Fontenelle i Rosja. Stworzenie mitu Piotra Wielkiego w osiemnastowiecznej Francji
Słowa kluczowe:
Rosja, Piotr Wielki, francuskie Oświecenie, Fontenelle, reformy społeczno-polityczne, modernizacjaAbstrakt
W 1725 r. Fontenelle, francuski pisarz, filozof i członek Akademii Nauk napisał Éloge du Czar Pierre Ier, by upamiętnić niedawną śmierć Piotra Wielkiego i zarazem sławić reformy, jakich podjął się ten monarcha w celu zmodernizowania Rosji. Za sprawą tego tekstu Fontenelle’owi udało się stworzyć mit Piotra Wielkiego, który później popularyzowali we Francji inni wybitni luminarze francuskiego Oświecenia zafascynowani Rosją, przechodzącą w ciągu XVIII wieku bezprecedensową społeczno-polityczną transformację. Niniejszy artykuł ma na celu ukazać, w jaki sposób mit ten został skonstruowany i jakich retorycznych chwytów użył jego autor, by rozwinąć i rozpropagować go we współczesnej mu Francji.
Downloads
Bibliografia
Andrusiewicz A. Piotr Wielki. Prawda i mit, Warszawa 2011.
Avril Ph., Voyage en divers états d’Europe et d’Asie, Paris 1692.
Chirot D., The Origins of Backwardness in Eastern Europe: Economics and Politics from the Middle Ages Until the Early Twentieth Century, Berkeley 1989.
Fontenelle B. le Bovier de, Éloge du Czar Pierre Ier in Œuvres, vol. 7, Paris 1792.
Gooch G. P., Catherine the Great and Other Studies, London 1954.
Hazard P., La crise de la conscience européenne, Paris 1961.
Lagarde A., Michard L., XVIIIe siècle, Paris 1985.
Lortholary A., Le mirage russe en France au dix-huitième siècle, Paris 1951.
Rulhière C., Carloman de, Anecdotes sur la revolution de Russie, en l’année 1762 in Œuvres posthumes de Rulhières, vol. 4, Paris 1819.
Starobinski J., Les emblèmes de la raison, Paris 1979.
Voltaire, Histoire de Charles XII, Paris 1968.
Voltaire, Histoire de l’empire de Russie sous Pierre le Grand, in Œuvres complètes de Voltaire, vol. 16, Paris 1878.
Wolff L., Inventing Eastern Europe, Stanford 1994.