejna-linia-podmiejska-2 (dostęp: 10.09.2021).
ZDMiKP w Bydgoszczy, 2020b, Metropolitalna taryfa dla Sicienka, www.zdmikp.bydgoszcz.pl/pl/transport/6520-metropolitalna-taryfa-dla-sicienka (dostęp: 10.03.2021).
ZDMiKP w Bydgoszczy, 2021, Transport Publiczny. Rozkład jazdy…, www.zdmikp.bydgoszcz.pl/pl/transport/rozklad-jazdy/2014-07-02-12-55-33 (dostęp: 11.03.2021).
Zmuda-Trzebiatowski P., 2016, Dostępność transportowa, a partycypacja w aktywnościach, ubóstwo oraz zagrożenie wykluczeniem społecznym, „Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe”, nr 12.
