Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweMuzykoterapia jako forma wczesnej interwencji na oddziale intensywnej terapii noworodka. Studium przypadku
Słowa kluczowe:
muzykoterapia, oddział neonatologiczny, dziecko przedwcześnie urodzone, studium przypadku, badanie jakościoweAbstrakt
Dziecko przedwcześnie urodzone to dziecko, którego stan psychomotoryczny i neurologiczny jest bardzo zróżnicowany, a dalszy jego rozwój zależy od wielu czynników biologicznych i środowiskowych. Ważną rolę odgrywa wczesna interwencja i stymulacja rozwojowa, w którą zaangażowani są rodzice dziecka. Muzykoterapia (MT) to forma wczesnej stymulacji rozwoju wcześniaków na oddziale intensywnej terapii noworodka (OITN). Działania muzykoterapeutyczne mogą wspierać i pomagać w osiąganiu stanu regulacji fizjologicznej i emocjonalnej zarówno dziecka, jak i jego rodziców. Celem niniejszego artykułu jest zaznajomienie czytelnika z możliwościami stosowania aktywnej muzykoterapii na OITN na przykładzie dziecka urodzonego w 27 tygodniu ciąży oraz jej matki (studium przypadku). Opis procesu muzykoterapeutycznego opartego na wybranych modelach muzykoterapeutycznych ilustruje możliwości prowadzenia muzykoterapii na oddziale. Zróżnicowane cele terapeutyczne opierały się na trzech obszarach: potrzeby dziecka, potrzeby matki oraz potrzeby dziecka i matki jako diady. Starano się również wskazać sposoby prowadzenia muzykoterapii w polskich warunkach szpitalnych, w którym jak dotąd nie była prowadzona tego typu interwencja. Opis przypadku pokazuje, że wprowadzenie terapii, która może być formą wczesnej interwencji, skupia się na rodzinie, na rozwijaniu wzajemnej relacji oraz na uczeniu się komunikacji. Ponadto może przyczynić się do poprawy jakości życia matki i dziecka. Istnieje potrzeba prowadzenia dalszych badań sprawdzających efektywność muzykoterapii na oddziale neonatologicznym na gruncie krajowym. Jednakże niniejszy opis przypadku oraz rosnąca liczba międzynarodowych badań wskazują na korzyści terapeutyczne prowadzonej muzykoterapii dzieci przedwcześnie urodzonych i ich rodziców.
Downloads
Bibliografia
Abrams B., Dessler A.-M., Lee S., Loewy J., Silverman F., Telsey A. (2007), Instituting Music Therapy in the NICU: A Team Centered Approach [w:] Music Therapy in the Neonatal Intensive Care Unit, red. J. Loewy, The Louis and Lucille Armstrong Music Therapy Program Beth Israel Medical Center, Nev York, 21-37.
Arnon S., Shapsa A., Forman L., Regev R., Bauer S., Dolfin T. (2006), Live music is beneficial to preterm infants in the neonatal intensive care unit environment, „Birth” 33: 131–136.
Bieleninik Ł. (2012), Dzieci urodzone przedwcześnie w percepcji matek, Harmonia Universalis, Gdańsk.
Bieleninik Ł. (2015), Muzykoterapia a więź emocjonalna [w:] Psychologia muzyki. Między wykonawcą a odbiorcą, red. J. Kaleńska-Rodzaj, R. Lawendowski, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 113–132.
Bieleninik Ł., Bidzan I., Bidzan M. (2014), Wcześniactwo a trudne rodzicielstwo w okresie prei perinatalnym, „Roczniki Pedagogiczne”, 5 (41): 39–68.
Bieleninik Ł., Gold Ch. (2014). Early intervention for premature infants in neonatal intensive care unit, „Acta Neuropsychologica”, 12 (2): 185–203.
Bieleninik Ł., Ghetti C., Gold Ch. (2016), Music therapy for preterm infants and their parents: a meta-analysis, „Pediatrics”, 138, https://pediatrics.aappublications.org/content/138/3/ e20160971 [dostęp: 10.06.2021].
Bień A.M., Bałanda-Bałdyga A., Skurzak A. (2009), Zasady postępowania z noworodkiem urodzonym przedwcześnie podczas porodu i bezpośrednio po urodzeniu [w:] Opieka nad wcześniakiem, red. A.B. Pilewska-Kozak, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 61–69.
