Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePrawa socjalne osób z niepełnosprawnością – w stronę redefinicji pojęcia
Słowa kluczowe:
prawa socjalne, zaradność, aktywność obywatelska, polityka społecznaAbstrakt
Celem artykułu było przedstawienie zmian jakie zachodzą w sposobie rozumienia praw socjalnych w kontekście sytuacji osób z niepełnosprawnością intelektualną. Punkt wyjścia stanowi idea statusowej wizji obywatelstwa, jako konstytuanty godności ludzkiej (Hannah Arendt) oraz narzędzia wyrównywania rynkowych nierówności (Thomas H. Marshall). W dalszej części artykułu autor dowodzi, iż w dzisiejszym systemie polityki społecznej zmienia się sposób postrzegania praw socjalnych. Opierają się one na dwóch zasadniczych formach zaradności. Po pierwsze, na niezależności i samostanowieniu w projektowaniu własnej biografii życiowej, po drugie na sprawczym udziale w sferze publicznej. Autor opisuje wyróżnione perspektywy w odniesieniu do praktycznych i normatywnych wzorców realizacji praw socjalnych osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz korzystając z koncepcji teoretycznych m.in. Amartya Sena oraz Seyli Benhabib.
Downloads
Bibliografia
Albrecht G.L., Seelman K.D., Bury M. (2001), An Institutional History of Disability [w:] Handbook of Disability Studies, G.L. Albrecht, K.D. Seelman, M. Bury (eds.), Sage, London.
Arendt H. (2008), Korzenie totalitaryzmu, cz. 1, tłum. D. Grinberg, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Basińska A., Matczak P. (2010), Wolontariat jako narzędzie budowy kapitału społecznego w świetle badań nad wolontariatem akcyjnym w trzech polskich miastach, „Przegląd Socjologiczny” nr (59)4, s. 83–102.
Beckett Ch. (2010), Podstawy teorii dla praktyków pracy socjalnej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Benhabib S. (2015), Prawa innych. Przybysze, rezydenci i obywatele, przeł. M. Filipczuk, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Białożyt K., Zielińska-Król K. (2016), Wyzwania i trudności w realizacji zasad etycznych w pracy socjalnej z osobami starszymi i z niepełnosprawnościami, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej”, nr 24, s. 60–79.
Dalton R.J. (2008), The Good Citizen: How a Younger Generation is Reshaping American Politics, CQ Press, Washington DC.
Frieske K. (2004), Pesymistyczne wnioski teoretycznych implikacji [w:] Utopie inkluzji. Sukcesy i porażki programów reintegracji społecznej, K.W. Frieske (red.), IPiSS, Warszawa.
Hoffe O. (1992), Etyka państwa i prawa, przeł. Cz. Porębski, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Janowska M. (2011), Prawa osób niepełnosprawnych w międzynarodowych aktach prawnych, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania”, nr I(1).
Karwacki A., Rymsza M. (2011), Meandry upowszechniania koncepcji aktywnej polityki społecznej w Polsce [w:] Polityka aktywizacji w Polsce. Usługi reintegracji w sektorze gospodarki społecznej w Polsce, M. Grewiński, M. Rymsza (red.), Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP, Warszawa.
Kaźmierczak T. (2006), Praca socjalna. Między upośledzeniem społecznym a obywatelskością, „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe, Katowice.
Kędziora K. (2014), Jeśli nie ubezwłasnowolnienie, to co? Prawne formy wsparcia osób z niepełnosprawnością intelektualną, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa.
Krzyszkowski J. (2005), Między państwem opiekuńczym a opiekuńczym społeczeństwem. Determinanty funkcjonowania środowiskowej pomocy społecznej na poziomie lokalnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Magnussen A-M., Nilssen E. (2013), Juridification and the Construction of Social Citizenship, „Journal of law and society”, 40/2, s. 228–248.
Marshall T. H. (2009), Citizenship and social class, [w:] Inequality and Society: Social Science Perspectives on Social Stratification, J. Manza, M. Sauder (eds.), W.W. Norton and Co., New York.
Osiatyński W. (2011), Prawa człowieka i ich granice, tłum. S. Kowalski, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Powell F. (2010), Zmienne właściwości obywatelstwa w społeczeństwie ponowoczesnym [w:] Definiowanie usług socjalnych w kontekście europejskim – od ogółu do szczegółu, P. Herrmann, C. O’Connel, A. Brandstätte (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa.
Rymsza M. (2015), Polityka społeczna wobec kwestii społecznej w XXI wieku [w:] Kwestia społeczna u progu XXI wieku. Księga jubileuszowa dla Profesor Józefiny Hrynkiewicz, E. Giermanowska, M. Racław, M. Rymsza (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Sen A. (2000), Nierówności. Dalsze rozważania, tłum. J. Łoziński, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Kraków.
Shue H. (1980), Basic Rights. Subsistence, Affluence and U.S. foreign Policy, Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
Somers M.R. (2008), Genealogies of Citizenship. Market, Statelessness, and the Right to have Rights, Cambridge University Press, New York.
Twelvetrees A. (2014), Pracując ze społecznością, tłum. A. Konieczna-Purchała, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Wnuk-Lipiński E. (2005), Socjologia życia publicznego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Zamorska K. (2001), Prawa społeczne jako program przebudowy polityki społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zima-Parjaszewska M. (2014), Artykuł 12 konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami a ubezwłasnowolnienie w Polsce [w:] Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną w świetle międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka, D. Pudzianowska (red.), Wydawnictwo Wolters Kluwer SA, Warszawa.
Ziv N. (2007), The Social Rights of People with Disabilities. Reconciling Care and Justice [w:] Exploring Social Rights. Between Theory and Practice, D.B. Erez , A.M. Gross (eds.), Hart Publishing, Oxford and Portland.
