Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweSytuacja rodzinna osób z niepełnosprawnością a Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych
Słowa kluczowe:
rodzina, rehabilitacja, wsparcie, osoby z niepełnosprawnościami, Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (KPON)Abstrakt
Rodziny osób z niepełnosprawnościami są nie tylko głównym miejscem ich życia, ale także stanowią najbliższą grupę, która zaspokaja szereg potrzeb biologicznych i psychologicznych jednostek. Są one również uznawane za „instytucje – najważniejsze w procesie wspierania i rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Chociaż Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (CRPD 2006, s. 4; pol. tłum. KPON – Dz. U. z 25.10.2012 r., poz. 1169, s. 3] „wyrażając przekonanie, że rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa i jest uprawniona do ochrony przez społeczeństwo i państwo, a osoby niepełnosprawne i członkowie ich rodziny powinni otrzymywać niezbędną ochronę i pomoc umożliwiającą rodzinom przyczynianie się do pełnego i równego korzystania z praw przez osoby niepełnosprawne” staje na straży jej interesów, nadal istnieje wiele problemów i barier w promowaniu i włączaniu tych założeń w codzienną praktykę. Artykuł omawia kierunki przyszłych badań i praktyk.
Downloads
Bibliografia
Balcerzak-Paradowska B. (2008), Znaczenie rodziny dla jakości życia osoby niepełnosprawnej [w:] Przeciw wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, L. Frąckiewicz (red.), IPiSS, Warszawa.
Bartnikowska U., Borowska-Beszta B., Stochmiałek J. (2015), Andragogiczne badania nad rodzinami generacyjnymi osób niepełnosprawnych wymagających całożyciowego wsparcia, „Niepełnosprawność i Rehabilitacja”, nr 3 (rok XV).
Bartnikowska U., Żyta A. (2007), Żyjąc z niepełnosprawnością. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Błaszczak A. (2014), Zastrzeżenia i oświadczenie interpretacyjne Polski do Konwencji o prawach osób z niepełno sprawnościami [w:] Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną w świetle międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka, D. Pudzianowska (red.), Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa.
Gałęziak J. (2009), Pomoc społeczna i wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych [w:] Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008–2033, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Hewitt A., Agosta J., Heller T., Williams A. C., Reinke J. (2013), Families of Individuals with Intellectual and Developmental Disabilities: Policy, Funding, Services, and Experiences, „Intellectual and Developmental Disabilities”, vol. 52(5).
Janocha W. (2009), Rodzina z osobą niepełnosprawną w społecznym systemie wsparcia, Wydawnictwo Jedność, Kielce.
Kawczyńska-Butrym Z. (2008), Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość, Wydawnictwo Makmed, Lublin.
Kirenko J., Sarzyńska E. (2010), Bezrobocie, niepełnosprawność, potrzeby, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483; zmiana: Dz. U. z 2001 r. Nr 28, poz. 319).
Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych (2006), Organizacja Narodów Zjednoczonych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1169).
Krause A. (2010), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie w perspektywie zmiany społecznej [w:] Rodzina osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec wyzwań współczesności, A. Żyta (red.), Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, s. 15–24.
Krause A., Żyta A., Nosarzewska S. (2010), Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Nowakowski M. (2008) Warunki bytowe gospodarstw domowych z osobami niepełnosprawnymi [w:] Osoby niepełnosprawne w społeczeństwie okresu transformacji, B. Skrętowicz, M. Komorska (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Ostrowska A. (2015), Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993–2013, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Pacer Center (2011), 2010 Fast family suport survey: National results, Minneapolis MN: Pacer Center, http://www.fastfamilysupport.org/pdf/2010FASTFamilySupportSurvey-Results.pdf.
Pisula E. (2007), Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Plopa M. (2005), Psychologia rodziny: teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (2012), GUS, Warszawa.
Skrzetuska E., Osik-Chudowolska D., Wojnarska A. (2002), Poziom życia osób niepełnosprawnych w okresie transformacji ustrojowej w ich własnej ocenie, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Szczupał B. (2010), Zasada pomocniczości w systemie opieki nad rodziną z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną – założenia a rzeczywistość [w:] Rodzina osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec wyzwań współczesności, A. Żyta (red.), Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, s. 95.
Wołowicz-Ruszkowska A. (2013), Zanikanie? Trajektorie tożsamości kobiet z niepełnosprawnością, Wydawnictwo APS, Warszawa.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.)
Zielińska-Król K. (2014), Rodzina w procesie wsparcia społecznego i zawodowego osoby niepełnosprawnej, „Labor et Educatio, Studia”, nr 2.
Żyta A. (2010), Wstęp, Problemy rodzin wychowujących dziecko z niepełnosprawnością intelektualną [w:] Rodzina osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec wyzwań współczesności, A. Żyta (red.), Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Żyta A. (2013), Samostanowienie osób z niepełnosprawnością intelektualną – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, „Szkice Humanistyczne”, nr 1(31), t. XIII.
Żyta A., Ćwirynkało K. (2014), Starzejący się rodzice, starzejące się dzieci – problemy rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej”, nr 13.
Netografia
https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//1/208000/208001/208002/dokument104528.pdf.
