Porozumienia Abrahamowe i ich dziedzictwo. Nowe podejście do rozwiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie – od Trumpa do Bidena

Abstrakt

Konflikt izraelsko-palestyński (wcześniej bardziej ogólnie konflikt izraelsko-arabski) destabilizuje rejon Bliskiego Wschodu od dekad. Z czasem skala antagonizmu i animozji pomiędzy skonfliktowanymi stronami wykluczyła jakiekolwiek bilateralne rozmowy pokojowe. Roli mediatora pomiędzy Izraelem a Palestyną musiałby podjąć się trzeci aktor, który miałby zdolność oraz zasoby doprowadzenia i utrzymania zainteresowanych strony przy negocjacyjnym stole. Tym aktorem okazały się Stany Zjednoczone, które po zakończeniu zimnej wojny dysponowały zarówno siłą militarną, ekonomiczną, jak i dyplomatyczną. Dominująca rola USA na przełomie wieków oraz szeregu amerykańskich inicjatyw pokojowych okazały się niewystarczające, aby wypracować z Izraelem i Palestyną zakończenie konfliktu. Podejmowanie się kolejnych prób jest niejako wpisane w agendę kolejnych gospodarzy Białego Domu. Również Donald Trump przedstawił swój pomysł na Bliski Wschód. Jego inicjatywa pod nazwą porozumienie Abrahama, miała na celu normalizację relacji Izraela z arabskimi państwa regionu, promowanie współpracy i budowanie relacji gospodarczych. Inicjatywa ta jest również kontynuowana przez obecną administrację i prezydenta Joe Bidena. Poniższa praca analizuje wysiłki zarówno Trumpa, jak i Bidena w celu zaprowadzenia pokoju na Bliskim Wschodzie poprzez porozumienie Abrahama – nowy format współpracy i integracji regionalnej. Jednakże zakres współpracy partnerów bliskowschodnich w obrębie tego porozumienia nie angażuje bezpośrednio strony palestyńskiej, stąd, co będzie poniżej omówione, nie należy traktować porozumienia Abrahama jako natychmiastowej recepty na konflikt izraelsko-palestyński, a raczej doszukiwać się perspektywicznego efektu tej inicjatywy.