Blumenfeld H., Eisenfeld L. (2006), Does a mother singing to her premature baby affect feeding in the neonatal intensive care unit?, „Journal of Clinical Pediatrics”, 45: 65–70.
Cytowska B. (2014), Idea wczesnej interwencji i wspomagania rozwoju małego dziecka [w:] Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, red. B. Cytowska, B. Winczura, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, 15–26.
DeLoach D., Detmer M. (2020), Amerykański Narodowy Instytut ds. Muzykoterapii Medycznej dla Dzieci i Niemowląt: interwencje muzykoterapeutyczne na oddziale intensywnej terapii noworodka [w:] Muzykoterapia dzieci przedwcześnie urodzonych i ich rodzin. Teoria i praktyka, red. Ł. Bieleninik, L. Konieczna-Nowak, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 148–163.
Detmer M., Evans K., Shina E., Walker K., DeLoach D., Malovitz J.R. (2020), Multimodal neurological enhancement improves preterm infants's developmental outcomes: A longitudinal polot study, „Neonatal Network”, 39 (1): 16–23.
Edwards J. (2011), Music therapy and parent – infant bonding [w:] Music therapy and parent – infant bonding, red. J. Edwards, Oxford University Press, Oxford, 5–21.
Ettenberger M., Cardenas C.R., Parker M., Odell-Miller H. (2017), Family-centred music therapy with preterm infants and their parents in the Neonatal Intensive Care Unit (NICU) in Colombia – A mixed-methods study, „Nordic Journal of Music Therapy”, 25 (3), 207–234.
Ettenberger M. (2020), Muzykoterapia dla ojców na oddziale intensywnej terapii noworodka – doświadczenia z Ameryki Południowej [w:] Muzykoterapia dzieci przedwcześnie urodzonych i ich rodzin. Teoria i praktyka, red. Ł. Bieleninik, L. Konieczna-Nowak, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 164–172.
Ghetti C.M. (2013). Pediatric intensive care [w:] Guidelines for music therapy practice in pediatric care, red. J. Bradt, Barcelona Publishers, Gilsum, 152–204.
Ghetti C. M., Bieleninik Ł., Hysing M., Kvestad I., Assmus J., Vederhus B., Gold Ch. (2019), Longitudinal study of music therapy’s effectiveness for premature infants and their caregivers (LongSTEP): protocol for an international randomized trial, BMJ Open, 9 (8), https://bmjopen.bmj.com/content/9/8/e025062 [dostęp: 10.06.2021].
GUS, Dziedzinowe Bazy Wiedzy, 2020, http://swaid.stat.gov.pl/Demografia_dashboards/ Raporty_predefiniowane/RAP_DBD_DEM_9.aspx [dostęp: 10.09.2021].
Haslbeck F. (2004), Music therapy with preterm infants – theoretical approach and first practical experience, „Music Therapy Today”, 5 (4), 1–15.
Haslbeck F. (2017), Three little wonders: Music therapy with families in neonatal care [w:] Music Therapy with Families. Therapeutic Approaches and Theoretical Perspectives, red. S.L. Jacobsen i G. Thompson, Jessica Kingsley Publishers, Londyn–Filadelfia, 19–44.
Haslbeck F.B. (2012), Music therapy for premature infants and their parents: an integrative review, „Nordic Journal of Music Therapy”, 21 (3), 203–226.
Haslbeck F.B. (2013a), The interactive potential of creative music therapy with premature infants and their parents: A qualitative analysis, „Nordic Journal of Music Therapy”, 23 (1), 36–70.
Haslbeck F.B. (2013b), Creative music therapy with premature infants: an analysis of video footage, „Nordic Journal of Music Therapy”, 23 (1), 5–35.
Haslbeck F.B. (2020), Zestrojenie mózgu z muzyką – neuronaukowe ramy muzykoterapii kreatywnej w opiece nad noworodkami [w:] Muzykoterapia dzieci przedwcześnie urodzonych i ich rodzin, red. Ł. Bieleninik, L. Konieczna-Nowak, Wydawnictwo Scholar, Warszawa, 121–131.
Haslbeck F.B., Bucher H.-U., Bassler D., Hagmann C. (2017), Creative music therapy to promote brain structure, function, and neurobehavioral outcomes in preterm infants: a randomized controlled pilot trial protocol, „Pilot and Feasibility Studies”, 3 (36), 2–8.
