Trójstronne konflikty szkolne a demokracja niekonsensualna. Próba analizy autoetnograficznej
DOI:
https://doi.org/10.26881/ae.2020.17.08Słowa kluczowe:
konflikt, rodzice, podmiotowość, uczniowie, demokracja niekonsensualnaAbstrakt
W artykule przedstawiono analizę czterech konfliktów szkolnych na linii rodzic-nauczyciel. Staram się udowodnić, że konflikt nauczyciel-rodzic jest zawsze aktywnie zaangażowany z uczniem, z jego pajdocentryczną pozycją w rodzinie, podmiotowością i autorytetem jako trzecia strona w procesie demokratycznego dialogu (B. Śliwerski 2007). Stosuję metodę autoetnografii analitycznej, najbardziej adekwatną z mojego punktu widzenia, opartą na podejściu subiektywnym, analizie uczuć i reakcji, samoobserwacji, narracji pierwszoosobowej, analizie notatek badacza i własnej narracji, wymuszając pełnię uczestnictwa w badanym środowiska (badacz jako kompletny uczestnik), refleksyjność analityczna, transcendencja danych. (C. Ellis 2004, L. Anderson 2014). Szkoła w moim artykule jest postrzegana jako miejsce konfliktu, które jest nieoczywistym wyrazem demokratycznego sprzeciwu i trudną drogą do osiągnięcia wspólnoty, która jest warunkiem demokracji. Konflikt jest nieodzownym elementem społecznym i podstawą relacji o charakterze subiektywnym, charakterystycznych dla demokratycznych form życia społecznego (Rancière 1999, Coser 2009, Beaurdieu 1990). Skonfrontowanie tego z wiedzą wypracowaną wokół idei demokracji niekonsensualnej, opartej na konflikcie (J.Rancière 1999, L. A. Coser 2009, L. Koczanowicz 2015, K. Wajszczyk 2015, M. Mendel 2002) Wychodzę z założenia, że problemem nie jest występowanie konfliktów, ale brak orientacji na pozytywny sens nieporozumień i postaw związanych z zapewnianiem równości w praktyce dialogu wszystkich uczestników życia szkolnego.
Downloads
Bibliografia
1. Anderson, L. (2014). Autoetnografia analityczna. Przegląd Socjologii Jakościowej 10(3), 144-167.
2. Bourdieu, P., Passeron, J.-C. (1990), Reprodukacja. Elementy teorii systemu nauczania. Transl. E. Neyman, Warsaw, Poland: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
3. Coser, L. A. (2009). Funkcje konfliktu społecznego. Trans. S. Burdziej. Cracow, Poland: Zakład wydawniczy "Nomos".
4. Ellis, C. (2004). The Ethnographic I : A Methodological Novel about Autoethnography. Walnut Creek, California: Altamira Press.
5. Kacperczyk, A. (2014) Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? : o metodologicznym statusie autoetnografii. Przegląd Socjologii Jakościowej 10(3), 32-75.
6. Koczanowicz, L. (2015), Polityka dialogu. Demokracja niekonsensualna i wspólnota krytyczna. Trans. K. Liszka. Warszawa, Poland: Wydawnictwo Naukowe PWN.
7. Mendel, M. (2002). Partnerstwo rodziny, szkoły i gminy. Toruń, Poland: Wydawnictwo Adam Marszałek.
8. Rancière, J. (1999). Dis-agrement. Politics and Philosophy. Trans. by J. Rose, University of Minessota Press, Minneapollis-London.
9. Śliwerski, B.(2007). Pedagogika Dziecka. Studium Pajdocentryzmu. Gdańsk, Poland: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
10. Wajszczyk, K. (2015). Konflikt w szkole. Studium etnograficzne. Gdańsk, Poland: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
11. Włodarczyk, R. (2017) Demokracja, utopia, wychowanie. Utopia a edukacja, 3. Wrocław, Poland: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.