Proces rytualny i świat wyobrażony na festiwalach muzycznych
DOI:
https://doi.org/10.26881/ae.2015.12.10Słowa kluczowe:
rytualność, świat wyobrażony, antystrukturaAbstrakt
Artykuł dotyczy festiwali muzycznych Przystanek Woodstock i Heineken Open’er Festival ujętych w paradygmacie antropologicznym i fenomenologicznym. Poprzez obserwację uczestniczącą i wywiady jakościowe dociekano przejawów procesu rytualnego obecnego na festiwalach, a także charakteryzowano specyficzny Lebenswelt, świat przeżywany z perspektywy ich uczestników. Celem naukowej analizy było uzyskanie pogłębionego wglądu w osobiste wizje uczestników festiwalu, w jaki sposób jawi się w ich oczach, a co za tym idzie – określenia funkcji pełnionej przez taką formę rozrywki. Istotne było poznanie motywów uczestnictwa w imprezie masowej oraz sposobu postrzegania siebie w ludzkiej masie przez innych imprezowiczów. Interesujące były jednostkowe doświadczenia i idąca za nimi możliwość przełożenia ich na doświadczenie zbiorowe. Doświadczenie jednostek zbadano z punktu widzenia procesu rytualnego w ujęciu Arnolda van Gennepa i Victora Turnera, procesów wymiany opartych na teorii Marcela Maussa, a także doświadczania zbiorowej tożsamości (intersubiektywność przeżywanego świata) mającej rodowód w koncepcjach fenomenologicznych Williama Jamesa i Alfreda Schütza. W wyniku analizy odkryto, że na festiwalach muzycznych są obecne mechanizmy tożsame z rytuałami inicjacji, a imprezy charakteryzuje antystrukturalność przejawiająca się w specyficznym zawieszeniu niektórych norm społecznych. Wymiana dotyczy przede wszystkim niematerialnej sfery na płaszczyźnie uczestnicy–artysta. Idea Lebensweltu zasadza się przede wszystkim na wspólnym przeżywaniu następujących po sobie koncertów, które budują doświadczenie zbiorowe.
Modernizacja działania Czasopisma oraz tłumaczenia na język angielski artykułów Ars Educandi na lata 2012-2017 zostały sfinansowane ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z zadania Działalności Upowszechniającej Naukę (DUN).
Zadanie: Wdrożenie modułu redakcyjnego na platformie Uniwersyteckich Czasopism Naukowych - systemu wspomagającego redagowanie i zarządzanie czasopismem naukowym Ars Educandi sfinansowano w ramach umowy 661/P-DUN/2018 z dnia 12.06.2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
Zadanie: Stworzenie nowoczesnej wersji on-line czasopisma Ars Educandi przez wdrożenie modułu publikacyjnego na platformie Uniwersyteckich Czasopism Naukowych oraz obsługę międzynarodowych baz indeksacyjnych sfinansowano w ramach umowy 661/P-DUN/2018 z dnia 12.06.2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
Zadanie: Przygotowanie anglojęzycznej wersji ostatnich 6 roczników (2012-2017) czasopisma naukowego Ars Educandi i ich wydanie w wersji online sfinansowano w ramach umowy 661/P-DUN/2018 z dnia 12.06.2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
Downloads
Bibliografia
Douglas M., 2007, Czystość i zmaza, tłum. M. Bucholc, Warszawa: PIW.
Eliade M., 1997, Inicjacja, obrzędy, stowarzyszenia tajemne: narodziny mistyczne, tłum. K. Kocjan, Kraków: Znak.
Frith S., 2011, Sceniczne rytuały: o wartości muzyki popularnej, tłum. M. Król, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gennep A. van, 2006, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, tłum. B. Biały, Warszawa: PIW.
Hałas E., 2007, Konwersja. Perspektywa socjologiczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Lejzerowicz-Zajączkowska B., 2003, Człowiek w świecie sensów. Filozoficzne podstawy fenomenologicznej socjologii Alfreda Schütza, Płock: Wydawnictwo Naukowe Novum.
Manterys A., 1997, Wielość rzeczywistości w teoriach socjologicznych, Warszawa: PWN.
Mauss M., 2001, Socjologia i antropologia, tłum. M. Król, K. Pomian, J. Szacki, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Owsiak J., Skaradziński J., 2010, Przystanek Woodstock. Historia najpiękniejszego festiwalu świata, Warszawa: Świat Książki.
Schütz A., 1989, Fenomenologia i nauki społeczne [w:] Fenomenologia i socjologia: zbiór tekstów, red. Z. Krasnodębski, Warszawa: PWN.
Szkarłat M., 2010, Przystanek Woodstock. Przygoda na całe życie, „Magazyn Literacki Aha! Głos Młodych” nr 165.
Turner V., 2004, Liminalność i Communitas [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa: PWN.
Turner V., 2005, Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.