Johnston C.C., Filion F., Nuyt A.M. (2007), Recorded maternal voice for preterm neonates undergoing heel lance, „Advanced Neonatal Care”, 7: 258–266.
Lindberg B., Axelsson K., Ohrling K., (2007), The birth of premature infants: Experiences from the father’s perspective, „Journal of Neonatal Nursing”, 13 (4), 142–149.
Loewy J. (2015). NICU music therapy: Song of kin as critical lullaby in research and practice, „Annals of The New York Academy of Sciences”, 1337: 178–185.
Loewy J.V. (2011), Music Therapy for hospitalized infants and their parents [w:] Music therapy and parent-infant bonding, red. J. Edwards, Oxford University Press, Oxford, 179–190.
Loewy J.V., Stewart K., Dassler A.-M., Telsey A., Homel P. (2013), The effects of music therapy on vital signs, feeding, and sleep in premature infants, „Pediatrics”, 131 (5), 902–918.
Mondanaro J., Ettenberger M., Park L. (2016), Mars Rising: Music Therapy and the Increasing Presence of Fathers in the NICU, „Music & Medicine”, 8 (6): 96–107.
Nöcker-Ribaupierre M. (2013), Premature infants [w:] Guidelines for Music Therapy Practice in Pediatric Care, red. J. Bradt, Barcelona Publishers, Gilsum, 66–115.
Nordoff P., Robbins C. (2008), Creative Music Therapy. A Guide to Fostering Clinical Musicianship, Barcelona Publishers, Gilsum.
Oldfield A. (2011), Parents’ perception of being in music therapy sessions with their music: what is our role as music therapists with parents?, [w:] Music therapy and parent-infant bonding, red. J. Edwards, Oxford University Press, Oxford, 58–72.
Oleszczuk J., Sawulicka-Oleszczuk H. (2009), Wcześniactwo jako problem medyczny, rodzinny i społeczny, [w:] Opieka nad wcześniakiem, red. A.B. Pilewska-Kozak, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 17–25.
Pilch D. (2009), Fototerapia, aromaterapia i muzykoterapia w opiece nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie [w:] Opieka nad wcześniakiem, red. A.B. Pilewska-Kozak, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 242–248.
Shoemark H. (2011), Translating ’Infant-Directed Singing’ into a Strategy for a Hospitalized Family [w:] Music therapy and parent-infant bonding, red. J. Edwards, Oxford University Press, Oxford, 161–178.
Sloan K., Rowe J., Jones J. (2008), Stress and coping in fathers following the birth of a preterm infant, „Journal of Neonatal Nursing”, 14 (4): 108–115.
Standley J. (2012), Music therapy research in NICU: an updates meta-analysis, „Neonatal Network”, 31: 311–316.
Standley J.M. (1998), The effect of music and multimodal stimulation on responses of premature infants in neonatal intensive care, „Journal of Pediatric Nursing, 24 (6), 532–538.
Szpital Miejski w Rudzie Śląskiej Sp. z o.o. (2021), Oddział neonatologiczny, https://szpitalruda.pl/departments/oddzialy/neonatologia/ [dostęp: 10.06.2021].
Ullsten A., (2020), Muzykoterapia z muzyką na żywo i śpiewaniem kołysanek jako wsparcie emocjonalne podczas bolesnych zabiegów. Uzasadnienie dla śpiewania piosenek w ramach leczenia bólu u noworodków [w:] Muzykoterapia dzieci przedwcześnie urodzonych i ich rodzin, red. Ł. Bieleninik, L. Konieczna-Nowak, Wydawnictwo Scholar, Warszawa, 132–147.
Ullsten A., Gaden T.S., Mangersnes J. (2019), Development of family-centred care informing Nordic neonatal music therapy, [w:] Music in paediatric hospitals – Nordic perspectives, red. L.O. Bonde i K. Johansson, Norwegian Academy of Music, Oslo, 1–25.
Verney R., Ansdell G. (2010), Conversations on Nordoff-Robbins Music Therapy, Barcelona Publishers, Gilsum.
Whipple J. (2000), The effect of parent training in music and multimodal stimulation on parent – neonate interactions in the neonatal intensive care unit, „Journal of Music Therapy”, 37 (4): 250–268.
